Arbeidsløysa skyt i vêret

Talet på arbeidsledige i Kvam og Ullensvang har mangedobla seg på to veker.

Det syner ferske tal frå Nav Vestland.Tysdag var det registrert 324 arbeidslause i Kvam. Førre tysdag var talet 144. Tysdag 10. mars var talet 70.24. mars utgjer dei arbeidslause 7,5 prosent av den lokale arbeidsstyrken.I Ullensvang er utviklinga den same. Talet på arbeidslause gjekk frå 89 til 206 til 368 i den same perioden. Tysdag utgjer talet 6,4 prosent av arbeidsstyrken.

10,4 prosent i Noreg

291.000 personar er no arbeidslause i Noreg. Det utgjer 10,4 prosent av arbeidsstyrken og er det høgaste talt sidan 1930-talet, ifølge NHO.Den siste veka vart 142.000 fleire registrerte som arbeidslause, ein auke på 95 prosent.Tala er nesten ikkje til å fatta, meiner NHO-sjef Ole Erik Almlid.– Eg blir oppriktig tala lei meg når eg ser desse tala. Dette er bekmørkt, seier han.Tysdag 10. mars var 65.000 personar registrerte som heilt ledige, mot 291.000 i dag.– Utviklinga i arbeidsmarknaden i Noreg dei siste to vekene er utan historisk sidestykke, der me har gått frå 65.000 registrerte heilt arbeidslause tysdag 10. mars til 291.000 i dag, seier arbeids- og velferdsdirektør Sigrun Vågeng.Hovudårsaka er ein kraftig auke i talet på permisjonar som følgje av koronatiltaka regjeringa har innført.90 prosent av dei som har registrert seg som arbeidslause den siste veka, seier dei er permitterte.Ifølgje Nav må ein tilbake til andre verdskrig for å sjå liknande tal. Sjeføkonom Øystein Dørum i NHO meiner likevel me må gå endå lenger tilbake i tid.Medan arbeidsløysa var rundt 5 prosent under krigen, var ho på mellom 10 og 11 prosent i byrjinga av 1930-åra, sa han til NTB førre veke.

Fleire varslar oppseiingar

– Eit land som Noreg kan ikkje leva med stor arbeidsløyse. Det er opplagt feil økonomisk, men også sosialt og moralsk, meiner Almlid.NHO-sjefen understrekar at mange av dei som no er ledige, er permitterte og dermed skal tilbake i jobb etter kvart.– Men me sit òg på tal som viser at mange vurderer ytterlegare permitteringar, oppseiingar og nedbemanningar. Det blir verre før det blir betre, seier han.LO-leiar Hans-Christian Gabrielsen kallar situasjonen heilsvart.– Eg har aldri sett liknande tilstandar i norsk arbeidsliv. Dette er svært alvorleg, seier Gabrielsen.Han er svært uroa.– Desse tala stadfestar det me høyrer frå våre tillitsvalde og medlemer. Eg hadde aldri trudd at me skulle oppleve noko så alvorleg, seier LO-leiaren.Både Gabrielsen og Almlid meiner at dette berre er starten.Regjeringa må halda fram med å setta inn massive og målretta tiltak for å hjelpa norske arbeidstakarar og bedrifter, slår Gabrielsen fast.Fredag legg regjeringa fram fleire økonomiske tiltak.– Men dette er akutt for mange. Det må gjerast meir no enn ein trudde for ei veke sidan, seier Almlid.

Flest ledige i Oslo

Alle fylke har hatt ein kraftig auke i talet på heilt arbeidslause den siste veka.Størst auke var det i Møre og Romsdal, med 116 prosent. Minst var det i Vestland, med 84 prosent.Arbeidsløysa er høgast i Oslo, med 12,7 prosent av arbeidsstyrken, medan det er lågast arbeidsløyse i Nordland, der 8,6 prosent av arbeidsstyrken er arbeidslause.Talet på heilt arbeidslause har den siste veka auka mest blant menn. 80.000 menn har vorte arbeidslause den siste veka, mot 62.000 kvinner. Delen arbeidslause er størst blant dei mellom 20 til 24 år, med 16,6 prosent.Blant yrkesgrupper har auken i arbeidsløyse vore størst innan butikk- og salsarbeid. Arbeidsløysa innanfor denne yrkesgruppa svarer no til 19,4 prosent av arbeidsstyrken.

NPK–NTB og Eirik Dyrøy Lotsberg