Utset operasjonar og splittar staben i to

Folkehelseinstituttet (FHI) har utvikla eit planscenario for koronaviruset i Noreg som tilseier at 2,2 millionar menneske kan verta smitta det kommande året. Av desse vil ein tredel verta sjuke. Av dei sjuke vil 3 prosent havna på sjukehus. Av dei som vert innlagde, vil ein firedel trenga intensivbehandling.Utrekningane er meint som ei støtte for det offentlege når ein planlegg for spreiinga av viruset, og det er stor uvisse i tala. Scenarioet er ikkje å rekna som ein prognose.

Spådom: 30 alvorleg råka

Voss sjukehus har ansvar for kommunane Voss, Vaksdal, Kvam, Ulvik og Eidfjord, som har eit samla folketal på 30.000 personar. Ut frå scenarioet til FHI førebur sjukehuset seg på at 120 pasientar vil trenga innlegging. Kring 30 vil ha trong for intensivbehandling.– Dette er veldig usikre tal, og det er små faktorar som skal endra seg før me ser eit heilt anna bilete, seier direktør Olav Lødemel.Det nemnde scenarioet er berre eitt av fleire som FHI har lagt fram.Dei som vert hardast råka og treng intensivbehandling, må leggast i respirator. Desse pasientane vert lagde i kunstig koma og må ligga på sjukehuset i tre veker. Sjukehuset har fire respiratorar pluss fem anestesimaskiner som kan brukast som reserve. Dessutan har Helse Bergen kjøpt inn fleire maskiner, og kanskje vil nokre av dei verta tilgjengelege.– Det er ikkje utstyret som hindrar oss, men kapasiteten til personalet. Dette er krevjande medisin som krev spesialkompetanse. Viss det kjem veldig mange til intensiv behandling, vert det fort ein avgrensande faktor. Det er viktig at ein får påverka spreiinga, slik at smitta spreier seg over lengre tid. Det er utruleg viktige tiltak ein har sett i gang no, seier Lødemel.

Utset operasjonar

Lødemel minner om at ein bør ringa til legevakt eller fastlege om ein mistenker at ein er sjuk, framfor å møta opp, og lytta til anbefalingane om handhygiene og avstand til andre personar.– Det viktigaste for oss er å redusera smittepresset inn på sjukehuset. No skal berre pasientar som er heilt nøydde, inn.Planlagd aktivitet på sjukehuset er redusert. Operasjonar som kan venta, vert utsette, og timeavtalar vert avlyste av omsyn til smittevern. Sjukehuset er splitta i to for å i størst mogleg grad unngå at personell som jobbar med koronapasientar, vert blanda med andre.Lødemel tek høgd for at ein kanskje må setja legar til andre oppgåver enn det dei arbeider med til dagleg. Ortopedar, kirurgar og gynekologar kan måtta arbeida med viruset.– Personalkabelen vert utfordrande. Me kan rekna med at vårt eige personell kan verta smitta. Når me i utgangspunktet har ein anstrengt bemanningssituasjon og får ei slik belasting på toppen, er det bemanninga som er den største utfordringa.

Inga påvist smitte

Helse Bergen har i haust revidert ein pandemiplan. Han vart ferdigstilt i ekspressfart då koronaviruset byrja spreia seg. Føretaket har difor ein fersk handlingsplan for handtering av ein pandemi, som mellom anna tek føre seg influensavirus.Voss sjukehus har ein lokal plan som inngår som del av den store. Sjukehuset har personell innan infeksjonsmedisin med spesialkompetanse på smittevern og epidemiologi.Det er testa ein god del pasientar lokalt. Fredag ettermiddag er det ikkje påvist smitte i Voss sjukehus sitt område. Det ein driv med no, er planlegging på personnivå og konkrete oppgåver. Den siste tida har sjukehuset drive opplæring i prosedyrar for smittevern. Mange tilsette brukar munnbind, augevern, frakkar og hanskar til vanleg, men mange gjer ikkje det. Metodikken er viktig å øva på.Ein har òg drive opplæring i bruk av utstyr, mellom anna respiratorar. – Me har teke dette seriøst lenge og har jobba hardt med å få ting på plass. Me er veldig spente på kor stor belastinga vert. Det er veldig stor skilnad på om 120 pasientar kjem over kort eller lang tid, seier Lødemel. Sjukehuset har òg tett kommunikasjon med Haukeland universitetssjukehus.

Gul beredskap

Også i Helse Fonna, som Odda sjukehus er del av, har ein utsett planlagd aktivitet innan kirurgi, psykisk helsevern og polikliniske kontrollar, både for å frigjera kapasitet og av personellutfordringar på grunn av karantenereglar, står det på heimesida.Helseføretaket er i «gul beredskap». Fleire intensivsjukepleiarar som til vanleg ikkje jobbar ved intensivavdelinga, får ny opplæring i bemanning av respirator og andre prosedyrar.Helse Fonna har lagt ned besøksforbod ved alle institusjonane sine. Pårørande til kritisk sjuke pasientar kan få komma inn om ein tek kontakt på førehand. Born og fødande kan ha følge av éin person.HF har vore i kontakt med kommunikasjonsavdelinga i Helse Fonna. På grunn av den hektiske situasjonen har me enno ikkje fått svar på spørsmåla våre.