Vil binda seg for berre to år
Eit samla formannskap ynskjer ikkje å lova 4,9 millionar kroner årleg til Hardangerbadet så lenge som i fem år.
Varaordførar Frode Nygård (Frp) presenterte i formannskapsmøtet 7. november fleire innstrammingar som fleirtalskoalisjonen hadde drøfta seg fram til:
• Den nye drifts- og samarbeidsavtalen skal berre gjelda for to år, med andre ord i 2025 og 2026. Kvammabadet tilrådde fem år.
• Eit årleg øyremerkt tilskot på 380.000 kroner til vedlikehald av anlegget skal setjast i eit fond i Kvammabadet KF (KB), ikkje i Hardangerbadet AS (HB). Målet er å hindra at pengane forsvinn i dragsuget ved ein eventuell konkurs i sistnemnde selskap. HB må årleg melda frå om behov for eventuelt vedlikehald, og kan ikkje inntektsføra pengane i rekneskapen. Pengar som ikkje vert nytta, skal vidareførast til året etter og eventuelt betalast tilbake når avtaleperioden er omme.
• Eit punkt om å gje rådmannen makt til å løyva inntil éin million kroner til ekstraordinære behov, går ut. I staden kan ordførar hasteinnkalla formannskapet om akutte behov oppstår, påpeika Nygård.
Endringane fekk støtte av heile formannskapet.
– Bør stilla meir opp
Ifylgje Nygård er grunngjevinga for å stytta avtaleperioden til to år at ein avtale på fem år er vel lenge med tanke på endringar som kan skje i til dømes billettinntekter og leigeinntekter. Det vert feil å binda økonomien i så mange år, og også for det neste heradsstyret, meiner Nygård.
Han sa at Frp får mykje kjeft for eit vedtak partiet ikkje var med på, men som det har vore nøydd til å ta eit monaleg ansvar for. Utfallet har vorte om lag som Frp spådde då kommunal deltaking vart drøfta, hevda han.
– Det er surt og tungt å ta imot all kjeften. Han er ikkje rettmessig ut frå det me meinte, sa Nygård.
Han minte om at HB allereie før pandemien, etter to månader med godt besøk, etterlyste ein auke i det kommunale bidraget til anlegget.
– Allereie då hadde reknestykket sprokke. Hadde eg vore del av fleirtalet, hadde eg følt meg grovt ført bak lyset. Men det er historie, sa han.
Varaordføraren meiner at dei private eigarane av HB bør ta meir ansvar både økonomisk og verbalt, og dessutan vera meir audmjuke. Det kunne ha vore tenleg med tanke på den allmenne oppfatninga av saka i Kvam, sa Nygård.
Han oppmoda om at folk ikkje rettar kritikk i saka mot leiinga i Kvammabadet, men i staden mot dei folkevalde.
Peika på ringverknader
Ordførar Torgeir Næss (Ap) slo fast at intensjonen om svært billeg skulesymjing ikkje har slege til, særleg som fylgje av ein grov bom i besøkskalkylane. I tillegg øydela pandemien ein god start, påpeika han.
Næss framheva at Kvam herad har ytt vel 14 millionar kroner til drifta dei fyrste fem driftsåra. I tillegg kjem renter og avdrag. I tillegg har eigaren ytt ekstra pengar på ulike måtar.
Anlegget hadde vore billeg om Kvam herad som alternativ hadde bygd eit badeland sjølv, noko som neppe ville ha skjedd. Samanlikninga med andre badeland er såleis litt irrelevant med tanke på kva som var det reelle alternativet – eit sentralt skulebasseng, meiner han.
Han opplyser til HF at han likevel trur at bygging og drift av eit basseng i eigen regi kunne ha vorte om lag like dyrt som anlegget i Øystese no viser seg å verta, avhengig av føresetnadene for lån, avdrag og driftskostnader i reknestykket.
På den andre sida, framheva han i formannskapsmøtet, har anlegget fått gode ringverknader og samfunnseffektar som til dømes auka attraktivitet og trivnad, auka omsetning i næringslivet, opprusting og drift av hotellet i Øystese, tilflytting og skatteinntekter. Det er såleis feil at anlegget ruinerer Kvam, understreka han.
Han synest ein må sjå framover og vareta det offentlege sine interesser ved å sikra framleis drift for å hindra både konkurs og i verste fall tilbakebetaling av spelepengar og momskompensasjon. HB bør på si side både marknadsføra anlegget betre for å få fleire gjester og ta meir økonomisk ansvar for å bidra til drifta av anlegget, påpeika Næss.
– Det er av økonomisk eigeninteresse me vil inngå avtalen, ikkje for å vera snille med Hardangerbadet, sa han, og påpeika at eigaren heretter må stilla monaleg meir opp for vidare drift.
– No er eg sikker på at me ikkje får nye ekstrarekningar dei neste to åra, sa ordføraren.
Sakna reknestykke
Arne Sandven (H) etterlyste kostnaden med å driva skulesymjing i kommunal regi, i tilfelle ein konkurs i HB. Då vil også underskotsgarantiane forsvinna, påpeika han. Kvam herad har såleis interesse av å ha ein sunn økonomi i HB, og er tent med føreseielege vilkår, meiner han.
– Totalsummen er nok positiv uansett, sa Sandven.
Han hevda at Kvam herad uansett måtte ha bygd eit nytt basseng, som ifylgje han ville ha vorte monaleg dyrare og utan ringverknader.
Rådmann Anita Hesthamar sa at det er vanskeleg å leggja fram reknestykke for «alternativkostnaden» på så kort varsel som til heradsstyremøtet 14. november, der saka skal avgjerast.
– Det kan ikkje verta eit forsvarleg og godt arbeid, sa ho.
Støttar faste rammer
Elles stiller formannskapet seg bak prinsippa i den nye ordninga, som inneber at Kvam herad årleg yter 7 millionar kroner til drifta av sin seksjon, og får att 2,6 millionar kroner i fast husleige bygd på eit stipulert, årleg besøk på 48.000. I tillegg skal Kvam herad, ifylgje framlegget, betala 0,5 millionar kroner i året for å driva KB. Såleis vert samla yting 4,9 millionar kroner i året dei to neste åra om heradsstyret er samd.
Som motyting må majoritetseigar i HB og huseigar Hardangerbadet Eigedom AS redusera husleiga med 1,1 millionar kroner i året, i tillegg til å starta ein emisjon for å tilføra selskapet 2 millionar kroner i aksjekapital. Om sistnemnde mislukkast, må ein bankgaranti på plass.
Selskapet må i tillegg «gje ei erklæring» om å lova å dekkja nye underskot og ha nok pengar til å gjera opp for seg, og kan ikkje ta ut utbyte eller andre gode.
«Underskotsgarantiane» skal framleis gjelda i fem år til. Dei kan verta aktuelle dersom HBE ikkje kan eller vil gjera opp for seg, slik at KB får eit formelt tap på ei fordring.
Gjermund Stuve (Sp) var ugild i saka, ettersom han er leiar i eit selskap som har ytt underskotsgaranti.
