Verja stilte spørsmål om innkjøp — så dukka det opp meir

Ugjerningane skal ha skjedd over ein periode på 16 månader, då ho var tilsett i helse- og omsorgstenesta i Kvam herad. I tiltaleavgjerda er den samla summen på underslaga 49.220 kroner. Den tiltala erkjende straffskuld på to av sju punkt i tiltalen. Dei fem andre punkta erkjende ho delvis straffskuld for.

Domen i saka er venta i byrjinga av juli.

Grovt eller simpelt?

Forsvarar Børje L. Hoff bad dommaren om å handsama den tiltala på mildast mogleg måte, og tok fram samfunnsstraff som alternativ straff. Han meiner ugjerninga ikkje stettar kriteria for eit grovt underslag, men eit såkalla simpelt underslag. Den samla summen for dei erkjende forholda er på rundt 29.000 kroner.

Aktor André Jakobsen meiner ugjerningane er gjorde med vit og vilje, og at det er snakk om eit grovt underslag. Han la ned påstand om fengsel i tre månader. Han meiner dessutan at den tiltala skal dekkja sakskostnadene.

Bistandsadvokat Tonje Tvilde la fram krav om erstatning til dei sju fornærma i saka, og meiner det er beløpet i tiltalen som skal erstattast. Tiltala erkjende ikkje alle forholda, men det vert ikkje stilt like strenge beviskrav i samband med erstatning. Tvilde framheva ei hending der tiltala har erkjent eit kjøp, men ikkje eit uttak av pengar som er gjort tre minutt seinare. Ho sa at ho ikkje klarar å sjå at det ikkje var den tiltala som tok ut pengane.

– Hadde det vanskeleg

I forklaringa kom det fram at det heile starta då tiltala nytta kortet til ein brukar til å betala for eit klesplagg. Plagget vart liggjande i bilen i fleire veker før ho torde å bruka det.

Ho visste at det var feil. Likevel balla det på seg.

– Eg hadde veldig lyst til å slutta med det. Eg ville vera sjukmeld heile tida for ikkje å ha tilgang. Alt kom ut av kontroll, fortalde kvinna i retten.

Ho sa ho var i ein vanskeleg periode i livet, og at ho har hatt det tøft både før og etter at ho vart arrestert. Då politiet kom på døra hennar i april i fjor, kjendest det nesten som ein lette.

– Eg har skuffa mange. Mest meg sjølv, sa ho.

Verje sette spørsmålsteikn

Verjene til dei sju fornærma og den dåverande leiaren for dei aktuelle institusjonane i saka vitna i retten. Det var ei verje som fyrst stilte spørsmål om fleire innkjøp.

Verja fortalde at ho stort sett er glad for at tilsette tek initiativ til å kjøpa nye klede eller liknande. Det var den totale summen i èin butikk som fekk henne til å lura. Då ho ikkje fann kvitteringar på innkjøpa, kontakta ho institusjonen.

Leiaren ved institusjonen fortalde i retten at Kvam herad raskt sette i gang med å undersøkja fleire innkjøp. Den tiltala vart mistenkt då leiinga la saman tid for innkjøp og vaktlister.

Kvam herad la fram dokumentasjon og melde den tilsette til politiet. Politiet gjennomførte to ransakingar hjå den tiltala. Ho har også levert gjenstandar til politiet på eige initiativ.

– Lauslege rutinar

På institusjonane har kvar brukar eit eige skrin med bankkort, kontantar og ei kvitteringsliste. Kontantane vert kvitterte inn og ut med signatur av dei tilsette. Brukar ein bankkort, er det vanleg å leggja kvitteringa i boksen, men det har ikkje vore naudsynt å kvittera kortet inn og ut. Det har heller ikkje vore praksis å alltid leggja kvitteringa i skrinet, sa kvinna i forklaringa.

Forklaringa hennar og vitneforklaringane til verjene viste at det var ulike rutinar og praksis for kjøp av saker og ting.

Leiaren ved institusjonane sa at formaliserte rutinar er kommuniserte ut til alle som jobbar der, og at alle primærkontaktar må signera ein avtale med leiar og verja til den det gjeld.

I forklaringa sa den tiltala kvinna at det er primærkontakten som handlar om det trengst større ting, som til dømes ny vaskemaskin.

Om primærkontakten er sjukmeld eller det ikkje er så store ting, gjer også andre tilsette innkjøp. Det var gjerne slik at den som hadde bil, var den som handla, forklara ho.

– Det har vore lauslege rutinar, for å seia det forsiktig, sa forsvararen i prosedyren.

– Reviderer rutinar

Rettssaka er den andre i sitt slag på kort tid. I mai vart ein annan tilsett i den kommunale helsetenesta dømd for underslag av brukarar.

Systemet baserer seg mykje på tillit.

– Pengane til brukarane må vera tilgjengelege. Det er deira pengar. Skulle dei ikkje hatt tilgang til pengane, måtte me hatt eit tvangsvedtak om det, sa leiaren for dei aktuelle institusjonane i samband med den andre saka.

Ho sa også at ho ynskjer eit tettare samarbeid mellom dei tilsette i institusjonane og verjene til brukarane, og at heradet no held på å revidera rutinane.