– Turistar er villige til å betala for å gå bak fossen

160.186 personar har vitja vassfallet i Steinsdalen. Det går fram av sesongrapporten for 2024 som kontorleiar Kjersti Byrkjeland og driftsansvarleg Hallvard Bjørgum har skrive.

– Me er godt nøgde med sesongen. Dette året overgår toppsesongen, som var i 2019 – før pandemien, seier Bjørgum.

I 2019 var 155.512 turistar innom fossen. Bjørgum fortel at det står eit teljeapparat halvvegs på stien bak fossen. Det registrerer dei som går forbi. Talet vert ikkje heilt korrekt, fordi det er vanskeleg å telja alle i store grupper som passerer. Truleg er besøkstalet høgare enn oppgjeve, men teljinga gjev ein indikasjon, seier Bjørgum.

Ifylgje Bjørgum har tilstrøyminga til Hardanger vore god. Utfordringa er å presentera tilboda me har i Kvam, slik at turistane ikkje held fram mot Bergen, Sogn eller køyrer austover, seier han.

– Villige til å betala

I år har 21.833 vore innom turistkontoret. I juli var 29 prosent fleire turistar innom. Desse vert registrerte av eit teljeapparat innanfor døra, medan alle som er i kontakt med personalet, får registrert også nasjonaliteten.

Turistane ynsker å vita kva dei kan finna på i nærområdet. Dei ynskjer informasjon om serveringsstader, kvar dei kan få tak i lokal mat og ferske bakarvarer, og kvar dei kan gå korte fjellturar. I tillegg spør dei reisande om kart, bompengar, campingplassar, kvar dei næraste fossane er, kvar dei kan leiga motorbåt eller kajakk og kvar dei kan fiska. Ifylgje rapporten får turistkontoret fleire spørsmål om kva Hardangerguiden kostar.

– Dei besøkjande er villige til å betala for gaidar og kart. Dei er også villige til å betala for parkering, og for å gå bak fossen, står det i rapporten.

I budsjettforslaget frå rådmannen i Kvam vart det i november føreslege å flytta turistinformasjonen til biblioteket i Norheimsund i 2026 for å spara 248.000 driftskroner i året. Etter at framlegget vart kjent i november, har fleire politikarar teke kontakt med Bjørgum for å høyra kva han meiner om saka.

– Steinsdalsfossen er eit viktig kontaktpunkt mellom reisande og tilbod i Kvam. Den straumen av folk som søkjer til attraksjonen, får ein ikkje på den vidaregåande skulen, seier Bjørgum.

Han fortel at mange kjem innom turistinformasjonen fordi dei passerer den opne døra. Så finn dei informasjon og får med seg brosjyrar, seier han.

Ni nye kart

Denne sesongen har turistinformasjonen hatt fire «turistvertar». Kvartetten starta med ein rundtur i Kvam og vitja Hardangerfjord Hotel, Kabuso, Hardangerbadet, Spildegarden, Thon Hotel Sandven, Thon Sjøhuset og Hardanger fartøyvernsenter. Ifylgje rapporten er det viktig at dei som skal jobba som turistvertar, sjølve har sett og opplevd attraksjonane, dei skal informera om.

Ni nye turkart stod i hyllene frå juni. Karta viser Movatnet og strandvegen, dagsturhytta ved Krokavatnet, Fitjadalsvatnet, Vikedalsnebbet, Bjørkeveten, Tolomarka og Børve, Steinskvanndalen, Torefjell og Klepp. Eit kart over Såta er ferdig, men ikkje trykt denne sesongen.

Laga nye turkart til turistar

– Me har fått mange positive tilbakemeldingar. Turkarta har heilt klart ein positiv innverknad for å opphalda seg lenger i kommunen, står det i rapporten.

Flest tyskarar

Flest tyske turistar har vitja turistinformasjonen i år – ein auke på 47,8 prosent frå i fjor. Turistkontoret opplyser at det er behov for kart og for Hardangerguiden på fransk, fordi mange franskmenn er innom.

Sjølv om vitjande frå Asia framleis er i mindretal, ifylgje rapporten, var det 216 prosent fleire kinesarar i år enn i fjor, og nesten 80 prosent fleire gjester frå Japan. Ifylgje rapporten fortel fleire spanjolar at det kjølige vêret er ein av grunnane til at dei valde å feriera i Noreg. Også direkteruta frå Madrid til Bergen kan ha spela ei rolle i auken på 64 prosent.

Eit oversyn over kvar turistane som har vore i kontakt med turistinformasjonen, kjem frå, ser du her:

– Har fungert dårleg

Med mange vitjande vert det stor pågang på toaletta ved Steinsdalsfossen. Det store presset fører fort til klagar, heiter det i rapporten.

Ifylgje rapporten bør Kvam herad vurdera andre rutinar for reinhald. Drivaren av turistinformasjonen meiner at den beste løysinga er å ta betaling for å nytta toaletta, slik at ein kan tilsetja ekstra reinhaldspersonale for å gje vitjande ei betre totaloppleving. Det vert også nemnt at toaletta treng vedlikehald og oppgradering.

Turistinformasjonen i Øystese har heller ikkje denne sesongen vore bemanna. Sjølv om det har vore regelbundne tilsyn og påfyll av informasjon, har det fungert dårleg, ifylgje rapporten.

Rommet vert brukt som opphaldsplass, og ser rotete ut. Turistkontoret føreslår i rapporten å flytta hyllene ut i fellesarealet i Tunet og stengja rommet, eller installera ein dispenser med brosjyrar ved inngangen til senteret.

– Dei vert usikre

Ifylgje rapporten har vegstenging ved Tyrvefjøra i Ålvik vore ei utfordring som har skapt frustrasjon for enkeltreisande og turgrupper. Nokre har måtta kansellera planar på grunn av manglande informasjon. Statens vegvesen må syta for at informasjon om vegstengingar er tilgjengeleg, også på engelsk og tysk, heiter det i rapporten.

Byggjeleiar Einar Selland i avdelinga for utbygging sør i Vestland fylkeskommune seier det har vore skilta på norsk og engelsk. Han fortel at det står skilt med førehandsvarsel i Øystese og Granvin. I tillegg er det tavler med informasjon om stenging og opningstider på norsk og engelsk i Kvanndal og Ålvik.

– Turistane kjem seg fram, for det er maks stengt i to timar. Me har fått tilbakemeldingar om at nokre turistar stoppar ved tavla og ikkje skjønar kva dei skal gjera, seier Selland.

Han seier at tanken med tavlene er at turistane kan stoppa til dømes ved butikken i Ålvik, slik at dei slepp å stå i køen i to timar. Men han veit ikkje om den planen fungerer.

Ifylgje Selland unngår fylkeskommunen det tyngste sprengingsarbeidet om sommaren, fordi trafikken aukar i slutten av mai til ut i september. Han seier at all informasjon er tilgjengeleg på Statens vegvesen sine sider, men at turistar truleg ikkje tenkjer på å sjekka slikt når dei er på ferie. Det er enkelt for turistinformasjonen å finna fram til opningstidene på nettstaden, seier Selland.

– Det vert kanskje aldri nok informasjon, men me opplever ikkje at dette er eit stort problem, seier han.