Til kamp mot ugrasplante

Kommunen ynskjer difor å gjera ein samordna innsats for å verta kvitt planta.Aksjonen vil gå over tre år, med oppstart no i juni. – Planta er vanskeleg å verta kvitt, fortel Jan Tjosås, leiar i næringsavdelinga i Kvam herad. Innsatsen vert leia av landbrukskontoret. Tjosås ynskjer å få inn opplysningar om alle stader den framande planta har slege rot. Utryddinga skal skje med ein kombinasjon av slått, brenning og bruk av plantevernmiddelet glyfosat. Berre personar med plantevernbevis kan nytta plantevernmiddel. Heradet vil nytta Landbrukstenester Hordaland til arbeidet. Om kor vidt folk flest kan freista å fjerna parkslirekna, opplyser Tjosås: – Det er ikkje enkelt, men dersom folk set seg inn i korleis det skal gjerast, må dei gjerne prøva.

Opphavet til planta

På nettstaden plantevernleksikonet.no skriv Inger Sundheim Fløistad og Anne-Kari Holm at ugagnskråka opphavleg kjem frå Aust-Asia. Planten vart innført som prydplante til Noreg på midten av 1800-talet, men har dei seinare åra endra status og er no ein av våre mest brysame hageflyktningar. Parkslirekne er oppført på Norsk svarteliste 2012 og er vurdert å utgjera ein svært høg økologisk risiko for stadeigne artar og naturtypar. Planten er òg oppført på ISSG (Invasive Species Specialist Group) si liste over verdas 100 verste invaderande framande artar. Undersøkingar på kontinentet, delvis frå elvebreidder i Tyskland, har ifølgje Artsdatabanken vist at jordsmonnet under parkslireknebestandar vert endra og at parkslirekne skil ut kjemiske stoff som hemmar veksten av andre planter.

Utsjånad

Parkslirekne er ein storvaksen, fleirårig staude som kan verta over tre meter høg, med utoverhengande topp og greiner. Stengelen er grøn med raudbrune flekker og er hol mellom leddknutane. Greinene veks i sikksakkmønster og blada er nokså stive og litt lêraktige, med jamn overflate og heil kant. Bladspissen er skarpt smalnande og utdregen. Bladlengda er vanlegvis mindre enn 20 centimeter. Tilhøvet mellom bladlengd og bladbreidde er 1:1,5. Blømingstida er august–oktober. Parkslirekne spreier seg med krypande jordstenglar som kan produsera nye overjordiske skot. Etablerte bestandar kan ha eit djupt og utbreidd nettverk av jordstenglar som kan veksa ned til tre meters djupne og opp til sju meter ut frå overjordiske skot. Bitar av overjordiske stenglar og jordstenglar kan gje opphav til nye planter. Flytting av jordmassar, hageavfall og vegkantslått er truleg dei viktigaste årsakene til spreiing til nye stader. Det er difor viktig med god reingjering av maskiner og utstyr etter arbeid i slike område.

Utrydding

Å nedkjempa parkslirekne er både dyrt og tidkrevjande. Førebygging for å hindra vidare spreiing er difor eit viktig tiltak. Nedkjempingstiltak må følgjast opp konsekvent over fleire år om dei skal ha effekt. Ein må handsama planteavfall varsamt. Brenning eller tørking av planteavfall på staden kan vera eit godt alternativ dersom førekomsten er liten. Avkapp kan tørkast på staden viss det ikkje er fare for at avfallet kan spreiast med vind, vatn, trafikk eller liknande. Avfallet må sjekkast jamleg for regenerering inntil det er dødt. Viss tørking på staden ikkje kan gjerast tilfredsstillande, må avfallet brennast eller leverast som spesialavfall på avfallsmottak. Nedkapping må gjentakast minst fire gonger i sesongen, det vil seia frå midten av mai til byrjinga av september.

Håkon Norheimredaksjon@hf.no