Støttar Kvamsøy-oppdrett, men ynskjer regional plan

Fleirtalet på åtte i formannskapet stilte seg onsdag positive til søknaden frå Lingalaks AS, med tilvising til at området er klarert i kommuneplanen. Dei støttar dessutan vilkåra rådmannen føreslår for etableringa.

Også MDG stilte seg bak eit tillegg om å ynskja seg ein regional plan for akvakultur i samarbeid mellom kommunane, regionen og fylkeskommunen.

Kari Mostad (MDG) føreslo å seia nei til opne anlegg. Ho er ikkje samd med rådmannen i at det vart gjort grundig arbeid då akvakulturområdet vart godkjent i kommuneplanen i 2019.

Ho viste til at lovlegkontrollen hjå Statsforvaltaren konkluderte med at Kvam herad ikkje hadde vurdert dei mange innspela om akvakulturområdet godt nok, men at det ikkje hadde påverka utfallet av saka.

— Dermed lét han nåde gå for rett. Dette har ikkje kome til på korrekt måte, sa Mostad.

Dessutan konkluderte konsulentselskapet som greidde ut konsekvensane av akvakulturområda på bestilling frå rådmannen, meiner Mostad. Ho viste til at selskapet på dei aller fleste vurderte felta slo fast at anlegget ved Kvamsøy vil ha negative eller svært negative verknader.

Mostad minte om at heradsstyret vedtok området med ei overvekt på «så vidt» ei røyst, med tanke på at tanta til Lingalaks-leiaren vart erklært habil i saka.

Vidare påpeika ho at det i 2019 ikkje kom fram at det ligg eit anna akvakulturområde under tre kilometer frå området ved Kvamsøy.

— Det viser tydeleg at all forvalting til no av areal i sjø har utspela si rolle og kome til kort. Det er ikkje i tråd med god forvaltingsskikk med fyrstemann til mølla, sa ho.

Reagerte sterkt

Jostein Ljones (Sp) meiner det er sterkt beklageleg at MDG framstiller det som om kommuneplanprosessen ikkje toler dagens lys. Han ville vita om partiet respekterer dei lokaldemokratiske spelereglane.

Mostad vedgjekk at planen er juridisk korrekt vedteken, men at prosessen hadde manglar og var ugrei, og peika igjen på at saksutgreiinga fekk refs i lovlegkontrollen.

Ljones meiner han ikkje fekk svar på spørsmålet, men minte om at Statsforvaltaren godkjende løysinga ved Kvamsøy.

Varaordførar Frode Nygård (Frp) meiner at Mostad ikkje gjorde anna enn å referera konklusjonen til Statsforvaltaren om sakshandsaminga.

— Det toler i alle fall eg godt å høyra, sa han.

— Må leggja til rette

Ljones skrytte av oppdrettarane. Dei skapar kompetansearbeidsplassar og verdiar, investerer på land for å redusera fotavtrykket i fjorden og er villige til å omstilla seg og satsa på ny teknologi. Då må heradet leggja til rette for det, meiner han.

Han viste til at Kvamsøy-anlegget skal erstatta anlegga ved Rossholmen og Djupevik. Vona hans er at ein dermed kan utvikla ny teknologi og lukka anlegg i Djupevik. Ljones påpeika dessutan at Kvam herad i 2015 vedtok arealstrategiar som la opp til å flytta oppdrettsanlegga lenger ut i fjorden for å få betre straum- og djupnetilhøve.

Også Nygård la vekt på at to gamle lokalitetar vert erstatta, men sa at Kvamsøy ikkje er ein ideell lokalitet.

— Håpet er å koma eit steg vidare med teknologi. Det vil tida visa. Me skapar i alle fall rom for å ta i bruk ny teknologi på ein av dei frigjorde lokalitetane, sa han.

— Billegare å ureina

Mostad meiner det er bra at oppdrettarar siktar mot utsleppsfrie anlegg, men påpeika at det er meir lønsamt å sleppa ureininga ut i fjorden.

— Med mindre ein stiller krav, vil ein ikkje ta kostnaden med utsleppsfrie anlegg, sa ho.

Ho meiner ein ikkje treng lokaliteten ved Kvamsøy dersom ein tek i bruk utsleppsfri teknologi, sidan grunnlaget for søknaden er trongen for å spreia avfallet.

— Då veit Mostad meir om den framtidige teknologien enn det eg veit, kommenterte Ljones.

Mostad minte om at det i debatten i 2019 vart framheva at ein måtte vurdera saka når søknaden frå Lingalaks kom. Ho meiner det sidan 2019 er kome fram meir informasjon om naturmangfald, nærare bestemt nye raudlisteartar som vert råka av tiltaket.

Røysta for upresise krav

Lisbeth Fredheim Oma (KrF) sa at gruppa hennar er delt i saka, og varsla mogelege nye framlegg i heradsstyremøtet.

Ho meiner vilkåra rådmannen har føreslege, og som ho røysta for, er for upresise. Til dømes er det uråd å vita kva ein nullvisjon «så snart som mogeleg» betyr.

— Det er viktig at me set krav og legg press, sa ho.

Også ho meiner ein heilskapleg plan for fjorden er viktig, og leika med og droppa deretter tanken på å utsetja saka til ein slik plan ligg føre. Sakshandsamar Jon Nedkvitne viste til at det ikkje bør gå meir enn 12 veker frå søknaden kom til Kvam herad, til heradet vedtek fråsegna.

Nedkvitne sa at uansett kva kvemmingane meiner, kan fylkeskommunen likevel godkjenna anlegget av di området er juridisk klarert i kommuneplanen. Mostad trur fråsegna frå Kvam er viktig for fylkeskommunen.

— Dialog om utsjånad

Eit av krava formannskapet vil stilla, er at visingssenteret har høg arkitektonisk kvalitet. Mostad viste til at det ikkje er drøfta kva det inneber i praksis.

— Her gjev ein ei blankofullmakt ingen andre i samfunnet får, sa ho.

Også Ottar Randa (H) lura på kva faktorar som ligg til grunn for formuleringa.

Sakshandsamar Jon Nedkvitne viste til at landskapet er sårbart og at ein må ta omsyn til det. Kvam herad har høg arkitekturkompetanse, og det er viktig med dialog mellom heradet og andre aktørar om visingsanlegget, svara han.

Heradsstyret skal vedta fråsegna tysdag 15. juni.