Sofaprat om pandemi: — Må fortsetja å bry oss
Kring eit stovebord på Thon Hotel Sandven samlast ein gjeng for å diskutera livet under og etter pandemien.
Måndag kveld inviterte Kvammaveko-arrangørane til føredrag på hotellet i Norheimsund. Marinbiolog Pia Ve Dahlen delte den store lidenskapen for havet med dei frammøtte, men det var ikkje sjølivet som fekk mest merksemd denne kvelden.
Kvammaveko har psykisk helse i sentrum, og i samband med dette delte Dahlen si historie om eit angstanfall ho fekk i sjøen i 2018. Marinbiologen vart råka av eit anfall medan ho fridykka i tareskogen på Træna.
— Eg burde ha sett det koma. Med tøffe år i førevegen og sosial angst låg det i korta, fortel Dahlen.
Den engasjerte marinbiologen har over lengre tid hatt mange ballar i lufta, og fortalde om oppdrag, plikter og forventningar knytte til dette. Så hamnar ho der at ho, som tidlegare tykte at det kjekkaste i verda var å sitja dønn i ro under vatn og sjå på dyre- og plantelivet, plutseleg miste all glede med å vera i sjøen. Dahle fortel at det sa heilt stopp.
— Eg følte på ei «ingenting-kjensle». Det heile vart ei stort identitetskrise, seier marinbiologen.
Dahlen gjekk frå å vera om lag 300 timar i sjøen i 2017 til å vera om lag 30 timar i sjøen i 2018. Ho sleit rett og slett med å halda hovudet under vatn, og fortalde om nokre utfordrande år utan verktøy til å takla ein depresjon.
Pandemien skulle visa seg å verta ei personleg velsigning for Dahlen. Ho fortel at det vart eit vendepunkt der ho fekk lov til å pusta att og samla krefter heime. Verda stoppa opp, og ho sjølv fekk gjera det same.
Prat kring stovebord
På ei lita scene fremst i salen stod eit par sofaar og eit bitte lite stovebord. I sofaane sat Astrid Byrkjeland Lunestad, Kristin Kollsgård Børve, Eusebiu Amanalachioai og ordstyrar Ingunn Hildonen Teigland saman med Dahlen. Deltakarane i det arrangørane omtala som eit «sofapanel» ynskte å dela sine tankar om tida under og etter pandemien.
Amanalachioai fortalde om ei tid der han etter kvart fekk kjenna på verdien av det å ta vare på kvarandre — å dela tankar og å bry seg. Under nedstenginga opplevde han at han sjølv, vener og klassekameratar vart flinkare til å spørja kvarandre om korleis dei hadde det. Han opplevde at dei tok meir vare på kvarandre.
— Dette er noko me bør halda fram med, sjølv om pandemien er over, seier Amanalachioai.
Også Dahlen snakka om medmenneskelegdom. Ho tykte det var rørande å både sjå og oppleva kor flinke mange var til å ta vare på kvarandre, og fortalde om nabohjelp-app og andre tiltak som dukka opp under pandemien.
— Me må fortsetja å bry oss og spørja kvarandre «korleis går det — eigentleg?» seier ho.
Børve fortalde om saknet etter å gå i kor og det å kunna treffa andre. Eit av tiltaka ho og venene sette i gang, var å flytta klubben ut, og frå frå kveldstid til dagtid.
— Me byrja å møtast på dagen i staden for kvelden. Me sat med god avstand og hadde med oss niste. Så måtte me berre venja oss til å snakka litt høgare, fortel Børve.
Ho sa at utandørs klubb på dagtid er noko dei kjem til å halda fram med.
Dårleg samvit, nye hobbyar
For Lunestad var pandemitida prega av konstant dårleg samvit. Ho følte ikkje at ho strekte til korkje på skulen eller på heimefronten. Trass dårleg samvit snakka ho om ei tid der tempoet vart sett ned nokre hakk og nye hobbyar dukka opp.
— Ein dag i april tok eg fram jord og frø. Me dyrka tomatplantar, agurkplantar og blomar, fortel Lunestad.
Hobbyen har utvikla seg. No er familien i gang med å byggja drivhus.
Både Lunestad og Dahlen fortel om ei tid der alt stoppa litt opp, og dei fekk tid til å pusta att. Medan Dahlen kunne fokusera på eigne prosjekt, fekk Lunestad meir tid til familien på fritida.
— All aktivitet var jo avlyst, så me fekk meir tid saman. Eit ynske er å unngå å hamna i «tidsklemma» att — ho som me var i før pandemien, seier Lunestad.
Når Teigland spør sofapanelet om det er noko anna dei tenkjer er fint å ta med seg vidare, er Amanalachioai rask med å svara hygienetiltak.
— Før korona var det ikkje kvar dag eg vaska meg på hendene når eg kom heim. Då var det rett inn i kjøleskapet eller ned i godteposen. No har eg vorte mykje flinkare til å vaska meg, og tenkjer at det er lite å tapa på å halda fram med det, seier han.
