Slik vil dei stoppa butikkdøden

– Me må få fram meir av tilbodet som finst lokalt, og folk må gi det lokale næringslivet ein sjanse. Men butikkane kan ikkje berre seia «handla hos oss fordi det er lokalt». Ein er nøydd til å passa på prisar og utval og hevda seg med nettbutikkane. Og så vonar me at lokale butikkar i alle fall får vera med i vurderinga til kundane, seier Jahn Brattli Tolo, leiar i Norheimsund næringslag.

Gjennom samarbeidsprosjektet Kvam – Glad handel ønsker næringslaga i Øystese, Norheimsund, Ålvik og Kvamskogen å løfta fram og inspirera næringsdrivande i Kvam. Prosjektet skal retta større merksemd mot lokal handel i ei verd med flust av nettbutikkar og ein kommune der fleire forhandlarar har lagt ned den siste tida.

– Me ønsker å visa fram kva Kvam kan tilby. Me vil jobba med haldningar, prøva å skapa meir positive «vibbar», og retta fokus mot alt det gode me finn i dei ulike bygdene. Det kan vera vanskeleg for butikkane å nå gjennom kvar for seg. Dette er eit felles initiativ for å prøva å løfta fram dei positive opplevingane og moglegheitene, seier Tolo.

Vil skapa engasjement

Prosjektet har fått 250.000 kroner frå det kommunale kraftfondet. Noko skal gå til prosjektdrifta, men mesteparten av pengane skal brukast til å produsera og publisera reklame på både tradisjonelle og moderne flater. Til dømes hadde prosjektet ein annonse i HF då avisa vart send til alle hytteeigarane på Kvamskogen i juni. I annonsen løfta ein fram seks ting å gjera på i Kvam, til dømes «glamping» på Breievne gard på Omastrand, sidersmaking hos Spildegarden og restaurantbesøk på hotella.

Ein har dessutan oppretta ei Facebook-side der ein vil dela både reklame, innlegg frå verksemder og positive handleopplevingar for kundane.

– Eit hårete mål er at sida skal verta like aktuell, stor og engasjerande som Kvardagsprat i Kvam (Facebook-gruppa for lokal debatt, journ.mrk.), seier Marit Buttingsrud, leiar i Øystese næringslag.

Ho er koordinator i prosjektet.

– Har ein opplevd noko kjekt, funne ei vare ein ikkje trudde ein kunne finna lokalt, eller hatt ei god kjøpsoppleving, vil me at folk skal dela det på sida, seier ho.

På lang sikt er målet meir pengar i kassane til butikkane, og at dei vert verande.

I 2020 har Hardanger Glassmagasin, Villa Decor og Blomastovo lagt ned i Grova. Buttingsrud seier at trenden ikkje er lett å snu, og peiker på at han er nasjonal.

– Me må kanskje rekna med litt fråfall, men me må vera medvitne og fylla lokala med andre verksemder. Me må passa oss for å verta spøkelsessentrum, seier ho.

Samstundes er det mykje positivt i bygdene, og no skryter fleire butikkar av auka handel, seier ho.

Meir å gå på

Haldningsendringar er vanskeleg og tidkrevjande, seier Buttingsrud. Ho meiner hovudjobben må gjerast bak kassane og at dei næringsdrivande må ta ansvar.

– Me meiner ikkje at alle butikkane er negative. Det er mange flinke folk i Kvam, og bergensarar og andre tilreisande skryter ofte av handelsstanden her, seier Tolo.

– Men det finst endå meir å gå på kva gjeld samarbeid og å verta medviten om at god handel startar med at ein er sørvisinnstilt og aktivt viser fram kva ein kan tilby. Me må sjå på kva me kan gjera noko med, og gripa fatt i det, seier han.

Det kan gjelda personsørvis, oppdatert utval, innbydande butikkar eller oppfølging av avtalar.

Etter mange år i bransjen går folk seg gjerne fast i spora sine. Dei held på i den same tralten medan samfunnet endrar seg.

– Nokre treng hjelp til å oppdatera seg, følga med på trendar og nå kundar på dei plattformene der dei er. Det kan vera vanskeleg for kvar einskild butikk å nå fram, så me ønsker å gjera det i fellesskap, seier Tolo.

Samarbeidsprosjektet gir både kundar og dei bak disken noko å strekka seg etter for å skapa gode handleopplevingar, seier Buttingsrud.

– Me er opptekne av at me ikkje vil stenga ute kritikk. Viss nokon har ei dårleg oppleving, må dei få gi beskjed. Men me oppmodar om å gi kritikk direkte til dei det gjeld, og dela positive opplevingar med andre, seier Tolo.

Får mykje lokalt

Prosjektet gjeld alle som tilbyr varer, tenester og opplevingar i Kvam. Om ein skal pussa opp eit bad, bygga ei hytte eller kjøpa ei vare, har ein glede av ein god handel, seier Tolo.

Ein vil hovudsakleg retta seg mot lokalbefolkninga, og visa at ein ikkje treng å reisa til Bergen for å få ei god kaféoppleving, gå på ein fin restaurant eller finna varene ein har lyst på. I enkelte situasjonar kan det vera naturleg å sjå ut av kommunen. I sommar hadde ein til dømes ein kampanje som trefte både eit regionalt og nasjonalt publikum.

– I sommar prøvde me å nå turistane med sommaropplevingar. Me vil tilpassa til sesongen og prøva å vera relevante basert på kva me tenker folk er ute etter. Me vil prøva å få fram mangfaldet. Ikkje berre butikkar i Norheimsund og Øystese, men også handverkarar frå Kvamskogen og næringsdrivande i Ålvik, seier Tolo.

– Aktivitet avlar aktivitet

Geirmund Hovdane, leiar i Ålvik næringslag, synest samarbeidet er positivt, særleg sidan næringslaget vart oppretta i vinter og framleis er ungt. Medlemene har knapt kommunisert med kvarandre om næringsinteresser tidlegare.

– Det er veldig kjekt at dei vil ha oss med i samarbeidet, seier han.

Jan Guttorm Skeie i Kvamskogen næringslag trur dei næringsdrivande på Kvamskogen har mykje å tena på prosjektet.

– På Kvamskogen er det utvikling som står i hovudfokus, og ikkje minst å få alle som har eller bygger hytte til å bruka tenestegrunnlaget som finst både der oppe og i Norheimsund og Øystese. Forhåpentlegvis kjem det fleire tilbod også på Kvamskogen etter kvart, seier han.

Næringslaga representerer mange ulike verksemder, og nokre av dei konkurrerer med kvarandre. Skeie meiner det ikkje er eit problem. Sjølv har han merka at Furedalen Alpin, som han driv, hadde sin dårlegaste påske det året Furedalen var åleine på Kvamskogen om å ha heisar i påskedrift.

– Aktivitet avlar aktivitet, det viser seg gong på gong. Dess fleire folk det er hjå andre, dess fleire kundar har du sjølv, seier han.

Tolo understrekar at verksemdene sjølve har eit ansvar for å følga opp og bidra til å skapa positive opplevingar.

– Vårt mål er å få fram opplevingane. Nokre er flinkare enn andre, men om me klarar å skapa meir aktivitet lokalt, vil det dryppa på resten, seier han.

Gruppa vil invitera handelsstanden til eit møte i vinter, så sant koronasituasjonen tillèt det.

Tolo understrekar at prosjektet ikkje handlar om politikk, og at næringslag og -råd skal halda fram med fungera i rollene sine.

HF gjer merksam på at marknadsavdelinga i avisa er involvert i prosjektet og at avisa såleis tener pengar på det.

Red.