Skutevik-sak kjem opp onsdag: Oreigna og betala eller ikkje – det er spørsmålet

Som fylgje av at reguleringsplanen fyller ti år i sommar og dermed vert ugyldig som grunnlag for oreigning, går det fort i svingane i saka:

• 29. mars mottok heradet ynsket frå Tørvikbygd Båtlag om kommunal oreigning. Nokre veker seinare vart varselet om oreigning sendt til råka partar.

• Høyringsfristen var 12. mai. Denne vart utsett til 27. mai for dei som bad om det, mellom andre advokaten til dei fleste partane.

• 27. mai sende advokaten innspelet. 30. mai sende båtlaget tilleggsinformasjon i saka.

• 2. juni vart sakspapira sende ut.

• 3. juni inviterte båtlaget gruppeleiarane og partileiarane til informasjonsmøte på Tørvikbygd skule for å «rydda av veien feilinformasjon og rykter».

• Formannskapet drøftar saka 8. juni. Heradsstyret avgjer henne 14. juni.

I sakspapira legg ikkje administrasjonen skjul på at årsaka til hastverket er at reguleringsplanen som heimlar oreigning, fyller ti år i sommar. Difor kjem saka opp før den rettslege konflikten mellom båtlaget og rettshavarane er avklara.

Tingrettsdomen i saka, der båtlaget vart pålagt å redusera storleiken på og flytta anlegget litt, er anka. Saksøkjarane fekk ikkje gjennomslag for påstanden om anten å fjerna heile anlegget eller flytta det lenger vekk frå eigedomane i Skutevik.

Ap vil møta båe sider

HF har snakka med nokre av partia om korleis dei vil handtera invitasjonen frå båtlaget til eit møte vel 15 timar før formannskapsmøtet byrjar. Gruppeleiar Even Øyri (Ap) har takka ja til å delta i informasjonsmøtet, men han har i tillegg kontakta partane som eig strandrettar og bede om å få eit møte også med dei den same kvelden. Han kjem til å invitera andre i Ap-gruppa til å vera med.

Han ser at det alltid kan vera problematisk å få informasjon tett på møtet, men meiner saka er stor og viktig, og at dei folkevalde bør ha eit godt bakteppe for sakshandsaminga. I eit samfunnsperspektiv har ein hamna i ein dårleg situasjon i Skutevik, påpeikar han.

Gruppeleiar og varaordførar Frode Nygård (Frp) seier at Frp har meldt frå til båtlaget om at partiet ynskjer tilsendt skriftleg informasjon om kva som er misvisande informasjon og rykte. Denne tilbakemeldinga bør gå til heile heradsstyret som grunnlag for den politiske handsaminga, seier Nygård til HF. Det som er relevant for dei folkevalde, meiner han, er om det er opplysingar i sakspapira som ikkje stemmer.

Gruppeleiar Jostein Ljones (Sp) seier at hans parti truleg kjem til å delta i møtet for å høyra kva båtlaget har å seia. Han reagerer på ordvalet i innkallinga om «rykte», og dessutan på at båtlaget sjølv sende merknaden til oreigningssaka etter den utsette fristen. Informasjonsmøtet vert elles avvikla etter gruppemøtet til Sp, og har såleis liten verdi, fortel Ljones.

Gruppeleiar Lisbeth Fredheim Oma (KrF) seier at hennar parti truleg ikkje kjem til å delta i møtet tysdag, ettersom gruppa har både gruppemøte og møte i fleirtalskonstellasjonen same kveld.

HF bad måndag båtlagsleiar Olav Arne Økland om å få delta i møtet på vegner av ålmenta. Den førespurnaden skulle han drøfta med styret måndag kveld. Han opplyste at han ikkje har innvendingar til framstillinga i saksutgreiinga. Båtlaget skulle senda eit skriftleg innspel til Frp måndag ettermiddag.

Ingen av dei nemnde gruppeleiarane visste sundag korleis dei vil stilla seg i sjølve oreigningsspørsmålet.

– Ikkje mitt bord

Ordførar Torgeir Næss (Ap) opplyser at det ikkje er opp til han å avgjera om gruppeleiarane skal møta lobbyistar, og minner om at slike informasjonsmøte er del av den politiske verksemda. Han meiner at det kan vera tenleg å opna for innspel frå fleire partar, slik at ein ikkje kan hevda i ettertid at saka var «skeivt» opplyst.

– Korleis vurderer ordføraren risikoen for einsidig påverknad i saka?

– Politikarane som stiller på møta, bør stilla seg det spørsmålet, skriv Næss til HF.

I utgangspunktet er det administrasjonen som har ansvar for å sikra at ei sak er forsvarleg opplyst. I denne saka har Næss konkludert med at ho stettar det kravet, ettersom rådmann Anita Hesthamar er ugild. Det har òg vore drøfta om han burde gje tilråding i saka, men det er advokatfullmektig Karoline Borthen som står oppført som sakshandsamar. Næss seier han har gått god for og legg saka fram, men at det vil vera feil å føra hans namn på eit sakspapir andre har ført i pennen.

Ordføraren meiner at sakspapira kom tilstrekkeleg tidleg nok til at gruppene kan få gjennomført ein grundig prosess før heradsstyremøtet 14. juni. Dei vart tilgjengelege for politikarane om lag 11,5 døger før formannskapsmøtet onsdag.

To alternativ

Rådmannen er altså ugild i oreigningssaka. Ho er nær veninne av ein part, og hennar tidlegare sambuar har båtfesterett i Skutevik og er dermed part i saka. Saka er lagd fram for dei folkevalde med to alternative vedtak. Det eine går ut på å avvisa kravet om oreigning og det andre på å oreigna alle naudsynte rettar for å sikra båthamna armslag.

I båe framlegga er det opp til dei folkevalde om heradet i tillegg skal dekkja alle kostnader med oreigninga, ingen kostnader eller berre kostnadene med anten oreigninga eller med erstatninga til rettshavarane.

Båtlaget har nemleg, nokre dagar før sakspapira var ferdige, søkt heradet om å dekkja alle kostnadene, etter at laget tidlegare i vår stadfesta at det sjølv ville dekkja kostnadene. Alternativ kan båtlaget dekkja kostnadene med oreigning i sjø.

Mellom argumenta i søknaden er at heradet har gjeve løyve til anlegget etter plan- og bygningslova, at hamna har fått mykje skryt for å leggja til rette for ålmenta, at mange vil mista båtplassar dersom hamna vert redusert til kring 20 båtplassar i tråd med tingrettsdomen, og at prisen per breiddemeter båtplass då vil auka frå 40.000 til 95.000 for å dekkja investeringa i anlegget.

– Domen kan medføra at båtlaget må avvikla og fjerna anlegget. Laget fryktar at fjerning vil vera ein dødsdom for småbåthamn i Tørvikbygd for all framtid, skriv leiar Arne Olav Økland i brevet til heradet.

– Norsk rettshistorie

Geir Øystein Djupevåg er ein av partane som saksøkte båtlaget. Han hevdar at heradsstyret vil skriva norsk rettshistorie dersom det tek strandrettar frå strandrettseigarane for å gje dei til ein annan part med det same føremålet. Han er overtydd om at eit vedtak om oreigning ikkje vil stå seg hjå Statsforvaltaren. Og der kjem eit eventuelt positivt vedtak til å hamna, varslar han.

Djupevåg er svært kritisk til den kommunale sakshandsaminga, som etter hans syn ber sterkt preg av eit ynske om å pressa gjennom anlegget. Med dei to alternativa i saka fylgjer i saksutgreiinga ei rekkje argument mot innspela frå advokaten til rettshavarane og for å kunna oreigna, meiner han. Mellom anna skriv sakshandsamaren at heradsstyret utan tvil har rekna båthamna som meir til gagn enn skade, noko som er eit vilkår for oreigning, sidan det godkjende ei endring av reguleringsplanen i 2020.

Djupevåg meiner at båtlaget med opne augo har sett seg i stor skuld og i vanskar, og at det vert heilt feil om Kvam herad i tillegg skal leggja ut for å løysa inn rettane til grannane til båthamna. Sakspapira seier elles ingenting om kor store kostnadene kan verta eller korleis dei skal finansierast.

Trass fleire åtvaringar frå naboane undervegs i byggjesaksprosessen om at laget ikkje hadde hand om dei naudsynte rettane til å etablera båthamna, har laget ifylgje eige brev investert om lag sju millionar i anlegget. I tillegg til gjelda kjem mellom anna dekning av sakskostnader, påpeikar Djupevåg, som etterlyser økonomisk realisme.