Skeptisk til fiskeforbod

Filmen har tittelen «De døde elvene» og er publisert på nettsida Naturfilmkanalen. Dokumentarfilmskapar Magne Helge Sleire har produsert filmen.

I filmen vert det hevda at når styresmaktene forbyr fiske i ei elv, er dette som oftast grunngjeve med at det er lite villfisk i elva. Skulda får gjerne lus frå rømt oppdrettslaks. Filmen omtaler fleire elvar i Vestland som filmskaparane meiner er stengde for fiske utan grunn. Mundheimselva er ei av dei.

Ifølgje filmen har Mundheimselva vore stengt sidan 1999. Frå 2017 har Skandinavisk Naturovervåkning AS talt fisk i elva med hjelp av videokamera. Teljinga er gjord på oppdrag frå lokale havbruksverksemder. Funna deira tyder på at elva har svært god gytebestand av sjøaure og noko villaks. Yngeltettleiken er svært stor. Likevel er fiske framleis forbode.

– Har eit håp

Lars Henry Tveit er styreleiar i Mundheimselva Grunneigarlag. Han fortel at laget har søkt om å få fiska i elva att.

– Me har fått signal frå Statsforvaltaren om at det er gode moglegheiter for at me i alle fall kan byrja fiska laks i elva, seier han.

Gry Walle er seniorrådgjevar hos Statsforvaltaren i Vestland. Ho stadfestar det Tveit fortel.

– Det er ingen tvil om at det er fisk i Mundheimselva. Elva er for lita til å ha ei eiga laksebestand. Difor skal det gå greitt å fiska laks i elva. Kanskje kan dei òg få løyve til eit avgrensa fiske etter sjøaure, fortel ho.

– Ei føre-var-stenging

Ho fortel at Mundheimselva ikkje er blant dei mest overvaka elvane. Den vart i si tid stengd fordi den ligg der den ligg.

– Du kan gjerne kalla det ei føre-var-stenging, fordi elva er i eit område der mange elvar var nesten tomme for villfisk, fortel ho.

Ifølgje Walle er mangelen på eit elveeigarlag årsaka til at det ikkje har vore fiska i Mundheimselva dei siste åra. Det har elva no fått i form av Mundheimselva Grunneigarlag.

– Skal ein fiska i ei elv, må den ha eit elveeigarlag som kan ta på seg forvaltingsoppgåver for elva, fortel ho.

Walle fortel at Statsforvaltaren kjem med ei tilråding når det gjeld kva og kvar det er lov å fiska. Den endelege avgjerda tek Miljødirektoratet.

– Hadde ikkje tid

I «De døde elvene» stiller filmskaparane spørsmål ved at styresmaktene brukar millionar på å samla genmateriale frå elver som Mundheimselva til genbankar når mange elvar er full av fisk.

– Me samlar inn genar frå heile Hardangerfjorden for å vera på den sikre sida. Det er ikkje dermed sagt at me kjem til å få bruk for alt me samlar inn. Heldigvis har situasjonen betra seg i mange elvar dei siste åra, seier Walle.

Korrespondanse mellom Statsforvaltaren i Vestland og produsent Sleire syner at Sleire har bede om eit intervju med Statsforvaltaren om påstandane som kjem fram i filmen. Dette takka Statsforvaltaren nei til.

Walle forklarar avslaget med tidsmangel.

– Me må prioritera kva me brukar tida på, og dette hadde me ikkje tid til. I staden sende me eit skriftleg svar, seier ho.