Ser opp og fram i ny tenkjetank i Øystese

Kan Øystese verta eit Florida for bergensarar? Få eit vetlevenezia mellom elveutløpa? Utvikla hyttefelt mellom Kvamskogen og Fitjadalen? Fylla lokala etter den vidaregåande skulen med ny aktivitet og nye investorar?

Samling kring julebordet

Utviklinga i Øystese dei siste fire åra — store investeringar og nye verksemder, arbeidsplassar og bustadkompleks i sentrum — har gjeve mange av dei same kreftene som har stått bak henne, blod på tann. Blodet har resultert i stiftinga av selskapet Øystese Utvikling, så langt med 33 aksjonærar på lista.

— Det er rett og slett ein del som har fått ting til å skje i Øystese dei siste åra, som set seg ned, lyftar blikket og ser etter nye mogelegheiter, seier dagleg leiar og prosjektleiar Hans Jørgen Andersen i Øystese Utvikling.

Styreleiar Dag Jarle Aksnes seier til HF at ei festleg samkome på hotellet før jul utgjer litt av bakteppet for prosjektideen. Der samlast gode folk med god kompetanse som var involverte i utbygginga av mellom anna Hardangerbadet, hotellet og Helse i Hardanger, seier han.

— Me var samde om at anten kan me bada og synast at det er kjekt, eller så kan me ta nye initiativ. Dette er folk som er glade i bygda og i Kvam, og som vil utvikla staden i eit langsiktig perspektiv, seier han.

Han ser for seg at det nye selskapet skal verta eit kreativt forum og ein tenkjetank som samlar personar med kapital og evner til å synsa om framtida på ein kvalifisert måte. Slik kan ein kanskje motverka at utviklinga vert styrt av tilfelle og slump, og samstundes gje bygda meir eigarskap til utviklinga, meiner han.

Der alle vil bu

Vona for nyvinninga er å gjera bygda sentralt i Kvam til ein stad «der ein skulle tru at alle ville bu», med moment som mellom anna dei ovanfor nemnde. Desse er del av prosjektskissa for ein såkalla masterplan — ein langsiktig, strategisk plan — for prosjektet. Ei førebels utgåve av planen vedtok styret allereie i det fyrste møtet 7. februar.

— Øystese Utvikling ynskjer å teikna eit bilete av eit framtidig Øystese som kan verta ein av dei kjekkaste plassane i Noreg, heiter det i prosjektskissa.

Andersen seier at ein kan sjå for seg at nokon i til dømes 1960 hadde freista fantasera om dagens Øystese. No vil ein gjere det same i dag for å sjå for korleis bygda kan vera om fleire tiår.

Målet med det nye selskapet er å fremja ei etappevis utbygging i Øystese fram til 2050, med særleg vekt på dei fyrste ti åra. Planen tek høgd for ein vekst i folketalet på 50 prosent til om lag fire tusen.

Oppskrifta er ein brei og open prosess med folkeleg medverknad, tufta på faglege føringar. Konkret planlegg selskapet to samlingar før sommaren der ein drøftar både nosituasjonen og langsiktige mål, leitar etter løysingar og prioriterer tiltak. Innan september skal prosjektet vera avslutta.

Vantar tomter

I masterplanen vert kvalitetane til Øystese målte opp mot kriteria for attraktive tettstader. Oversynet røper at bygda heilt eller delvis stettar mange av kriteria, men at bygda manglar mellom anna nytt byggjeland.

Andersen meiner at det er potensial for å gjera sentrum til ein endå trivelegare stad å vitja, ein stad der fellesskapen vert dyrka. Det har ein etter hans syn ikkje oppnådd i Øystese i same grad som i Norheimsund, som vann Statens pris for attraktiv stad i 2013.

Arbeidet skal leggja eit godt grunnlag for innspel til i fyrste omgang områdeplanen og seinare til revisjonen av kommuneplanen. Sistnemnde skjer tidlegast i neste valperiode. Masterplanen er ikkje noko omgrep i det kommunale planhierarkiet, og føremålet er ikkje planleggja, men å skissera, påpeikar Andersen.

Andersen trur at dersom ein lukkast med å gjera godt arbeid, kan det verta interessant også for investorar.

Offentleg hjelp?

I tillegg tek Øystese Utvikling mål av seg til å samarbeida med Kvam herad om deltaking i Gnist, eit innovasjonsprogram for utvikling av lokalsamfunn gjennom Design og arkitektur Norge (DOGA).

Ei slik deltaking føreset 200.000 kroner i offentlege ytingar og ei 20 prosent kommunal prosjektstilling i ein periode. Problemstillinga ein tek tak i, må vera konkret og tydeleg avgrensa og relevant innan distriktsutvikling, fortel Andersen.

— Me kan ikkje seia at Kvam herad skal søkja, men håpar på eit godt samarbeid, seier han.

Styreleiar Aksnes poengterer at Kvam herad skal stå heilt fritt til å ta stilling til resultata av arbeidet til det nye selskapet.

Sentrumssatsing

I ei pressemelding opplyser Øystese Utvikling at selskapet ser eit stort potensial for å utvikla særleg området Øystesekaien til Lundanes som del av eit attraktivt sentrum med høge kvalitetar og ei spanande sjøside. I fyrste omgang vert området mellom Øysteseelva og Vikelva vektlagt som arena for alt frå bustader og næring til hamn og rekreasjon.

Selskapet har både privatpersonar og verksemder i ymse bransjar på aksjonærlista, og 610.000 kroner i aksjekapital. Styreleiar Dag Jarle Aksnes leia det fyrste styremøtet 7. februar. Med seg i styret har han Tore Grimstad, Anne Marie Øvrevik, Øyvind Kvåle og Kjetil Kvittingen. Connie Langeland og Johanna Valland er varalemer.

Andersen meiner det er prisverdig at så mange er villige til å satsa privat kapital for eit tiltak som gagnar fellesskapen.

Budsjettet for prosjektet er 500.000 kroner, der selskapet sjølv reknar med å stilla opp med 400.000. Resten vil mellom andre Kvam herad og fylkeskommunen få søknader om å bidra til.