Nyt livet på fjellet

Brørne Marius (10) og Sverre (8) Rosendahl hadde overnatta på Breidablik saman med far sin då bladfyken var innom fredag morgon. Dei bur i Bergen, men har hytte på Kvamskogen. Dette er fyrste gong familien vitjar Breidablik.

– Det var ein veldig bratt, men fin tur, fortel Marius.

Han elskar å gå og tykkjer òg det er kjekt å springa. På vegen opp trefte dei familien til Jon Helgheim Sandven. Dei tre gutane fann fort tonen og har leika saman kvart vakne sekund. Marius fortel at dei har spela bådeUNO, krig og tyven. Jon legg til at det var han som vann krigen. Ifølgje Sverre har dei også laga sin eigen leik som går ut på å gøyma eit reinsdyrgevir.

– Eg synest det er kjekt å vera på Breidablik, seier Jon.

Han plar ta turen ein gong i året saman med faren. Jon likar å gå i fjellet, og dei tre gutane har planar om å kliva opp på fjellet Skrott seinare på dagen.

Familietur

Jon skal sova på Breidablik i to netter saman med resten av familien – mamma Tonje Helgheim, pappa Håkon Kronstad Sandven, Edith (4), Lars (2) og hunden Birk. Gjengen kom opp dagen før og var veldig nøgd med føret.

– Me fekk kjempefint turvêr – verken for varmt eller for kaldt, fortel Helgheim.

Familien bur i Norheimsund, og dette er fyrste gongen alle er med til Breidablik. Dei to eldste borna gjekk heile vegen sjølve, medan yngstemann for det meste sat i beremeis. Helgheim tykkjer Breidablik er eit fint turmål.

– Det er eit vakkert område, og ein kan aka på snøen midt på sommaren, seier ho.

Ifølgje Helgheim finn borna på alt mogleg når dei er på fjellet. Blant anna har dei leika mykje med trebåtar i dammen utanfor hytta. Mora fortel at borna styrer på frå morgon til kveld. Sjølv er dette fyrste gongen ho har vore inne i den nye hytta. Helgheim tykkjer der er flotte fasilitetar og eit godt utval i matlageret.

– Det er som ei luksus-turisthytte! meiner ho.

Kvemmingen tykkjer det er avslappande og fint å vera på fjellet. Ho likar mellom anna å treffa andre turglade folk. Helgheim rår alle til å koma seg ut i naturen i sommar.

– Alle turar kan verta fine turar dersom ein har god tid og kosar seg undervegs, seier ho.

Fjellmannen

Arne Birger Øystese var hyttevakt på Breidablik, 1.162 meter over havet, då HF var innom. Etternamnet avslører også kvar karen vaks opp. Han er son til ein av grunneigarane i fjellområdet og kjenner Bjarne Huse frå barndomen. Det var Huse som starta byggjeprosjektet på Breidablik på 1960-talet. Saman med kona, Anne Marit Huse, la han grunnlaget for staden slik me kjenner han i dag. Øystese vaks opp på gard og var vand med at Huse gjekk forbi tunet.

Les også:

– Då eg var liten, var Bjarne «han mannen som bur oppå fjellet», fortel Øystese.

I ungdommen fekk han gleda av å jobba litt saman med Huse. No tykkjer Øystese det er stas å fortelja historia om Breidablik til andre.

– Slik kan det leva vidare, det dei har skapt her oppe, seier han.

Hyttevakta konstaterer at Breidablik ikkje hadde eksistert utan ekteparet Huse. Dei nye hyttene vart bygde i 2019, og no gjev staden uttrykk for både gammalt og nytt.

Les også:

Borte bra, heime bra

Til vanleg er Øystese siviløkonom i Oslo. Han trivst der, men tykkjer òg det er godt med litt ferie frå bylivet.

– Det er veldig viktig å koma heim ofte nok. Kvam er ein fin kontrast til hovudstaden, fortel han.

Øystese har vakse opp side om side med fjellet og vorte veldig glad i det som vaksen. No har han vore frivillig hyttevakt i til saman fem år — ofte ei veke om sommaren og ei helg om hausten. Kvemmingen tykkjer det er fint å bu på Breidablik. Han hadde teke seg eit morgonbad i det friske fjellvatnet før bladfyken kom opp. Denne dagen var det strålande sol og vindstille, men slik er det ikkje alltid.

– Vanlegvis badar eg i vind og regn. Det er utruleg godt etterpå, når eg er nyvaska! seier Øystese.

Som hyttevakt passar han på staden og gaidar folk vidare på ulike turruter. Praktisk arbeid som rydding, vasking, å bera vatn og å fiksa småting må òg gjerast. I tillegg likar Øystese å prata med folk og å fortelja om staden. Han synest det er eit veldig flott anlegg.

– Breidablik er ein skatt i fjellet! meiner han.

Juvel mellom berga

Fleire gjester er einige og har omtala staden som ein juvel og «den finaste hytta dei har sett, fortel Øystese. Han seier at mange ulike typar menneske er innom Breidablik. Ein plar rekna mellom 2,5 og 4 timar for å koma seg opp. Nokre spring ruta på ein time. Tidlegare i veka måtte ein kompis av Øystese sprinta opp med eit rømmebeger som stod att heime.

– For tre år sidan var det ein danske som brukte sju timar opp og mediterte på kvar haug, fortel Øystese.

Han treffer mange utlendingar med ulike føresetnader. Kvemmingen tykkjer det er kjekt å møta folk. Ifølgje han er nordmenn spesielt hyggjelege i fjellet. Det har ført til mange gode samtalar både på morgon og kveld. Ifølgje Øystese plar det vera jamt sig av folk heile sommaren. På det meste har det vore 36 overnattingsgjester samtidig. Ofte har hyttevakta staden for seg sjølv mellom klokka 11 og 16. Då likar han å roa heilt ned.

– Eg kan liggja inne og høyra på radio, i ly for regnet som piskar mot vindauget, seier Øystese.

Radio er ein favoritt, saman med lesing. I hytta finst det eit minibibliotek der folk kan finna lesestoff. Øystese tykkjer også det er fint å gjera ingenting. I tillegg tek han ein del bilete i løpet av dagane på fjellet.

– Men dei beste bileta ligg på netthinna. Ein klarer ikkje heilt å fanga det med eit kamera. Det er noko med å vera til stades her og oppleva slike augneblinkar, fortel han.

Les også:

Eitt år på ei veke

Hytta er open heile året, men staden er ekstra vêrhard om vinteren. Ifølgje Øystese snur vêret fort så langt til fjells.

– Ein får ofte oppleva alle årstidene i løpet av ei sommarveke, seier han.

Hyttevakta fortel at det kan gå frå tre grader og pøsregn til tjue grader og strålande sol. Ein dag kom tre søkkvåte tyskarar som var veldig takknemlege for den varme hytta som stod open. Gjestene kan bestilla overnatting på førehand, men ein kan også koma utan å bestilla. Då er det hyttevakta sin jobb å koordinera slik at det vert plass til alle, og at alle behov vert dekte. Hytta er sjølvbetent, så gjestene lagar mat, ryddar og vaskar etter seg.

– Når det er mykje folk, sørgjer eg for at alle hjelper til. Då vert det mindre arbeid, og ting går fortare, fortel Øystese.

Ifølgje han har dei slite litt med å få tak i frivillige hyttevakter i år. Øystese fortel at dette overraskar mange, for fleire trur at det er kamp om plassen. Her tykkjer kvemmingen Kvam turlag har ein rekrutteringsjobb å gjera.

– Det er ein skikkeleg fin frivilligjobb! Lite arbeid og mykje moro, fortel han.