Skjulte feil og manglar lyt vera vesentlege før det er noko kjøpar kan reklamere på etter nyttår. Også seljar si opplysningsplikt vert det stilt større krav til. Takstmann og byggmeister David Haltvik i Hardingtakst AS er positiv til dei nye reglane.

Nye forskrifter om kjøp og sal av bustad: — Tryggare for alle partar

Frå nyttår gjeld nye forskrifter for kjøp og sal av bustad. No skal handelen verta tryggare og prosessen meir føreseieleg for alle partar.

Ragnhild Økland Børven
Publisert Sist oppdatert

— Den nye lovendringa vil tydeleggjera tilhøve for både kjøpar og seljar. Det vert også eit skjerpa informasjonskrav til innhaldet i ny tilstandsrapport i samband med sal.

Det opplyser eigedomsmeklar Kjetil Aarsand i DNB Eiendom Hardanger.

— For kjøpar inneber dei nye reglane ei strengare undersøkingsplikt. Feil og manglar som er opplyste om i prospekt og tilstandsrapport, kan det ikkje krevjast erstatning for, seier eigedomsmeklaren.

Kjetil Aarsand, eigedomsmeklar i DNB Eiendom Hardanger, har ikkje hatt særleg trøbbel med lovverket som har vore, men han meiner at eksisterande lov har sine svakheiter og uklarheiter, og at det er berre positivt å endra og tydeleggjera reglane.

— Kva betyr dette for seljar?

— Seljar kan ikkje lenger selja eigedomen «som han er». I dag kan ein det, fortel Aarsand.

For han som eigedomsmeklar vert det viktig å orientera seljar og kjøpar om rettar, opplysningsplikt og kva tilstandsrapporten faktisk syner og inneheld.

Større krav

For å få erstatning etter kjøp, lyt eigedomen vera i dårlegare stand enn kva kjøpar kunne forventa ut frå opplysningane om bustaden sin byggjemåte, alder og synlege tilstand ved kjøp. Og om ein krev erstatning for noko, gjeld det ikkje for tilhøve og manglar med ein verdi på under 10.000 kroner.

Aarsand fortel at skjulte feil og manglar lyt vera vesentlege før det er noko kjøpar kan reklamera på. Seljar si opplysningsplikt vert det òg stilt større krav til med dei nye reglane.

Kvifor?

Reglane kjem som eit tiltak for å redusera talet på konfliktar, opplyser David Haltvik. Han er takstmann og byggmeister og driv verksemda Hardingtakst AS.

— Takstbransjen har lenge jobba for å få etablert gode tilstandsrapportar som verkemiddel for å avdekkja feil og manglar, seier Haltvik.

Han meiner det er eit viktig bidrag til ein tryggare handel mellom seljar og kjøpar. Sjølv får han klare rammer for kva han skal sjå etter og vurdera for å skildra tilstanden til bustaden.

Nokre bygningsdelar meiner han likevel burde vore med i dei nye reglane. Han nemner mellom anna etasjeskilje, støttemurar, utvendige trapper og vurdering av kjøkeninnreiing. Andre bygg, som garasje, naust og liknande, er heller ikkje tekne med i forskrifta.

Haltvik har ei lang liste med sjekkpunkt når han lagar ein tilstandsrapport. Eit av punkta er å sjå til at det er tilstrekkeleg lufting bak kledningen og at det er museband rundt huset.

— Her kan det vera skadar, feil eller manglar som ein bør opplysa om for å redusera ansvaret til seljar. Er det ikkje avvik, er det jo berre bra og vil vera positivt ved salet, seier Haltvik.

Slutt på «2x4»

— Ein tilstandsrapport skildrar feil og manglar som kjøpar potensielt kan klaga på i ettertid. Dersom kjøpar klagar på tilhøve som er opplyst om i rapporten, vil ikkje kjøpar få medhald i klagen, seier takstmannen.

Dess meir seljar opplyser om, dess mindre risiko er det for at kjøpar vil klaga etter kjøpet. Difor er det viktig å dokumentera tilstanden til bustaden med ein godkjend tilstandsrapport.

Kjøpar må lesa grundig gjennom både tilstandsrapporten, prospektet, eigenerklæringa og andre opplysningar som kjem fram i salsdokumenta. For at alt skal vera forståeleg for kjøpar, vert også språket endra.

— Det er slutt på faguttrykk som «2x4», himling og takfot. Det er viktig at me tenkjer på kven som skal lesa rapportane, og at kjøparen forstår innhaldet, seier Haltvik.

Haltvik har lenge kjempa for å få ei rapportutgåve på nynorsk, men det har han ikkje lukkast med. — Som ein kollega sa så fint:«Det er ingen som brukar fjøslatin lenger.» Eg må difor gå over til å skrive på bokmål i rapportane, seier Haltvik.

Høgare prisar

Nye krav og reglar gjer det noko dyrare å selja bustad enn tidlegare.

— Auken i omfang og kvalitet på tilstandsrapporten vil naturlegvis gje høgare prisar enn tidlegare, men rapporten vil likevel vera ei rimeleg forsikring mot konfliktar og erstatningskrav i ettertid, seier Haltvik.

Aarsand fortel at prisen for å nytta meklar truleg ikkje vert endra, men bustadseljar- og bustadkjøparforsikringa kan stiga på grunn av auka risiko.

— Bør me selja før nyttår og helst kjøpa etterpå?

— Nei, det er ikkje naudsynt. Fram mot årsskiftet vil truleg ein stor del av eigedomar som vert lagde ut for sal, vera baserte på den nye tilstandsrapporten. Då sikrar ein regelverket som trer i kraft 1. januar 2022, seier Aarsand.

— Er de positive til endringa?

— Det at det vert strengare krav til dokumentasjon av bustaden sin tilstand før sal, meiner me er positivt for alle involverte partar. Dei nye krava til tilstandsrapport trur eg bidreg til å gjera jobben meir oversiktleg for oss eigedomsmeklarar, seier Aarsand.

Reglane trer i kraft frå nyttår. Det er tidspunktet for salsavtalen som avgjer om bustaden vert seld etter nye eller gamle salsreglar. Bustader der bod er aksepterte før nyttår, vil verta selde etter dagens regelverk. Bustader der bodet vert aksepterte etter nyttår, vil verta selde etter nye reglar.

Kort sagt

Seljar:

Bustaden må dokumenterast. Det er anbefalt at ein alltid får laga ein tilstandsrapport frå ein bygningskyndig. Ei ny forskrift om tilstandsrapportar kom i sommar. Den fortel kva som skal undersøkjast.

I rapporten vil det mellom anna vera ein tilstandsgrad per bustaddel — til dømes kjøkenet. Om bustaddelen er sliten eller har skadar, skal det skrivast inn årsak, konsekvens og ein omtrentleg sum for kva det vil kosta å reparera.

Kjøpar:

Les dokumentasjonen nøye. Dette ansvaret finst i reglane i dag, men når dei nye reglene kjem, vert det venta at kjøpar har lese tilstandsrapporten. Lova seier tydeleg at kjøpar vert rekna for å kjenna til informasjonen som er i rapporten og i andre salsdokument.

Kjelde: huseierne.no

fritid nyhende hus og heim
Laga med Labrador CMS