Norskekysten blir kartlagd for hamnespy: – Svært vanskeleg å utrydde

Framandarten hamnespy spreier seg raskt i norske farvatn og truar naturmangfaldet. No blir kysten kartlagd for den uønskte arten, som ein håpar å avgrense.

– Det er svært vanskeleg å utrydde hamnespy frå norske farvatn. Det er gjort forsøk på utrydding andre stader i verda, men det er så langt ingen kjende vellykka forsøk, seier senioringeniør Marit Bull Talberg ved seksjon for Hav og Sediment i Miljødirektoratet til NTB.

Arten vart for første gong påvist i Noreg for snart tre år sidan og har raskt spreidd seg. Den blir oppdaga på stadig nye stader. I løpet av sommaren og utover hausten blir nye område kartlagt.

– I sommar kartlegg Havforskingsinstituttet, på oppdrag frå Miljødirektoratet, fleire område på Vestlandet, der vi tidlegare har fått positivt utslag på prøver av miljø-DNA for hamnespy, seier Talberg.

Kartlegginga går også føre seg ved bruk av fjernstyrte undervassfarkostar.

– Første område var Florø som vart kartlagt i juni, og her vart det funne svært mykje hamnespy. Tre område står att: Sotra, Stord og Måløy, og desse blir kartlagde i juli/august, seier Talberg.

Kan klone seg sjølv

Hamnespy, som også blir kalla japansk sjøpung, er ein framand art som opphavleg kjem frå Japan. Den har sannsynlegvis spreidd seg via skipstrafikk og vart påvist for første gong i Noreg i Engøysundet i Stavanger i november 2020.

– Dette er ein framand art som spreier seg raskt, og derfor er ein stor trussel for naturmangfaldet i norske havområde, seier Talberg.

Arten veks som eit slags teppe på havbotnen, der han tek over leveområda til artar som naturleg høyrer heime der. Koloniar av hamnespy kan spreie seg svært raskt ettersom han er i stand til å klone seg sjølv, ifølgje Havforskingsinstituttet.

I løpet av 14 dagar kan ein koloni vekse til over tidobbel storleik. Den toler også temperaturar ned til minus 2 grader.

Optimistisk

I Noreg har hamnespy stort sett vorte oppdaga på mellom 5 og 20 meters djup. I Canada er han funne heilt ned til 65 meters djup. Og det er altså svært vanskeleg å fjerne arten fullstendig når han først har spreidd seg.

– Vi har likevel tru på at vi skal klare å bremse spreiing til eit slikt nivå at vi kan unngå dei mest negative konsekvensane arten kan ha for naturmangfald og sårbar natur, oppdrett og anna næring, seier Talberg.

Miljødirektoratet samarbeider med Sjøfartsdirektoratet, Kystverket og Fiskeridirektoratet for å bremse spreiinga. Dagens tiltak inkluderer både undersøkingar og reingjering av båtar, fiskeutstyr og teiner, og dessutan hyppig rapportering, kartlegging og overvaking.

– Miljødirektoratet jobbar også med å teste ut metodar som brunne kalk for å fjerne koloniar av hamnespy, og til hausten skal dette testast ut i sjø i Haugesund, seier ho.

(©NPK)