Miljøgevinstar å hente ved norske idretts- og friluftsparkar

Idretts- og friluftsparkar set store klimaavtrykk etter seg, fastslår Asplan Viak. Kommunar som har sett på moglege miljøtiltak, konkluderer med at miljøgevinsten kan bli stor om ein gjer gode vurderingar.

– Idretts- og friluftsparkar blir av mange sett på som klimavennlege i utgangspunktet, men det er klart at slike område set store avtrykk etter seg, sa Trine Rathe i rådgivingsselskapet Asplan Viak på eit webinar i regi av Miljødirektoratet.

Asplan Viak har saman med Skaun kommune i Trøndelag arbeidd med prosjektering av ein aktivitetspark. I arbeidet har ein mellom anna sett på naturlege måtar å avgrense slitasje, måtar å byggje mest mogleg miljøvennleg og måtar å halde ved like anlegget mest mogleg miljøvennleg.

– Vi håpar at arbeidet vi har gjort kan vere til hjelp for dei som jobbar med liknande prosjekt. Vi vil at heile Noreg skal tenkje klima heile vegen, sa idretts- og friluftsrådgivar Jartrud Marie Åsvold i Skaun kommune under webinaret.

Mindre transportutslepp

Rathe peika på korleis dei mellom anna såg at klimagassutslepp knytt til transport gjekk vesentleg ned ved å satse på gjenbruk av stein og skifer.

– Å redusere avstanden frå staden ein hentar materialane, å vurdere meir miljøvennlege transportmiddel og å drive meir massetransport ut og inn, var alle element kor ein såg potensial for å redusere klimagassutslepp, sa Rathe.

– Det blei ein augeopnar for oss at transport har så stor miljøinnverknad, sa Åsvold.

Åsvold snakka òg om korleis val av materiale har stor innverknad.

– Det var viktig for oss å bevare mest mogleg av naturmangfaldet som allereie var på området. Vi reduserte bruken av gummi og kantstein, då vi veit at dei materiala fører til uønskte utslepp, sa ho.

Usikkert

Trass i at ein i prosjektet i Skaun fann fleire moglege måtar å spare miljøet på ved etableringa av aktivitetsparken, er det framleis fleire element det knyter seg uvisse til.

– Sidan det framleis er relativt nytt å etablere idretts- og friluftsparkar med miljøaspektet som viktig faktor, er det framleis manglande empiri rundt vedlikehald og haldbarheit. Viss ein ser på aktivitetsparken vi jobba med i eit 30-årsperspektiv, er det ikkje sikkert at dei materialvala vi gjorde vil vere mest miljøvennlege, sa Åsvold.

Ho viste blant anna til dilemmaet dei stod overfor då dei skulle velje mellom asfalt og betong.

– Å legge asfalt medfører vesentleg mindre klimagassutslepp enn å leggje betong. Men vi veit at asfalt har langt kortare levetid, så om ein må legge nytt dekke med asfalt fleire gonger gjennom ein 30-årsperiode er det ikkje sikkert at det er noko betre enn betong når alt kjem til alt.

Treng fleire prosjekt

I tillegg peika Åsvold på at levetida til ulike produkt kan vise seg å vere mindre miljøvennlege enn det ein i utgangspunktet har tenkt.

– Fallunderlag av kork i staden for gummi blir reklamert som svært miljøvennleg, men kork inneheld lim. Det betyr at ein kan risikere utslepp av klimagassar og miljøgifter frå lim som ein ikkje hadde tenkt på i utgangspunktet. Ein må gjere avvegingar heile vegen, og difor er det viktig med ny kunnskap, sa Åsvold.

Rathe i Asplan Viak kom med ei oppfordring til alle tilhøyrarane på webinaret.

– Vi er avhengige av fleire prosjekt for å finne stadig betre løysingar. Vi treng fleire engasjerte oppdragsgivarar og vi treng krav til bransjen. Vi treng hjelp frå dykk for å få meir kunnskap, sa ho.

(©NPK)