Mange bubilistar oppsøkjer offentlege p-plassar

Ein av få aktørar i bubilmarknaden er Øystese Båtlag, som driv bubilparkering på Evjo i Øystese. Båtlaget har hatt ein god sesong i år, sjølv om det ikkje har vore fullt kvar dag.

Nils Ove Kvittingen, som har ansvar for bubilparkeringa, fortel at sesongen har vore varierande og vêravhengig.

– Det har vore ein liten auke i talet på besøkjande, men ikkje veldig mykje, seier Kvittingen.

Han forklarar at når vêret er godt, kjem fleire bubilar, medan dårleg vêr gjev færre besøkjande.

Bubilplassen i Øystese Båthamn vart oppretta i 2020, og har sidan utvikla seg til å kunna ta imot rundt 40 bubilar.

Fasilitetar og samarbeid

Plassen ligg ved sjøen og er tilrettelagd med både straum og vatn. Ved større arrangement som festivalar og Øystese Cup er det ofte heilt fullt, fortel Kvittingen.

– Me har eit samarbeid med Jan Mo AS og har tilrettelagde plassar med straum, vatn, sanitæranlegg, dusj og vaskemaskin. Det er også eit krav om avstand på over fire meter mellom bilane, seier han.

Gjestene kjem frå heile Europa, men dei fleste er frå Tyskland, Nederland, Polen, Frankrike, Italia og dei nordiske landa. I sommar har det vore ei overvekt av utanlandske turistar.

– Me ser at mange føretrekkjer gratisparkeringar, som rasteplassar og offentlege parkeringsplassar, framføre bubilplassar med fasilitetar, seier Kvittingen.

Manglar tilrettelagde plassar

Kvittingen peikar på at det er mangel på tilrettelagde bubilplassar i området. Han meiner at større satsing på bubilplassar i Kvam ville ha skapt meir aktivitet og økonomisk vekst.

– Det er behov for ein skikkeleg bubilcamping her i Kvam. Det er for mykje for båtlaget å ta fatt i åleine, så her må ein få heradet med på laget, seier han.

Trass manglande tilrettelegging elles i regionen går bubilplassen i Øystese Båthamn godt.

– Me har eit greitt overskot, sjølv om det er ein del utgifter med drifta. Campinga gjev ein positiv effekt for næringslivet i bygda, då turistane handlar lokalt, seier Kvittingen.

Steinsdalsfossen populær

Det var ein stor auke i talet på bubilar ved Kvam turistinformasjon denne sommaren. Elena Haug, turistvert ved informasjonskontoret ved Steinsdalsfossen, fortel at annankvar bil som har vore innom i sommar, er ein bubil. Ho estimerer at mellom 10 og 15 bubilar vitjar området dagleg.

Haug fortel at mange overnattar på parkeringsplassen ved turistinformasjonen, sjølv om det ikkje er lovleg. Ho understrekar at ho gjev tydeleg beskjed til dei besøkjande om at overnatting ikkje er tillate, og at dei må finna seg ein campingplass eller ein tilrettelagd parkeringsplass, også kalla «free parking».

– Eg gjev nokre tips om kvar dei kan stå, og mange fylgjer desse råda. Likevel verkar det som ein del vert ståande her over natta, seier Haug.

Manglande respekt for reglane

Når Haug seier til dei som står parkert at dei ikkje kan overnatta, møter ho ulike reaksjonar. Dei fleste svarer berre «ok, thank you» og går sin veg. Men når Haug kjem på jobb morgonen etter, står dei gjerne på same stad.

Det er ikkje klart om dei som overnattar ulovleg, kan få parkeringsbot.

– Det veit me ikkje. Men parkeringa er gratis, og det er nok difor mange vel å stå her, seier Haug.

Ho fortel at det er sikkert at bubilfolk snakkar saman og formidlar at det har gått fint å stå der over natta.

Til trass for det høge talet på bubilar og manglande respekt for reglane, håpar Haug at turistane vil visa omsyn og følgje dei retningslinene som er sette.

– Me er her for å hjelpa, og me ønskjer at alle skal få ei god oppleving når dei vitjar Norheimsund, seier ho.

Ikkje ynskte

Leiar for turistvegseksjonen i Statens vegvesen, Silje Myhre Amundsen, opplyser at vegvesenet ynskjer at campingturistane nyttar tilrettelagde campingplassar. Til dømes er det ikkje lagt til rette for å overhalda regelen om ein avstand på fire meter mellom einingane på rasteplassar og parkeringsplassar.

På den andre sida kan ein kanskje leva med at ein og annan overnattar éi natt dersom vedkomande er trøytt og ikkje kjem seg fram til dagens reisemål.

– Det er betre folk stoppar og tek seg ein rask blund, enn at det går gale, men det er i utgangspunktet ikkje tanken at folk skal overnatta der, seier ho til HF.

Vegvesenet kan ikkje sjølv skilta parkeringsforbod, for den makta ligg hjå politiet. Dessutan krevst eit system for å fylgja opp.

Amundsen påpeikar at parkeringsproblema har vorte aktuelle på grunn av den sterke auken i talet på turistar mange stader i landet. Ein del av dei trur dei kan campa overalt.

– Me arbeider internt med å finna ut korleis me kan bidra til strengare regulering og korleis reiselivet kan bidra med til dømes informasjon. Det er eit ynske om å ha turisme, og me vil folk skal bruka Noreg, men me må kanskje regulera i høgare grad enn det me har gjort til no, seier ho.

Verje og vert

Også ved kyrkjene, ikkje minst i Strandebarm og Norheimsund, står det rett som det er bubilar sommarstid. Særleg fyrstnemnde har ein attraktiv parkeringsplass, fortel kyrkjeverje Olav Skeie Lid. Plassen ligg nemleg fredeleg og fint til ned mot fjorden. Han konstaterer at dei reisande enkelt finn fram til dei gratis mogelegheitene via appar og nettet.

Lid seier at overnattingsgjestene nær gudshusa ikkje utgjer noko stort problem, men fyrst og fremst er til ein viss irritasjon. For det meste er det romsleg med plass og såleis ikkje mangel på plassar til dei kyrkjeleg tilsette så lenge det ikkje kjem svære bubildrog på tvers og okkuperer mange plassar, påpeikar han.

Dei største ulempene oppstår der turistane forsøplar og legg att litt ymse, gjerne slikt som ikkje går hand i hanske med kyrkjedrift. I tillegg kan det oppstå ein viss kulturkollisjon mellom grilldressar og finare dressar i samband med til dømes gravferder, slår kyrkjeverja fast.

Lid seier han har kontakta Kvam herad for å drøfta skilt med forbod mot camping på dei kommunale parkeringsplassane ved kyrkjene, men tilbakemeldinga skal ha vore at det ikkje er aktuelt. Han vurderte i september å drista seg til å setja opp eit forbodsskilt på parkeringsplassen ved kyrkjelydshuset i Strandebarm, som kyrkja rår over sjølv.

Utdatert informasjon

Kvam herad har ein eller annan gong sett opp ein laminert plakat, på oppslagstavla i Norheimsund. Under overskrifta «Where can I stand with a motorhome?» gjer heradet greie for kvar bubilturistar kan parkera: på offentleg stad i industriområdet i Sandvenhagen i Norheimsund, som no er okkupert av nettopp industri, ved den gamle ungdomsskulen i Norheimsund, som no er ein byggjeplass, og på båe sider av Kvam ungdomsskule i Øystese.

I tillegg er to private alternativ nemnde: Mo Camping, som ikkje lenger er i drift i dag, og eit område ved Evjo i Øystese som ikkje samsvarar med dagens nemnde område som båtlaget nyttar.

Leiar for næring, Jan Tjosås, opplyser til HF at informasjonen på plakaten er utdatert og at skrivet må vera laga for årevis sidan.

– Både ein del av dei private oppstillingsplassane og dei i kommunale område er ikkje tilgjengelege lenger, opplyser Tjosås.

Han opplyser at heradet oppmodar om å organisera bubilparkering privat, som anna næringsverksemd, og understrekar at offentlege parkeringsplassar ikkje skal nyttast til slikt. Fleire bubilar enn før, spesielt norske, er i bruk heile året. Kvam herad ser verdien av å ha eit godt tilbod til bubilturistar, men Tjosås understrekar at dette ikkje må råka andre interesser i kommunen.

Kan be om søknad

Både under Øystese Cup før sommaren og Siderfestivalen i Øystese i oktober vert området på Evjo som er regulert til forretning og kontor, og som tidlegare vart nytta til parkering og lager av Jan Mo, nytta til oppstillingsplassar for bubilar.

Leiar for eining for plan og byggjesak, og konstituert leiar for kultur, samfunn og næring, Heidi E. Ørjansen, opplyser at mellombelse oppstillingsplassar for bubilar og campingvogner ikkje er søknadspliktige. Ho viser til ei såkalla tolkingsfråsegn frå Kommunal- og distriktsdepartementet frå 2023. Her går det fram at kommunane kan rekna sesongbaserte, mellombelse tiltak utan søknadsplikt som varige tiltak med søknadsplikt dersom dei gjentek seg på same stad, men at det er uråd å dra ei eksakt grense mellom dei ulike formene for tiltak.

– Heradet har ikkje gjort denne type vurdering for mellombelse plassar for bubilar. Men ut frå departementet sitt svar kan kommunen vurdera å be om ein søknad dersom det er gjentakande mellombels plassering av tiltak, skriv Ørjansen til HF.