Lærer friluftsliv

– Varige venskap vert bygde på desse leirane, seier dagleg leiar av Hordaland krins av Noregs speidarforbund, Endre Helland, til HF.

– Leirane så langt har gått veldig fint, seier kontaktperson Grethe Bauge.

Den andre av fire leirar i regi av krinsen er under avvikling. Dei to fyrste leirane er speidarleirar, medan dei to siste er friluftsleirar, fyrst og fremst for born som ikkje er speidarar.

Speidarane kjem for det meste frå Bergen kommune.

Ein del av plassane på friluftsleirane er subsidierte. Mange born ville elles ikkje fått eit slikt tilbod.

På speidarleirane er deltakarane i aldersgruppa ni til 16 år. Friluftsleirane har deltakarar i alderen ni til 13 år. Friluftsleirane er leia av speidarleiarar.

Lærer friluftsliv

Deltakarane på friluftsleirane lærer korleis ein bur i lavvo og gapahuk, brukar stormkjøkken, gjer opp bål, brukar øks, sag og kniv, padlar i kano, ror, seglar, fiskar, innrettar seg etter allemannsretten og brukar kart og kompass. Deltakarane kan òg vera med på skattejakt, bading, fyrstehjelp og bruk av privat radio.

Deltakarane på speidarleirane driv med mykje av det same. Klatreklubben i Kvam har dessutan laga ei klatrerute i ein fjellvegg på Kvamsøy som alle kan bruka. Elles lærer speidarane vanleg leirliv med matlaging, telting og bygging av speidarinstallasjonar som bord, benker og portalar.

Speidarane skal òg ut på tur, eller haik, som det heiter. I førre veke drog fire patruljar opp til Skårsvatnet, og nokre gjekk opp på Soldalsfjellet. Dei som fór på haik denne veka, skulle gå i retning Fitjadalen og området rundt. Då er speidarane på tur utan leiarar i eitt døgn. Dei skal klara seg ute og overnatta under open himmel, liggja i gapahuk eller sova i hengekøye.

Erstatning for landsleir

Speidarleirane erstattar den nasjonale landsleiren for Noregs speidarforbund, Agenda 2021. Han skulle ha samla 10.000 speidarar på Austlandet i sommar, men på grunn av koronaen måtte ein laga lokale variantar. I staden for eitt leirområde og éi veke vert det kring hundre leirar over heile Noreg i sju veker, står det på nettstaden til landsleiren.

Rydda bos ved sjøen

Tema for speidarleirane er berekraftsmåla til Dei sameinte nasjonane (FN). Ein skal produsera fornybar energi ved å laga vindmøller, vassturbinar eller kopla til solceller. Speidarane får òg læra analog koding: algoritmen eller framgangsmåten når ein til dømes skal laga bål.

Speidarane driv òg med reparasjon og redesign. Nokre får prøva seg på byplanlegging.

Agenda 2021 omfattar òg strandrydding. I førre veke hadde speidarane konkurranse om å samla mest mogleg bos i strandkanten på Kvamsøy. 15–20 posar vart klare til levering, ifylgje Helland.

– Det er heilt utruleg kva dei fann, seier han.

Gjeve merke

Leiraktivitetane gjev merke ein kan festa på speidarskjorta.

– Kan ein kombinera noko med eit merke, så er speidarane med. Det er god motivasjon, seier Helland.

Alle aktivitetane er baserte på speidarprogrammet, som har utviklingsmål for den enkelte speidaren. Ein kan ta fem standardmerke og ulike fordjupingsmerke, til dømes for klatring, segling, sykkel, kano og symjing.

Friluftsleirane har vore arrangerte sidan 2005 og sidan 2011 på Kvamsøy.

– Friluftsleirane er ein rekrutteringsarena for speidaren. Varige venskap vert bygde på desse leirane. Deltakarane får gode opplevingar og kjem gjerne att både to og tre gonger, seier Helland.

Nye matopplevingar

– I førre veke hadde me ein fantastisk meny. Me lagar alt sjølv. Det var måltid med vegetarmat, grillspyd, kyllinggryte, laks med eplesaus og poteter og taco laga frå botnen av. På haik laga borna ei pastagryte på stormkjøkken.

– Speidarane frå førre veke var fantastisk nøgde. Dei har sjeldan fått så god mat. Mange born er skeptiske til fisk, men laks med eplesaus var ei ny oppleving for dei fleste av oss. Me var òg utruleg heldige med vêret, seier Helland.

Leirdeltakarane har fleire alternativ til overnatting: tretelt, lavvo, hengekøye, gapahuk eller open himmel. I tretelt har ein ein presenning over seg som vert spent opp mellom trea, og netting mot mygg.

– Du heng i lufta, og det er ein ganske fasinerande og fantastisk behageleg måte å sova på, seier Helland.

Trygge på tur

Aktivitetsleiarane har vore aktive speidarar i mange år, har gjennomgått Tryggleik på tur-kurset til speidarane og har erfaring som patruljeførarar og leiarar i speidargrupper i Hordaland over fleire år, heiter det på friluftsleiren.no.

Leirleiinga har hatt ein dialog med kommuneoverlege Dag Erlend Skjelbreid om tiltak mot koronasmitte.

Bygningane og området til speidarane på Kvamsøy vert haldne ved like av Øyvaktarane. Det er ei gruppe roverar – speidarar som er eldre ungdomar eller vaksne – som har som mål at Kvamsøy skal vera ein ideell stad for speidarleirar og turar for gruppene i Hordaland krins.