Kritisk til hundekøyring på fonna

Hundseid dreiv i år eit reiselivstilbod med hundekøyring på isbreen i nasjonalparken Folgefonna, med løyve frå nasjonalparkstyret. Ho har søkt om eit tilsvarande løyve for komande år. I den samanhengen har Folgefonni Breførarlag fått høve til å uttala seg om søknaden.

Det største problemet med hundekøyringa er ifylgje fråsegna at hundane bjeffar og ular, noko mange av brevandrarane skal ha klaga på av di det øydelegg naturopplevinga.

– Kor godt lyden ber, er avhengig av vindretning, men støyen dette medfører, er eit stort problem. Dette er ikkje sporadisk, men vedvarande støy i om lag tre månader, skriv dagleg leiar Åsmund Bakke.

Særleg i skodde er problemet stort, for då høyrer turistane hundane utan å sjå dei i fleire timar, ifylgje innspelet. Laget reknar med at aktiviteten – medrekna snøskuterkøyring – påverkar også artar som hare og fjellrype.

– Opplevd privatisering

Hundseid har «basecamp» – med plattingar med telt og «domar» som er bolta fast i fjellet – på vestsida av fonna, sør for skisenteret og eit stykke frå grensa til nasjonalparken. Her er, skriv Bakke, den einaste naturleg innfallsporten til nasjonalparken utanom via skisenteret. Campen, som ifylgje han strekkjer seg over kring to mål, vart i sommar opplevd som ei privatisering av området. Ein måtte sjå og gå forbi hundeskit og høyra hundane når ein passerte området, heiter det i innspelet.

Breførarlaget meiner reguleringsplanen for området treng oppdatering, slik at privatisering av innfallsporten ikkje vert tillaten. Ein så stor basecamp med så mange hundar så nær nasjonalparken er ikkje akseptabel, meiner laget.

Laget er velvillig innstilt til verdiskaping og aktivitet så lenge verneverdiane og naturen vert varetekne, skriv Bakke.

Ikkje avgjort enno

Nasjonalparkstyret utsette saka i møtet 24. oktober. I sakspapira skreiv nasjonalparkforvaltaren at han ser at støyen kan påverka turopplevinga til brevandrarane i nasjonalparken. Styret kan ikkje styra aktivitet utanfor vernegrensa, og kan verre visa til den generelle aktsemdplikta i naturmangfaldlova, skriv han.

– Det er uklart om samla belasting er så stor at å gje løyve til turar med hundekøyring vil overskrida bereevna for verneverdiane og opplevingskvalitetane i området. Både breførarlaget og søkjaren tilbyr kommersielle tilbod for å visa fram brelandskapet i nasjonalparken i tråd med enkelt friluftsliv. I all forvalting av verneområde skal me bruka føre var-prinsippet for å sikra oss mot å overskrida denne bereevna. Det verkar som det høge presset særleg skapar problem på innfallsporten og at konfliktane mellom tilbydarane må løysast her. Det er også støy frå hundane når dei er på campen som påverkar verneverdiane negativt, då hundane stort sett er stille når dei er på tur. Aktiviteten verkar ikkje å føra til konflikt inne i verneområdet og er stort sett sporlaus. Søkjar bør vurdera om det er mogleg å finna alternative plasseringar av hundecampen som kan minska støy i verneområdet og press på innfallsporten, i samråd med dei andre aktørane i området, skriv han.

Han rådde til å gje løyve for eitt år til, og så vurdera den samla belastinga og konfliktnivået etter neste sesong. Styreleiaren i nasjonalparkstyret argumenterte for at styret treng meir tid til å handsama sak, som difor vart utsett til neste møte.

– For eit eventyr!

I ei vurdering av 2024-sesongen skriv Hundseid at ho har lært mykje og tilpassa seg naturkreftene. Snø fall og snø smelta, og det var tidvis sterk vind. Løypene smelta bort eller snø att, så det var få teikn til aktiviteten, som fekk mange positive tilbakemeldingar, ifylgje evalueringa. Samarbeidet med skisenteret var godt.

– For eit eventyr! skriv Hundseid.

I fjor fekk ho samrøystes løyve av nasjonalparkstyret til inntil to turar med inntil fem hundesledar i nasjonalparken dagleg i perioden 1. mai–15. juli. Mellom vilkåra var at ho måtte ta omsyn til dyreliv og andre friluftsaktivitetar, og at ho måtte plukka opp hundeskit inne i nasjonalparken.

I saksutgreiinga stod det at organisert ferdsle som ikkje skadar naturen, kan vera positivt sidan det gjev høve til å oppleva nasjonalparken og er ein «næringsressurs for lokalsamfunna». Samstundes påpeika sakshandsamaren at kommersiell utnytting av verneområde kan føra til auka press.