— Heilt naturleg å stilla opp

— Dette er forhåpentlegvis starten på slutten av pandemien, sa kommuneoverlege Dag Erlend Skjelbreid då dei fyrste vaksinane vart sette i januar i fjor.

Då fekk mellom 35 og 42 personar i veka vaksinen. No er det mellom 200 og 400 personar innom i veka, og ifylgje Folkehelseinstituttet har 93,1 prosent av kvemmingane fått fyrste dose. Det same talet gjeld for Ullensvang kommune.

Det byrja på institusjonane. Få dosar var tilgjengelege, og vaksineringa tok tid. Etter at institusjonane var vaksinerte, fekk kritisk helsepersonell fyrste dose. Samstundes fylgde ein ei liste ut frå alder og risikogrupper.

Eitt år etter kjem det framleis folk som ynskjer dose nummer éin.

— Ikkje eit krav

— No har me halde på så lenge at det er automatikk i det, seier Torill Høyland.

Ho er leiar for helsestasjon og skulehelseteneste i Kvam, og har det siste året også vore vaksinekoordinator. Med seg har ho Therese Moldøen som assisterande vaksinekoordinator. Moldøen var tidlegare sjukepleiar i heimesjukepleia. No er ho ansvarleg for å koordinera arbeidet som ligg bak vaksinasjonen, mellom anna å sørgja for personale og sjå til at det er nok dosar og utstyr på plass. Samstundes svarar ho på telefonar og organiserer det om nokon treng ein annan vaksinedag enn det som er oppsett.

Bak vaksinane ligg både dugnad og god innsats.

— Dei som har stilt opp på dette, betyr utruleg mykje. To registrerer, to trekkjer opp og kontrollerer vaksinane, fire til seks personar vaksinerer og to personar held styr på dei som kjem innom, fortel Moldøen.

Om ikkje folk hadde stilt opp — både pensjonistar og deltidstilsette — måtte kommunen ha brukt av helsepersonalet. Slik situasjonen er, hadde det vorte vanskeleg. I tillegg til deltidstilsette og pensjonistar stiller sanitetslaga i Øystese og på Fykse, Grannehjelpa og laget som eig Dalatun, Steinsdalen Samfunnshus P/L, med frivillige.

— Dei er ein fantastisk gjeng, både vaktene og vaksinatørane, seier vaksinekoordinatoren.

— Ikkje redde

Då HF var innom vaksinasjonslokalet, var det Mali Grete N. Aksnes og Anne Sofie Rykkje Heien som viste folk til rett stol. Aksnes melde seg då Grannehjelpa etterlyste frivillige i byrjinga av vaksineringa. Sidan har ho vorte kontakta og stilt opp når det har passa. Ho nølte ikkje med å melda seg.

— Eg hadde ikkje noko spesiell redsel for å verta smitta. Dei trong folk, og då tenkte eg at eg ville stilla, fortel ho.

Heile opplegget er ifylgje Aksnes godt organisert, og dei frivillige veit akkurat kva dei skal gjera.

— Me sørgjer for at folk går dit dei skal, viser omsorg og hjelper til om nokon føler seg uvel, seier ho.

— Heilt topp

Også for vaksinatørane var det heilt sjølvsagt å stilla opp.

— Eg jobba på Øysteseheimen tidlegare og var med på vaksineringa der heilt i starten. Då eg vart spurd, var det naturleg for meg å vera med og bidra, seier Margaret Tombre Mæland.

Ho har vore med på vaksineringa sidan starten i fjor vinter. Alfhild Børve, Birgit Duesund og Helga Kinne Solsvik vart med i sommar. Dei fire damene hadde pause då HF var innom. Alle er i utgangspunktet pensjonerte, men har jobba éin til to dagar i veka under vaksineringa. Nokre dagar er korte og rolege, andre lange og hektiske.

Rekorden er 419 dosar på éin dag, ifylgje vaksinekoordinatoren.

Børve jobba tidlegare som sjukepleiar, men var ikkje van med å setja vaksinar. Duesund, som har arbeidd som helsesjukepleiar heile yrkeskarrieren, var derimot rutinert.

— Eg synest det er veldig kjekt å få treffa folk. Eg har vore pensjonert i ti år, og tykkjer det er heilt topp å få vera med på dette, seier ho.

— Og så har me fått veldig god opplæring, også med tanke på korleis me skal takla eventuelle reaksjonar, fortel Solsvik.

Inntrykket til damene er at folk synest det er godt organisert, at dei er rolege og gjer ein god jobb.

— Folk er så positive når dei kjem. Me får mykje tilbake, seier Duesund.

Torsdag vart det meldt at 8 nye personar var smitta av covid-19 i Ullensvang kommune. Totalt sit 56 personar i isolasjon. Dagen før var tala høvesvis 17 og 72.

I Kvam var det 12 nye smitta mellom måndag og onsdag. Tre av dei smitta var i husstandar med tidlegare påvist smitte. Resten har ukjend smitteveg, ifylgje Kvam herad.