Ekteparet Laila Melstveit Aarhus og Georg Aarhus tykte det var spanande å starta ny bedrift. – Ein må berre bestemma seg for å satsa. Går det ikkje, så går det ikkje, seier Laila.

Gardsutsal kjempar i motbakke

For to år sidan starta Laila Melstveit Aarhus og Georg Aarhus meieriet og gardsbutikken Fjærabygda Gardsmat. Det har ikkje gått slik dei håpa, og framtida til bedrifta er uviss.

Journalist
Publisert Sist oppdatert

Ekteparet Aarhus bur på familiegarden i Steinsdalen. I 2022 overlét dei gardsdrifta til sonen, Kristian Aarhus.

– I samband med generasjonsskiftet hadde me bruk for noko anna å gjera for å skapa inntekter, fortel Georg.

Dei bestemte seg for å satsa på meieri og gardsutsal. Laila er utdanna institusjonskokk, og kunnskapane kjem godt med i meieridrifta, der ho er den einaste tilsette. Ho lagar mellom anna mjølk, fløyte, rømme og vaffelrøre.

Ifølgje Laila Melstveit Aarhus er reinhald det viktigaste på meieriet. Ein kan til dømes ikkje få gluten frå vaffelrøra oppi mjølka.

Stor målgruppe

Meieriet og den sjølvbetente gardsbutikken ligg i same bygg. I tillegg til meieriprodukt kan ein kjøpa egg og kjøt i butikken. Turistar som går rundt Movatnet, kjem ofte og kikar. Laila fortel at få kjøper noko, då det er upraktisk å bera med seg kjølevarer på tur. Men gardsbutikken har mange faste, lokale kundar.

– Me får gode tilbakemeldingar. Det er kjekt å høyra. Då har me gjort noko riktig, seier Laila.

– Det kjekkaste med heile prosjektet er å snakka med nøgde kundar, fortel Georg Aarhus.

Georg er overraska over kor mange ulike kundar som kjem og handlar. Han hadde sett for seg at produkta berre ville nå ei spesiell målgruppe, men slik er det ikkje.

– Både alder, yrke og etnisitet varierer meir enn venta, fortel Georg.

Ein dag i veka reiser paret til Bergen for å selja produkta sine via REKO-ringen. Mange har fått smaken på gardsmaten. Nokre av kundane handlar mjølk for to veker fram i tid.

Privatmarknaden er best

Ekteparet hadde planar om å selja 700 liter mjølk i veka. Talet skulle delast likt mellom tre kundetypar: privatpersonar, storhushald og sal i andre butikkar. Privatmarknaden går betre enn venta. Salet i dei to andre kategoriane, derimot, er fullstendig mislukka, ifølgje Georg. Det er vanskeleg å selja til storhushald, som hotell og restaurantar, då flesteparten har faste avtalar frå før.

Logoen til Fjærabygda Gardsmat er laga av Ingjerd Sandven Kleivan. Syskenbarnet til Georg Aarhus arbeider som designar.

– Inntektene våre vert for små til at me kan ta ut løn. Dagens situasjon er ikkje haldbar over tid, seier Georg.

Viss det ikkje endrar seg snart, må drifta reduserast eller avviklast. Det har verken Laila eller Georg lyst til. Dei har bestemt seg for å arbeida ut året og evaluera stoda igjen då.

– Me ynskjer å driva, men då må økonomien tillata det, seier Laila.

Lange dagar

Bedrifta krev mykje arbeid, og over halvparten av tida i meieriet går med til vasking. Når ein lagar meieriprodukt, er det ekstra viktig å unngå bakteriar og smitte.

– Reinhald er fyrsteprioritet. Eg er pirkete, for det må vera skikkeleg, fortel Laila.

Ho har arbeida på Øysteseheimen og veit kor avgjerande gode vaskerutinar er. Laila trivst godt med å jobba, og er vand med lange arbeidsdagar.

– Det kan verta litt einsamt på kjøkenet, men eg har radio, så det går bra, fortel Laila.

Laila Melstveit Aarhus stiller inn maskina som pasteuriserer mjølka. Prosessen skjer over natta, slik at mjølka er klar til tapping om morgonen.

Dei siste månadene har ekteparet prøvd å finna løysingar for å redusera arbeidsmengda i meieriet. Eit av tiltaka er å endra mjølkeemballasjen frå glasflasker til plastposar. Flaskene er dyre, og krev grundig vask for å kunna brukast om att. Likevel tykkjer ekteparet det er litt nedtur å byta til posar.

– Flaskene ser tøffare og meir eksklusive ut. Eg er spent på om endringa vil påverka salet, seier Georg.

– Kvaliteten på mjølka vert nok minst like god i posane. Då unngår ein gjenbruk av emballasjen og risiko for smitte, seier Georg Aarhus.

Kasta seg uti

Ekteparet fortel at det var spanande å satsa på noko nytt og ukjent.

– Etter 25 år som bonde kan ein ofte føreseia kva som vil skje. No må me gjetta, seier Georg.

Det har vore mykje å setja seg inn i: matproduksjon, emballasje, sal og reklamering. Ifølgje Georg har heile prosessen vore lærerik. Han fortel at salsferdigheitene til ekteparet ikkje er så gode som dei hadde håpa.

– Me vert litt stotrande og feige – me har mykje å gå på, seier Georg.

Fjærabygda Gardsmat har eit variert utval i butikkhyllene. Ein kan til dømes kjøpa heimelaga skjørost som minner om cottage cheese.

Unik mjølk

Mjølkeprodukta til Fjærabygda skil seg frå dei ein får kjøpt i butikken. På meieriet vert ikkje mjølka homogenisert, og ho får difor annan smak, andre eigenskapar og anna feittinnhald. Fjærabygda er dei einaste i Vestland som tilbyr ei slik søt mjølk. Når det gjeld syrna mjølk, finst det eit par andre produsentar.

– Me har tru på bedrifta, men har begynt å tvila på om me er dei rette folka, fortel Georg.

Garden i Fjærabygda har endra seg mykje sidan 1960-talet.

Fjærabygda Gardsmat har fem eigarar: Laila Melstveit Aarhus, Georg Aarhus, Kristian Aarhus, Kjetil Opheim og Thea Helena Opheim. Laila Aarhus er dagleg leiar, medan Georg Aarhus er styreleiar. Bedrifta fekk 400.000 kroner i etableringsstønad frå det kommunale kraftfondet.

arbeidsliv mat og drikke fritid nyhende
Laga med Labrador CMS