Fyller bygda med gamle glis

20. mai 1984 vart det fyrste treffet til Ford M Klubb (FMK) skipa til på idrettsplassen i Øystese. 23.–26. mai lovar klubben eit treff litt utanom det vanlege i den same bygda.

– Me seier at me vender tilbake til der det starta, seier Sveinung Kvalvik, ein av fleire som har vore med heilt sidan byrjinga.

Treffbasen vert på Hardangerfjord Hotel, der mange av gjestene skal bu. På plenen utanfor hotellet skal bilutstillinga, som attåt «cruisinga» fredag vert det mest synlege arrangementsprovet for ålmenta, halda til laurdag.

Her vert det fritt fram for alle å studera dei gamle glisa – både dei av metall og gummi og dei av kjøt og blod.

Kompisar i Ålvik

Det heile byrja med at ein kameratflokk på seks i Ålvik kjøpte seg Ford – anten 17M eller 20M – med V6-motor på slutten av 1970-talet. Den tyske produksjonen av M-serien av Ford Taunus, ein del av Taunus-rekkja til Ford, var då avslutta. Meisterverkproduksjonen – M-en står for Meisterstück – gjekk nemleg føre seg i to tiår frå 1952 til 1972.

– Dette var gromme ting den gongen. Me reiste på dans i Norheimsund og Øystese kvar helg for å ragga, seier Indrehus, som var ein av dei seks ålvikarane i flokken.

I Øystese fekk fleire noko yngre karar etter kvart augo opp for både dei flotte bilane. Også desse kjøpte seg i tur og orden bil i M-serien. Eit lokalt, lite Ford-miljø var i ferd med å veksa til. Kjærleiken mellom karar og køyretøy var stor. Bilane vart dulla og stelte med, slik at dei gjerne såg splitter nye ut sjølv om dei kunne vera både ti og tjue år gamle.

Inspirerte av Amcar-klubben, som hadde både faste treff og eige medlemsblad, sette dei i gang med å planleggja det aller fyrste treffet.

– Me skulle ikkje vera dårlegare, seier Indrehus.

Opningstreffet på grusbanen ved Holmatun samla 35 bilar, for det meste vener og kjende av initiativtakarane. Alle bileigarane vart med i den nye bilmerkeklubben, og medlemstalet voks raskt fram mot toppåret på 1990-talet. Då var 932 betalande med. I dag er vel 600 registrerte.

Indrehus vart fyrste styreleiar, eit verv han hadde i to strake tiår før han fekk avløysing. Sidan har han vore leiar i to periodar til. Han har dessutan heile tida vore med i redaksjonsnemnda som har gjeve ut inntil fire årlege utgåver av medlemsbladet «FmK-posten».

Også i utlandet

Klubben kalla seg fyrst Ford Klubb Norge, men strauk etter kvart nasjonen i namnet av di han vart meir internasjonal. Særleg i Sverige har klubben hatt mange medlemer, spesielt i ein periode på 1990-talet. Men også i Danmark, Tyskland og Sveits finst fordentusiastar som betalar kontingent. Til treffet kjem mellom andre ein gjeng frå Hamburg i Tyskland. I motsett ende av den geografiske skalaen kjem ein kar frå Brønnøysund.

FMK har lokallag over nær sagt heile landet. Kvart år møtest mange av medlemene på landstreffet på Gol, som i år vert eit jubileumstreff nummer to på seinsommaren. Det er ikkje noko krav om å eiga bil for å delta. Er du interessert, kan du vera med.

Sjølv om klubben vart fødd i Kvam, er det i dag lite kvammapreg over styret.

– Han flytta jo, han tosken! seier Sveinung Kvalvik og peikar på Indrehus.

Tidleg hekta

Indrehus har nemleg for lengst forlate Kvam og flytta til Austlandet, der han driv eiga konsulentverksemd innan IT og innkjøp. Bilinteressa, som vart vekt allereie då han var ni år gamal og faren kjøpte seg ein Ford 17M RS i 1970, tok han med seg frå Ålvik.

I kjellaren på Billingstad utanfor Oslo har han såleis ein garasje på 400 rutemeter som rommar vel 25 bilar. I tillegg har han ein mindre garasje og ei løe. Totalt eig han «nokre og tredve» bilar.

– Det kunne jo vore Mercedes? Kvifor nett Ford?

– Det kunne det. Me har jo det òg, seier Kvalvik og ler.

Og ganske rett, i samlinga har Indrehus mange Ford-modellar, men også doningar frå Mercedes og BMW har fått plass. Men kva køyrer han til kvardags?

– Ein Ford Explorer. Om sommaren køyrer eg av og til på arbeid med dei gamle bilane, men dei er mest for hobby og fritid, seier Indrehus.

Han har både kjøpt og selt mange køyretøy gjennom åra, og fortel at verdien på bilane i M-serien har stige jamt og trutt.

– Dei er samleobjekt – flotte, fine å køyra og populære, seier han.

Yngre krefter

Rekruttering er ei utfordring. Det er ikkje berre enkelt å få ungdomar i 2024 til å fatta interesse for bilar som gjerne er like gamle som både foreldra og besteforeldra.

– Me har starta eit omfattande arbeid med å rekruttera, for det er ei av hovudutfordringane. Tenk deg om fem–ti år, når me er 70. Alle må snart farga håret, så ser me i alle fall litt yngre ut, seier Indrehus, som er påfallande mørk i manken.

– Ein vanleg ungdom i dag har ikkje sett ein slik bil. Dei må fyrst få smaken på det, seier fordentusiasten, som til alt hell har fått den bilinteresserte sonen i 30-åra med i styret.

Ein god start for å skapa blest og interesse er å syna bilane mest mogeleg fram. Såleis er cruising – å siga sakte rundt i ei lang rekkje, aller helst i solskin – ein viktig treffaktivitet. På jubileumstreffet defilerer bileigarane frå Øystese til Fyksesund, via Skorsvatnet til Øystese og vidare på gamlevegen til Norheimsund. Turen fredag skal filmast med drone.

Etterpå samlast deltakarane hjå Øystese Mek Verksted, der nybilhallen er rydda for nye koreanarar og kinesarar til fordel for diverse edlare årgangar og modellar som vert stilte ut den dagen.

Mest kos

Klubben, som ifylgje Indrehus har god økonomi, har røynsle med å planleggja og gjennomføra store arrangement, mellom anna etter tre store fordtreff på Storefjell i nyare tid. Her har inntil 600 bilar vore med.

Bilprodusenten var representert på det fyrste treffet for 40 år sidan, og skal vera til stades også denne gongen. I Ford-bladet den gongen vart den nye klubben omtala i rosemålande ordelag og spådd ei lysande framtid. «Hva det bør stå på minnesteinen som kanskje reises i Øystese om noen år? Vårt forslag er: Ford Taunus never die!», skreiv fordjournalisten.

På programmet i Øystese står mellom anna gallamiddag, ribbturar, sidersmaking og ei overrasking. Nokre premiar skal delast ut til både Ford M-bilar og andre klassiske Ford-modellar i ein eigen gjesteklasse, men denne delen har klubbleiinga medvite tona litt ned for å senka prestisjenivået.

– Det skal vera litt nedpå og uformelt med mest kos, seier Kvalvik.

– Mange av dei som kjem, har vore med på treff før. Mange har ei stor oppleving av å koma hit i mai, til ein fin stad som gjer inntrykk på folk, seier Indrehus.