Fryktar store tap i grøntnæringa

Sjølv om det er lempa litt på krava om å få godkjent sesongarbeidarar i grøntnæringa, manglar det framleis fleire tusen personar til å hausta norske bær og grønsaker. Bondelaget fryktar store delar av avlingane vil gå til spille.

– Tidlegare var regelen at dei som skulle arbeida i grøntnæringa måtte ha tre års erfaring frå grøntproduksjon – og at det måtte dokumenterast når dei søkte. Men det var ikkje så lett frå Ukraina, Filipinane og mange andre stader. Det var ofte ein stor jobb å få tak i den dokumentasjonen, seier organisasjonssjef Astrid Solberg i Norges Bondelag til Nynorsk pressekontor.

Ho fortel at desse reglane no er endra. Regelen om erfaring er redusert frå tre til eitt år, medan regelen om dokumentasjon er gjort om til at dette må kunna visast fram på førespurnad i etterkant.

Det er Bondelaget glad for, samtidig er organisasjonen uroleg for at det framleis manglar tusenvis av arbeidarar til å hausta norske bær og grønsaker.

Vanskeleg å få tak i nordmenn

Vanlegvis kjem det 18.000 sesongarbeidarar til Noreg kvar sommar for å hjelpa til i grøntnæringa.

– Så langt har berre 2.900 utanlandske sesongarbeidarar fått godkjenning gjennom ordninga til Landbruksdirektoratet. Sjølv om det har blitt bitte litt lette, manglar vi framleis svært mange til å gjera innhaustinga i år, seier Solberg.

Ho fortel at Bondelaget ikkje har tal på kor mange nordmenn som er rekrutterte, men seier at det erfaringsmessig er veldig vanskeleg å få tak i nordmenn til slikt arbeid. Organisasjonssjefen meiner det er fleire grunnar til det.

– For det første er dette sesongarbeid. Dei fleste nordmenn er ute etter heiltidsarbeid, viss dei vil ha jobb.

– For det andre byrjar næringslivet å koma i gang igjen. Dermed er det færre permitterte.

– For det tredje er reiselivsnæringa ikkje definert som ein samfunnskritisk funksjon, så dei støvsugar marknaden for alt som er.

Kan blir 50 prosent mindre jordbær

Solberg karakteriserer situasjonen som veldig vanskeleg.

– Det er for få arbeidar, for seint til at det ikkje blir store problem i år. Mange produsentar har allereie redusert produksjonen sin. Ein snakkar om at det kan bli opp til 50 prosent reduksjon på jordbær.

Ho er heller ikkje overraska over avisoppslag om at bønder må kasta deler av avlinga fordi dei ikkje har folk til å hausta henne.

– For bøndene er dette ein ekstremt dårleg økonomisk situasjon, dei får ikkje hausta det dei har sådd.

Håpar på oppmjuking

Bondelaget håpar likevel at regjeringa vil ta omsyn til den vanskelege situasjonen og prioritera matproduksjon når dei om kort tid skal setja i verk trinn tre i gjenopningsplanen.

– I den planen står det noko om utanlandsk arbeidskraft. Vi meiner at ein no må opna for meir sesongarbeidskraft om ein skal greia å hausta noko av avlinga i år.