– Fleire kvinner i politikken er ei god kvinnesak
Den mannlege dominansen i lokalpolitikken var eit av temaa som dukka opp då kvinnedagen vart markert i Norheimsund.
Merethe Gauden hadde ansvaret for gjennomføringa av årets markering. Ho opna markeringa med å lesa diktet «Til kvinner er vi født» av Inger Hagerup. Diktet inneheld mellom anna strofa «Med smerte skal du føde dine barn og evig tene mannen her på jord». Gauden avslutta opplesinga med å seia at sjølv om diktet er skrive i 1951, skulle ein nesten tru at det vart skrive i går.
Sidan det er lokalval i år, hadde arrangøren invitert lokalpolitikar til å fortelja kva deira parti vil gjera for å betra kåra til damene. Ni parti var representerte. Kvart parti fekk koma med eit tre minutt langt innlegg, før markeringa vart avslutta med spørsmål og kommentarar frå salen.
– Stem fram damene!
SV-politikar Geir Madsen leverte eit av dei mest originale innlegga. I staden for å gå detaljert gjennom kva partiet vil gjera, oppmoda han alle damer om å gje damene meir makt. I heradsstyret er 18 av 27 politikarar menn i denne valperioden. Det håpar Madsen vil endra seg.
– Kvinner bestemmer ikkje nok i det norske samfunnet. Det er eit demokratisk problem. Kvinner må vera ein like naturleg del av politikken som menn er. Skal det skje, må ein gjera vegen inn i politikken kortare. Til dømes bør kommunestyremøta flyttast til dagtid. Den enklaste måten å driva kvinnekamp på er å stemma fram damene på stemmesetlane. Fleire kvinner i politikken fører til god kvinnesak, sa han.
– Treng ei haldningsendring
Både Anne Marie Øvrevik frå Venstre og høgrepolitikar Arne Sandven er opptekne av haldningsendringar. Øvrevik meiner at sjølv om me lever i eit av verdas rikaste land, kjem kvinner framleis dårlegast ut når det gjeld økonomi og karriere.
– V vil at alle skal ha like moglegheiter uansett kjønn. Det er vanskeleg å gjera noko med dei økonomiske skilnadene så lenge kvinner og menn framleis vel så ulike yrke. Om ein skal endra dette, krevst haldningsendringar både i heimen og arbeidslivet, sa ho.
V er oppteken av kvinnehelse. I Kvam vil partiet mellom anna jobba for å få mammografibussen attende.
– Slik at kvinner slepp å reisa i tre timar for ei undersøking som tek tre minutt, sa Øvrevik.
Sandven sa mellom anna at Høgre vil styrkja arbeidet for å førebyggja vald mot kvinner og seksuell trakassering. Det skal skje gjennom haldningsarbeid i heile samfunnet.
– Men det er foreldra som har hovudansvaret for å læra gutane kva som er rett og gale, og jenter kva dei ikkje skal akseptera, sa han.
Satsar på familien
KrF stilte med både Martha Gravdal og Lisbeth Fredheim Oma. Gravdal sa at partiet har som mål å løfta fram familien og foreldrerolla.
– Me meiner at familien er ein viktig arena for mange kvinner. Difor satsar me på familien. Me ønskjer at det skal leggjast til rette for at kvinner som ønskjer å jobba deltid, får høve til det, sa ho.
Partiet vil dessutan jobba for ein kommunal handlingsplan mot vald i nære relasjonar.
Gunnar Kvandal (Frp) valde ein litt annan framgangsmåte då han fekk ordet.
– Då eg førebudde meg til møtet, leita eg etter dei skikkelege feite kvinnesakene hos Frp. Eg fann dei ikkje. Partiet set enkeltmennesket i fokus, og dette omfattar alle, også kvinner, sa han.
– Menn er problemet
Håvard Gjerde gjorde det klart at R er eit feministisk parti. Lister over feministiske saker partiet kjempar for, er lang. Partiet vil at kvinner i størst mogleg grad skal arbeida heiltid. Partiet jobbar òg for likeløn og sjølvbestemt abort. Samstundes kjempar det mot vald mot kvinner, mot venleikstyranniet og prostitusjon.
Han peika på at det står mykje att før Noreg er eit likestilt land, og minte om at ei undersøking som nyleg vart offentleggjord, syner at éi av fem norske kvinner har vorte valdteken.
– Dei feministiske kampsakene er strukturelle. Altså er det ikkje lovverket det er noko gale med. Problemet er meg og andre menn og strukturar i samfunnet som det er vanskeleg å gjera noko med, sa han.
– Treng meir musklar
Etter innlegga fekk publikum sleppa til. Fleire i salen var opptekne av kva som kan gjerast for å få fleire menn til å velja kvinneyrke. Det vart mellom anna peika på at mange omsorgsyrke krev tunge løft, og at yrka difor treng sterke menn.
Gjerde trur ein del av løysinga kan vera å gjera unge menn merksame på krava i sektoren.
– Yrka i omsorgssektoren er dei mest fysisk krevjande i Noreg i dag. Får gutane vita om dette, vil det kanskje verta lettare å rekruttera menn, sa han.
Odd Bovim (MDG) trur gode førebilete er viktig.
– Me må få menn frå desse jobbane til å fortelja kor kjekk jobben deira er, sa han.
Bovim meiner ein bør vurdera sekstimarsdag i helse- og omsorgssektoren. Å arbeida i sektoren er fysisk krevjande, og bransjen har høgt sjukefråvær.
– Dette er noko me gjerne kunne prøvd her i Kvam, sa han.
Foreldra påverkar
Både Øvrevik og Linda Haugland Jondahl (Ap) trur omtalen kvinneyrka får i media, er eit problem.
– Dei unge er ein del av mediesamfunnet. Når dei les og høyrer om alle utfordringane i utdanningssektoren og helse- og omsorgssektoren, vil dei søkja mot andre sektorar, sa Øvrevik.
Jondah meiner foreldra må ta ein del av ansvaret.
– Ambisjonane og tankane til foreldra påverkar vala dei unge gjer, hevda ho.
Om lag 25 personar hadde møtt fram for å få med seg det dei 11 politikarane hadde på hjarta. Arrangementet gjekk av stabelen på Norheimsund skule.
