Elevar bøtte og laga nytt av gamalt

Skuledagen for 1.–10. trinn i Vikøy var noko utanom det vanlege tysdag. Medan dei minste lærte om gjenvinning av papir, var 5.–10. klasse innom tre ulike stasjonar med ulike arbeidsoppgåver då skulen skipa til berekraftsdag.

Dei eldste elevane vart på førehand oppmoda om å ta med øydelagde klede eller gjenstandar som dei kunne reparera. Nokre tok også med seg gamle gardiner, sengeklede eller anna tøy som kunne syast om.

– Moro og viktig

Erika Nyborg går i 10. klasse. Ho fiksa ein ullgenser som hadde hol i ermet. Nyborg likar å sy, men har aldri reparert klede før. Arbeidet med å sy att holet verka ikkje å vera noko problem for 10.-klassingen.

Nyborg fortel at ho tykkjer det er moro å ha ein annleis skuledag, og at temaet er viktig.

– Det er bra at me lærer om korleis me kan ta betre vare på miljøet, seier Nyborg.

Ho innrømmer at ho kan verta flinkare til å tenkja på berekraft, sjølv om ho gjer nokre tiltak i kvardagen, som å plukka bos og å kjeldesortera. Dessutan likar Nyborg å ta ein tur innom Fretex. Der kan ein finna mykje fint og rart, seier ho.

Saman med Nyborg var mellom andre Selma Agata Pfeil Vikøy, Andreas Flaten og Marie Høyland. Medan Marie syrgde for at holet i genseren til faren vart ordna, gjorde Vikøy bestefaren si bukse, som hadde målingsflekkar på seg, om til ein shorts. Andreas vølte ei godt brukt tresleiv.

Elevane fortel at det er kjekt å læra korleis dei kan reparera øydelagde gjenstandar. Dessutan er det både berekraftig og økonomisk å kjøpa brukt, påpeikar Høyland. Sjølv har ho kjøpt eit par solbriller gjennom gjenbruksappen Tise.

– Kva veit de om berekraft?

– Det er viktig å bruka det ein har i staden for å kjøpa nytt heile tida, seier Høyland.

– Det er viktig å bruka opp matrestar når ein lagar mat. Og så må ein bruka sansane når ein skal laga mat. Ein må sjå, lukta og smaka på maten før ein kastar han, seier Flaten.

Lagar eigne gåver

I naborommet sat ei gruppe som laga handlenett og gymbagar av ulike tekstilar. Nokre av elevane hadde planar om å gje dei ferdige produkta i gåver, medan andre ville ha dei til eige bruk.

10.-klassingen Solveig Lavik hadde med seg eit dynetrekk med Ole Brumm-motiv. Av det skulle ho laga ein gymbag i julegåve til syskenbarnet hennar. Trekket har ho arva frå tanta, fortel ho.

Lavik er van med å laga eigne gåver. Ho er veldig glad i handarbeid og har mellom anna sydd ein heil del «scrunchies», på godt norsk hårstrikkar.

– Alle eg kjenner som har langt hår, har fått hårstrikkar av meg.

Restemat

På skulekjøkenet var billeg, sunn og kortreist mat temaet, og arme riddarar og havregraut stod på lunsjmenyen. Brødet var restar frå tidlegare skulemåltid. Dessutan bruka elevane skulemjølk som har vore til overs og som seinare har vorte frosen ned, forklarar lærar Anna Berit Norheim.

Linde Nyborg passa på at havregrauten ikkje vart svidd då HF snakka med henne. Ho fortel at ho syntest det er kjekt når skulen har praktiske opplegg.

– Lærer du noko?

– Ja, for eksempel at me ikkje skal ha eit unødvendig stort forbruk og at ein skal tenkja fornuftig. Det er bra at me får vita kva me kan gjera for klimaet og framtida, seier Nyborg.

– Praktisk og jordnært

Rektor Brit Gjerde Voster fortel at berekraftsdagen tek utgangspunkt i kompetansemåla i læreplanen, der elevane skal læra om berekraftig utvikling. Målet var å laga eit opplegg som skulle vera praktisk og jordnært for elevane, seier ho.

Kvar månad har skulen eit verdiomgrep, forklarar Voster. Både i september og oktober er omgrepet berekraftig utvikling. Rektoren vonar at berekraftsdagen kan bidra til å opna auga til elevane og gjera dei meir medvitne.

– Vona er at dei skal oppleva gleda av å ta vare på ting, og at dei skal vera i stand til å ta vare på seg sjølve. Berekraft er langt meir enn klimagassar. Dei skal læra om korleis dei skal leva godt i dag, men også i framtida, seier Voster.