Ein av Noreg sine fremste i det grøne skiftet

Bjarte Hoff (38) frå Strandebarm er ein av dei leiande i landet i det grøne skiftet, særleg innan elektrifisering av skip.

Og han er med strategigruppa Maritim21. Ho skal levera rapport til regjeringa om forskings- og utviklingsstrategi for den maritime næringa inn i det grøne skiftet.

Kva gjer me? Målet er å vera best i verda innan det maritime, men kva vil Noreg på dette området i 2030—2050 når det gjeld verkemiddel, næringsliv og utdanning? Elektrifisering er sentralt, men også hydrogen vert ein energiberar i åra framover. Særleg er hydrogen aktuelt for dei store frakteiningane; skip og trailerar.

Ung verdsmeister

Bjarte Hoff budde i Strandebarm fram til 2004, ut læretida og litt til. Han treivst som elektrikar, men fann ut at han ynskte noko meir. Han ville verta elektroingeniør. Programmering og elektronikk var noko han dreiv med på guterommet heime, og no såg han moglegheita til å gå vidare med det òg.

Men før han gav heilt slepp på elektrikaryrket, måtte han jo sørgja for å nå heilt til topps også der. I 2005 vart han verdsmeister for unge elektrikarar. Det går ut på at dei får ei teikning av ein installasjon som skal utførast under tøft tidspress og med stor presisjon.

Til Nord-Noreg

Det vart sidan ingeniørutdanning på Høgskolen i Vestfold. Så vidare til Narvik, den gongen ingeniørhøgskule, etter kvart ein del av UiT Norges arktiske universitet campus Narvik. Kvemmingen tok ein bachelor i maritim elektroautomasjon og vart sivilingeniør innan elektroteknikk, litt det same fagområdet, men på eit høgare nivå.

Han valde då Narvik framfor NTNU. Fyrst og fremst fordi fagområdet passa best med det han hadde byrja på i Vestfold. Det andre var at han ville bu i Nord-Noreg og oppleva nordnorsk natur. Ifølgje Hoff er han meir dramatisk enn i Trondheim og har både fjord og fjell som Vestlandet.

I tillegg har han slekt i nord både på mor- og farssida. Han kom til Narvik i 2008. Sidan har han hatt verksemda si i den same bygningen, men han har stige i gradene, for å seia det litt forsiktig.

Omforming

I 2016 fullførte kvemmingen ein doktorgrad i elkraftteknikk med fokus på kraftelektronikk og energiomforming. Det handla mykje om fornybar energi. Og sidan har temaet berre vorte meir og meir aktuelt. Når Noreg no er i ferd med å verta elektrisk, bilar, ferjer og meir til, så krevst det mykje straum og energiomforming. Infrastruktur og planlegging må vera på plass for at alle skal få den straumen dei treng. Det inkluderer å utnytta kvarandre sin fleksibilitet, slik at ikkje alle brukar mykje straum samstundes. Det held ikkje for ei batteriferje å dra ein skøyteleidning opp til næraste hushjørne med kontakt på ytterveggen.

Faget til Hoff handlar om kontroll og omforming av elektrisk energi. Og teknologien er allereie i omfattande dagleg bruk hjå dei fleste; led-pærer, mobilladarar og elbilar er nokre døme, bruk av energi frå solcellepanel eit anna. Alt tyder på at me får stadig meir av det.

Sjølvgåande båt

Jobben til Hoff vekslar mellom førelesingar, rettleiing av studentar, forsking, skriving av forskingsartiklar og ikkje minst kontakt med næringslivet.

Ein kontakt som førte han til ei sentral rolle i utviklinga av verdas fyrste elektriske, sjølvgåande røktarbåt for oppdrettsnæringa, i samarbeid med Grovfjord Mek. Verksted. For det fekk han og ein kollega UiT Norges arktiske universitet sin innovasjonspris på 100.000 kroner.

Pengane gjekk til utstyr og programvare som kan leia til vidare innovasjon. Det vert mellom anna jobba med ein elektrisk snøskuter, ein modellbåt som skal verta autonom (sjølvgåande) og ulike konsept for trådlaus lading, der ein patentsøknad vert vurdert send inn i desse dagar.

Hoff er fyrsteamanuensis i elektroteknikk. Alt peikar i retning av at han vert professor om nokre år. Akkurat når det skjer, er ikkje klart. Det vert stilt høge krav, og mange formalitetar må på plass.

Finna kvarandre

— Kan du enkelt skildra kva du er spesielt god til?

— Det er vel at eg har god innsikt i den teknologien som ligg bak mange av dei smarte elektriske tinga og elektrifiseringa. Eg klarar å sjå ting i samanheng, slik at dei vert tilpassa og kan brukast.

Han har nyleg skrive ein kronikk om elektrifisering i maritim sektor for Skipsrevyen, der ladeinfrastruktur for skip er ei sentral problemstilling i det grøne skiftet. Der tek han mellom anna føre seg ein «høna og egget»-problematikk: Ingen vil byggja elektriske båtar om dei ikkje kan ladast, og dei som kan byggja ladarar, veit ikkje kva dei skal tilby til kven. Teknologien er kjend, men utfordringa er å få alt brukande og standardisert.

— Kjem me til å lukkast med omstillinga?

— Det trur eg absolutt. Løpet går sin gang. Spørsmålet er kor godt me lukkast som land, om det norske næringslivet klarar å hengja med og få lokal verdiskaping. På den maritime sektoren er me veldig gode, lengst framme av alle. Innan elektriske bilar er me best til å ta dei i bruk, sjølv om bilane er produserte i utlandet. Avinor var mellom dei fyrste offentlege organa som sa at ein gjekk inn for elektriske fly, så me er langt framme på mange område innan elektrisk transport.

Hoff er ikkje i tvil om at han akkurat no har den mest spanande, viktige og aktuelle jobben i verda.

— Eg er midt i smørauga i høve til det som skjer. Den største utfordringa er at døgeret skulle hatt fleire timar sånn at eg kunne ha følgt opp fleire initiativ.

Fotohobby

Likevel har han tid til meir. Han er leiar i Narvik Kameraklubb og styremedlem i Norsk Selskap For Fotografi, med ansvar for konkurransar som NM i foto.

— Eg hadde valfaget «foto elektro», foto på sommaren og elektro på vinteren, på Strandebarm skule. Ein kombinasjon som ikkje kunne passa meg betre, seier fotoentusiasten.

I tillegg vart Bjarte nyleg pappa for fyrste gong. 31. oktober fekk han og sambuaren, som kjem frå Narvik, ei dotter.

— Er ho allereie vorte medviten om det grøne skiftet?

— Ikkje enno, men det er like før.

— Er det ein fordel for ein fyrsteamanuensis, snart professor, å ha vore elektrikar?

— Ein veldig stor fordel. Med praktisk bakgrunn forstår ein ting på ein heilt annan måte. I mine møte med næringslivet hentar eg ofte erfaringar og kunnskap frå tida som elektrikar.