– Eg håpar det vert bra til slutt

Det er kanskje ikkje ein dato som har spikra seg fast i minnet hjå kvemmingane, men nokre av hendingane hugsar ein gjerne. Dagen etter melde HF om eit dramatisk døger. Enorme snømengder vart brått erstatta med mildvêr og regn. Mykje regn. Vegar vart stengde, det rasa rundt oss og Kvam herad stengde skulane.

Hjå Karina og Tore Hoff på Mo i Steinsdalen førte uvêret til store skadar. Framleis kan dei ikkje bu i huset.

På telefonen viser Tore bilete frå det som vart ein trasig og travel morgon. På vaskerommet og i gangen blenkjer det i vatn på golvet. Det er vatn overalt. I ein filmsnutt skubbar svigerfar hans vatn ut inngangsdøra med ein svaber. Eit anna bilete viser stikkontaktar fylte med vatn og møblar stabla oppå kvarandre.

– Kom berre meir

HF møter paret i huset, plassert eit langt steinkast frå Steinsdalsvegen, i retning Movatnet. I stova er golvet rive, og me står på betong. I heile etasjen er det bora hol og sett røyr ned i betongen. Ei vifte durar og blæs. Planen er å få betongen og isoporen under tørr igjen.

Karina hadde reist på jobb klokka sju denne morgonen i januar. Tore, som jobbar i Nordsjøen, var heime. Det same var to av ungdomane i familien. Skulane var stengde og planane få.

Då Tore kring 8.30 gjekk inn på vaskerommet, vart han våt på beina. Alvoret slo inn då han såg det kom vatn opp frå sluket. Han ringde røyrleggjar Harald Brekke, som han kjenner godt, med det same. «Oi», sa Brekke i telefonen. «Eg kjem.»

Like etter kom vatnet opp også på badet attmed. Så gjekk det slag i slag.

– Me fekk tak i nokre pumper som stod i sluka og pumpa ut. Likevel klarte me ikkje å halda det nede. Det kom eigentleg berre meir og meir.

Innan ein time stod vatnet om lag 10 centimeter opp i heile etasjen.

– Var det berre vatn som kom opp?

– Det var mest vatn, men me såg kloakk òg. Gode, gamle tacorestar, til dømes. Så det var så som så, seier Tore.

Ikkje som «heime»

Karina og Tore bygde huset i Steinsdalen i 2005, like ved barndomsheimen hennar. Movatnet har kome litt nært nokre gongar – faktisk heilt opp til vegen ved huset, fortel Karina –, men slike vassmengder innandørs har dei aldri vore borti før. For henne kjennest det heile framleis litt uverkeleg. Ein er jo ikkje «heime», kjenner Tore på.

– Så lurer eg jo på om det vil kjennast som «heime» igjen. Eg kjenner på luktar som ikkje skal vera her, og at alt er skite og ekkelt. Men eg håpar det vert bra til slutt, seier Karina.

– Det vert bra til slutt, seier Tore.

Det kunne trass alt vore verre, minner dei kvarandre om. Det kunne vore ein brann. Det er berre døde ting som har gått tapt, seier Karina. Det er ingenting som ikkje kan erstattast. Og om Tore hadde vore på jobb og ungane på skulen, hadde skadane truleg ikkje vorte oppdaga før vatnet hadde runne ut dørene.

Tett kum

Årsaka til vatnet som kom opp i huset, er truleg ein kommunal pumpestasjon som ikkje klarte med massane, fortel Tore. Han forklarar at huset er knytt til ein mindre pumpestasjon like ved fylkesvegen.

Pumpestasjonen er i ein eldre kum, seier han, og kummen gjekk tett. Dessutan var det brøytt snø over nokre bekker ved bensinstasjonen, slik at vegen langs hovudvegen var meir som ei elv. Vatnet rann ned på bakkane og fylte kummen.

– Då rann vatnet heller til enden – som er her hjå oss, seier Tore.

Redninga var ein nedsnødd kum som stod mellom huset og kummen ved fylkesvegen. Med god hjelp av ein traktor vart området brøytt og kummen funnen.

– Då me fekk av lokket på den, kom alt vatnet opp der i staden, fortel han.

Leiar for kommunalteknikk i Kvam herad, Nils Eivind Stranden, opplyser til HF at pumpestasjonen ikkje er berekna for å ta flaumvatn. Om huseigarane skal sikra seg mot tilbakeslag, må dei montera ei pumpe eller tilbakeslagsventilar på sitt private anlegg, meiner han. Årsaka er liten høgdeskilnad frå det private til det kommunale nettet.

Kummen ved fylkesvegen er truleg frå tidleg på 1990-talet, opplyser Stranden. Ifylgje han har ikkje Kvam herad planar om å skifta ut kummen enno.

Balla på seg

Familien flytta fyrst inn til foreldra til Karina like ved. Etter fem–seks veker fekk familien leiga ei leilegheit i Torghuset i Norheimsund sentrum, men ho er berre tilgjengeleg ut april. Så då må paret anten leita etter noko nytt eller flytta opp att til nabohuset.

– Me har tenkt heile tida at det ikkje er så mykje som skal til. Men så har det liksom berre balla på seg, seier Karina.

– No gjer me litt meir enn me må òg. Me byter til dømes tak for å få nokre fleire lyspunkt, og har rive ein vegg, fortel Tore.

Den fyrste beskjeden var at dei måtte bu andre stader ut mars. Den siste beskjeden er at arbeidsfolka håpar å verta klare før sommarferien. Å finna ein alternativ plass å bu er ikkje lett, fortel dei. Ikkje har dei særleg med møblar, så det bør vera møblert, samstundes som det er trong for tre soverom.

– Kven vert ansvarleggjord for flaumen?

– Me forheld oss til forsikringsselskapet, seier Tore.