– Alle som lærer nynorsk, får ein ekstra dimensjon i livet

Sju kassar med barnelitteratur på nynorsk har rullert på avdelingane i barnehagane i Kvam sidan i haust. Ifylgje Kvam Mållag er kassane eit tiltak som skal styrkja målforma og gjera formidling på nynorsk enklare.

– Det er viktig tidleg å prenta inn korleis skriftforma skal høyrast og sjå ut. Det er mykje me seier som ikkje passar med rettskrivinga, seier Anna Vangdal.

Saman med Svanhild Hjartnes og Karen Matthiessen utgjer ho prosjektgruppa som står bak bokkassane.

Sirkulerande kassar

Arbeidet med bokkassane starta i fjor sommar. I samarbeid med biblioteksjefen i Kvam, Ragna Helene Soldal, vart 60–70 bøker plukka ut og fordelte i trekassar, éin til kvar av barnehagane.

– Det var om å gjera å syrgja for at det var færrast mogleg like bøker i kassane, slik at variasjonen vart best mogleg, fortel Soldal.

Barnehagestyrarane har ansvaret for kassane. Fyrst sirkulerer bøkene på huset. Så byter styrarane kassar. På denne måten vil det jamleg vera nye bøker i omløp, fortel Hjartnes.

– Me vonar at bøkene vil vera ei god kjelde eit godt språk, seier ho.

Bør halda fram

May-Britt Strømme er pedagogisk leiar i avdeling Skogsbær i Bjørketeigen barnehage i Øystese. Der les dei tilsette for borna fleire gonger dagleg, fortel ho. Ifylgje Strømme vert bokkassen flittig nytta.

I ei samlingsstund på avdelinga, der born i alderen halvtanna til tre år høyrer til, las barne- og ungdomsarbeidar Rita Kleiven boka «Pling vaken» av Irene Ahnéll. Ho er skriven på nynorsk og handlar om Klara som ikkje får sova, ein kvardagssituasjon som truleg mange kjenner seg att i, seier Strømme.

Ifylgje henne er borna svært glade i høgtlesing. Barnehagen plar låna bøker på biblioteket. Barnehagen har også eit lite bibliotek, der fleirtalet av bøkene er på bokmål. Når ei avdeling har tilgang på bokkassen, er det han som vert prioritert, fortel Strømme.

Den pedagogiske leiaren fortel at barnehagen har godt utbyte av bøkene. Ho meiner at kassen er god draghjelp for å få tilgang på barnebøker på nynorsk.

– Dette er eit tiltak som absolutt bør halda fram. Gode bøker er alltid velkomne, seier ho.

– Viktig med nynorsk

Ragna Helene Soldal fortel at ho tykkjer det er kjekt at biblioteket får ta del i prosjektet. Ifylgje henne er barnehagane flinke til å koma innom jamleg for å låna bøker. Sidan dei ofte er ute etter bøker retta mot bestemte aldersgrupper eller tema, kan det føra til at ein del av bøkene er på bokmål.

– Difor er det kjekt med kassen. Då veit me at dei er forsynte med gode nynorskbøker i tillegg. Det er veldig viktig i ein nynorskkommune, understrekar biblioteksjefen.

Hjartnes påpeikar at skriftforma ikkje trumfar alt. Det er bra at det vert lese på båe målformer, og at bøkene som vert lesne, er godt skrivne. Det er viktig å gjera det ein kan for at lesegleda og nysgjerrigheita ikkje vert dempa, seier ho.

– Har målforma noko å seia når borna ikkje les sjølve?

– Du skal vera kreativ og pålogga om du skal klara å formidla ei bok medan du omset til nynorsk. Det krev ekstra innsats, seier Hjartnes.

– Ein ekstra dimensjon

Ifylgje Soldal har utvalet av nynorskbøker vorte langt betre sidan ho byrja i jobben på 90-talet. Tidlegare var fleire av bøkene på målforma sære og rare. No er dei fleste gode bøker med aktuelle tema, seier ho.

Soldal meiner at arbeidet mållaget gjer, er viktig.

– Det er rikjande med god nynorsk. Eg trur at alle som lærer nynorsk, får ein ekstra dimensjon i livet, seier biblioteksjefen.

Mykje gamalt og utslite

Prosjektgruppa har vore i kontakt med både skulane og barnehagane i Kvam før dei sette i gang med bokkassane. Barnehagane var raske på bana, fortel Vangdal. Ho viser mellom anna til at leiar for barnehagane i Kvam, Ingunn Mo, la fram eit ynske om eit felles nynorsktilbod for dei yngste.

I eit møte opplyste styrarane om den litterære stoda i barnehagane. Der kom det fram at mange av bøkene er eldre og utslitne, og at nokre av styrarane ikkje hugsa sist dei hadde kjøpt inn nye bøker.

– Me var ikkje klare over at det var så ille, seier Vangdal.

I tillegg til bokkassane har barnehagane fått utdelt kvar sin «bokpakke» av mållaget. Ho bestod av to skjønnlitterære bøker og éin song.

– Tanken er å leggja til rette for at borna skal ha felles referansar når dei treffest på skulen, forklarar Vangdal.

Vil utvida tilbod

Med tida vonar mållaget å verta mindre avhengig av biblioteket. Ynsket er å skaffa flest mogleg bøker til ei eiga samling, fortel damene i prosjektgruppa. I tillegg til å kjøpa inn eit utval sjølv oppmodar dei medlemar og andre til å donera fint brukte bøker på nynorsk.

– Det skal litt til å fylla sju kassar, men me trur me skal få det til. Og så har me ein draum om å kunna merkja dei med eit eige stempel, seier Vangdal.