Prioriterer trygge vegar og Bergen – Voss

Det drøfta fylkestinget i eit fjernmøte om Nasjonal Transportplan (NTP) for perioden 2022–2033 tysdag.

Fylkestinget vedtok eit høyringsinnspel om prioriteringane i NTP. I debatten kom det fram at trygge vegar, sikring av E16 og vossebanen har høg prioritet.

Ferjefri E39 frå Sunnhordland til Bergen er eit mål, men standarden må vera meir nøktern, og fyrst skal Stord og Tysnes bindast saman, meiner fylkestinget.

Ein stor del av den lange debatten handla om Hordfast-prosjektet. Samarbeidspartia Ap, Sp, V og KrF føreslo ei fråsegn som seier at ein raskt må starta arbeidet med kryssing av Langenuen. Fråsegna skilde seg frå ei som partia støtta i fylkesutvalet to veker tidlegare.

H og FrP ynskte å prioritera heile Hordfast, medan dei andre partia ikkje ynskte å prioritera prosjektet i det heile. Ingen av framlegga fekk fleirtal, opplyser fylkesordførar Jon Askeland (Sp).

– Dei neste 12 åra med investeringar i mobilitet i Noreg kjem til å vera svært viktige, sa fylkesvaraordførar Natalia Antonia Golis (MDG) frå Øystese.

– Ikkje godt nok

Ho seier at den totale ramma for NTP er for lita for Vestland. Veldig mykje av kollektivpengane som går til Austlandet, er banebaserte, og då kjem Vestland dårleg ut.

– Det er ikkje godt nok. Me må i fellesskap sikra at dei store midlane til rassikring, vegvedlikehald og større prosjekt vert dekte inn, sa Golis.

Ho meiner det ikkje er nokon motsetnad mellom den visjonære politikken nokre av partia står for, og det å ynskja vekst og utvikling i ein av verdas kanskje viktigaste regionar når det gjeld teknologiutvikling.

– No er det på tide at me set klima og miljø som overordna premiss i det me gjer, og tek ansvar, sa Golis.

– Me bør tenkja mobilitet, og ikkje berre veg. Men nei, eg vil ikkje ha pengane til ei bru over Bjørnefjorden, for eg meiner at dei pengane kunne vore brukte til noko anna. Viss pengane er øyremerkte brua, må me sterkt vurdera om beløpet er verdt å bruka til det. Det er det eg ber om, ikkje ein omkamp, sa fylkesvaraordføraren.

– Det er underleg at KrF, saman med dei andre fire partia i vår koalisjon, no appellerer til Høgre og Frp om at det er dei som skal redda innstillinga. Mens det nettopp er måten KrF har agert på som gjer at me kan enda opp med ei fråsegn som ikkje ein gong nemner ordet «ferjefri E39», sa Golis.

– Regjeringa gjer sjølvsagt kva ho vil. Ho kan setja i gang viss ho finn det meir høveleg eller finn meir pengar. Eg forstår ikkje at de alltid vender dykk til Høgre og Frp. De kunne hatt ein fleirtalskoalisjon som faktisk var einig frå dag éin, sa Golis til Trude Brosvik (KrF).

Utviklar fylket

Fylkestinget er samstemt om at rassikring og liv og helse på vegane er noko av det viktigaste innan samferdsle i fylket. Vegar og tunnelar må vera framkomelege og sikrast mot ras og flaum, og særleg må fylkesvegane få eit løft.

Fylkestinget støttar kravet frå Nasjonal rassikringsgruppe om at alle punkt med høg og middels rasfare må utbetrast. Rassikring av E16 og jarnbanen mellom Bergen og Voss er ei hovudprioritering.

– Me ber no om at landsdelen vert prioritert i NTP, for tryggleik og for føreseieleg samferdsel både for innbyggjarar og næringsliv, seier Askeland.

– Uakseptabel rasfare

– E16 og vossebanen mellom Bergen og Voss er ei strekning med uakseptabel rasfare og mange ulukker. Denne må utbetrast raskt, understrekar han.

Vestland fylke ber òg om store løyvingar til vedlikehald av fylkesvegnettet, slik at etterslepet her kan takast att i løpet av ein tiårsperiode, noko som svarar til målet som staten har for sine vegar.

Visjonen om ein ferjefri og oppgradert E39 står fast, som den mest sentrale transportkorridoren for heile Vestlandet. Vegane mellom fjordkryssingane må prioriterast med to felt og gul midtstripe heile vegen, meiner fylkestinget, som ynskjer ein samla plan for utbygging av ferdsleåra.

– Innbyggjarar og næringsliv i Vestland skapar store verdiar for Noreg. Me er mellom anna eksportfylke nummer éin. E39 gjennom fylket er rett og slett ein utrygg flaskehals mange stader, seier Askeland.

– Vil ha i pose og sekk

– Dei store behova gjer at det framleis må̊ vera høge rammer i NTP. Fylkestinget merkar seg at sentrale representantar for regjeringspartia i mai 2020 gjev oss støtte i tydinga av å både få̊ sikra E16 og å få bygd ferjefri E39, heiter det i høyringsfråsegna.

Per Jarle Valvatne (Ap) seier E39 er den viktigaste delen av vegsystemet vårt. Vegen bind landsdelen og fylket saman.

– Då må me ha gode, effektive løysingar som legg opp til nullutsleppstrafikk på vegane våre, seier Valvatne.

– Det må vera med ferjefrie fjordkryssingar. Å driva ferjer på fjordkryssingane er lite framtidsretta og slett ikkje eit miljøprosjekt, slik mange hevdar. Sjølv med nullutslepp brukar ei ferje vesentleg meir energi per passasjer enn andre transportmiddel. Transportkorridorar i Vestland styrkjer næringslivet og samhaldet, seier Valvatne.

– Det som no skjer i debatten, er at stadig fleire politikarar, ikkje berre H og Frp, vil ha i pose og sekk. Dei skal ha alt – ja takk til begge delar. Då veit me av bitter erfaring at noko vert prioritert ned av andre enn oss. Dei sit i regjering og storting, og dei kjem til å satsa på eitt kort, sa Terje Kollbotn (Raudt) i debatten.

Sp, Ap, KrF og Venstre kom altså med eit nytt forslag måndag kveld. No ynskte dei å prioritera E16, men ynskte òg å få E39 høgare på lista.

– E39 må prioriterast som hovudferdsleåre med tilstrekkeleg standard for å binda landsdelen saman. Det må utarbeidast ein samla plan for utbygging av ferdsleåra. Bygging av kryssing over Langenuen må starta raskt, stod det mellom anna i forslaget.

Forslaget fall ikkje i god jord og skapte splid i fleirtalskoalisjonen i fylkestinget – Sp, Ap, MDG, SV, KrF og V. MDG og SV nekta å endre standpunkt og stod ved det opphavlege forslaget frå fylkesutvalet, som hadde fleirtal.

I den vidare prosessen vert det lagt opp til dialog mellom Samferdsledepartementet og fylkeskommunane tidleg på hausten. Våren 2021 vert NTP, og kva prosjekt som til slutt får plass, handsama av Stortinget.

Både samferdsleminister Knut Arild Hareide (KrF) og statsminister Erna Solberg (H) har sagt at dei ynskjer å realisera Hordfast.