Lingalaks tek i bruk slamreinsing

Det kjem fram i ei pressemelding frå Framo.

Slamreinsesystemet skal installerast på fire merdar ved oppdrettslokaliteten til Lingalaks AS i Djupevik i Ytre Ålvik. Selskapet testa teknologien i mindre omfang i 2019, og ynskjer no å nytta han i stor skala.

Kristian Botnen er dagleg leiar i Lingalaks.

— Det må vera eit gledeleg nyhende?

— Ja, det er veldig spanande. Me har testa dette fleire gonger. Tidlegare samla me slammet opp i sekker og køyrde det til Odda. I 2019 prøvde me opplegget til Liftup i ein merd i ein kortare periode. No driv me prosjektet i full skala. Me gjer det for å samla erfaring. Det mest kostnadsdrivande er å avfukta avfallet. Å tørka det er kostbart og krev mykje energi. Me prøver å finna dei mest effektive løysingane. Båten som hentar avfallet, vil òg pressa vatn ut av slammet.

— Vil de få betalt for å levera slammet?

— Nei, og det er ei stor utfordring. Me må betala for å verta kvitt det, sjølv om det er ein ressurs. Marknaden er ikkje mogen enno, men me trur det vil verta eit produkt me kan få betalt for. Alternativet er at det ikkje er nokon kostnad med å levera slammet. Ein kan vinna ut gass eller fosfor frå det. Fosfor er mangelvare i verda. Det er uante moglegheiter, men me er i ein tidleg fase av utviklinga.

— Me investerer fordi avfallet er ein stor, uutnytta ressurs. Me har samla opp avfall før i mindre omfang, men med Liftup-teknologien har me no moglegheit for å gjera det i stor skala. Me ynskjer å ta ansvar for berekraftig havbruk utover det som er bransjestandarden. I dag kostar det oss pengar å verta kvitt avfallet, men me ynskjer å vera i førarsetet for å skapa ein sirkulær økonomi. Me trur dette er vegen å gå for å utnytta ressursane, seier Botnen pressemeldinga.

Gjennombrot

For Framo Liftup representerer avtalen med Lingalaks det endelege kommersielle gjennombrotet for slamreinseteknologien. Selskapet har i fleire år arbeidd med å utvikla og testa systema som fjernar slam og spillfôr under opne oppdrettsanlegg.

Systemet, som er utvikla i samarbeid med miljøorganisasjonar, vart nyleg testa i eit 16 månader langt prosjekt med stønad frå Innovasjon Noreg, hjå Lerøy Sjøtroll i Osterfjorden. Det vart eit pionerprosjekt for testing av teknologien. Resultata frå testinga vert skildra som «svært oppløftande».

— Me er svært glade for at me kan vera med og bidra i den grøne omstillinga. Resultata frå testane viser at systemet fangar opp over to tredelar av partiklane som er moglege å fanga opp. Det er over all forventing, seier produktansvarleg Jarle Ragnhildstveit hjå Framo Liftup.

— Reduserer belastinga

Lingalaks vil innleia eit samarbeid med Ragn-Sells Havbruk AS, som vil handtera restproduktet og senda det til attvinning. Røynslene frå Djupevik vil òg verta verdfulle for det omfattande Stadion Laks-prosjektet — ei flytande, lukka produksjonseining for oppdrett av laks som Framo Innovation og Lingalaks samarbeider om å utvikla.

— Når me får samla opp mesteparten av slammet, reduserer me òg belastinga på botnfaunaen og syrgjer for at anlegget har større moglegheit til å koma raskare i produksjon att. Det er stor interesse for teknologien, og me er i samtalar med fleire andre oppdrettarar som ynskjer å investera i systemet fordi det både reduserer miljøfotavtrykket og kan bidra til å løysa problematikken med brakklegging, seier Ragnhildstveit i pressemeldinga.

Eigaren av Framo, Alfa Laval Nordic AS, kjøpte i fjor haust verksemda Liftup AS, som held til i Eikelandsosen i Bjørnafjorden.

— Liftup har opplevd ein fantastisk vekst, og me er utruleg glade for å verta ein del av Framo. Med kompetansen til Framo vil me kunna utvikla og forbetra vårt unike slamoppsamlingssystem, seier dagleg leiar i Liftup, Liam Heffernan, til ilaks.no.