Går saman om bløggebåt
Fire vestlandske fiskeoppdrettarar går saman om å byggja ein prosessbåt for bløgging og frakt av fisk.
Dei fire er Lingalaks AS, Tombre Fiskeanlegg AS, Austevoll Melaks AS og Eidesvik Laks AS. Båten skal kunna ta unna heile produksjonen til desse, som har funne saman i gruppa Samlaks AS. Det opplyser styreleiar Ingar Fiskerstrand.
– Det nye med denne båten er at han er bygd med fokus på å vera utruleg effektiv og dermed svært god for fiskevelferda og kvaliteten på fisken, seier dagleg leiar i Lingalaks, Kristian Botnen.
Til saman produserer Samlaks 40.000 tonn laks i året. Båten vil i periodar òg ha kapasitet til å ta på seg eksterne oppdrag.
Nybygget er forma og utvikla i eit samarbeid med Maritime Engineering AS og Artic Group AS. Båten skal byggjast i San Sebastian i Spania. Han vil ha ein lastekapasitet på 600 kubikkmeter.
Fabrikken og prosessutstyret om bord vert levert av verksemdene Stranda Prolog AS og Optimar AS. Båten vert bygd med tanke på å maksimera kvaliteten på fisken, sikra optimal hygiene og redusera smitterisiko. Båten vil ha seks bløggeliner, og fabrikken og utstyret er dimensjonert for ein slaktekapasitet på kring 120 tonn laks i timen.
Bygd for framtida
Båten vil vera klargjord for framtidige hybridløysingar som batteri- og hydrogendrift. Planen er å inngå eit strategisk samarbeid med eit landanlegg lokalisert i Vestland, mellom anna for å skreddarsy lossing og slakting av fisken og sikra infrastrukturen for lading av batteria.
– Når me har designa båten, har me tenkt berekraft, og har hatt fokus på å ha så lite miljømessig fotavtrykk som mogleg, fortel Fiskerstrand.
Båten vil bidra til reduserte utslepp til luft, i tillegg til mindre svinn, betre fiskevelferd og redusert smitterisiko ved å slakta fisken ved merdkanten og ein heilt lukka transport.
– Me har designa ein båt for framtida, hevdar Fiskerstrand.
Planla lenge
Det som er viktig når ein skal slakta eit dyr, er å ikkje stressa det. Det veit alle som driv jakt, for stress fører til dårleg kvalitet på kjøtet.
– Me har brukt svært mykje tid på å laga ein båt som kan ta unna den mengda som me meiner er fornuftig. Han ligg langt framme samanlikna med konkurrentane. Det er bygd ein del liknande båtar, men berre med halve kapasiteten. Me har brukt enormt mykje tid på å designa og leggja til rette for vasking, reinhald og hygiene om bord, seier Kristian Botnen.
Eit eige selskap vil ta seg av drifta av båten. Det vil vera eit mannskap som går på skift som på vanlege båtar, i tillegg til dei som arbeider i prosessanlegget. Dei er ikkje tilsette enno.
Stor investering
Båten vil kosta om lag 200 millionar kroner.
– Då har de vore modige?
– Ja, her satsar me på framtida og lokal verdiskaping. Båten vert ikkje bygd i Noreg, men vert laga for at me skal kunna satsa på det me driv med i dag. Han skal frakta fisken vår, men ikkje til Danmark, slik somme gjer.
Kor oppteken båten vil verta, avheng av kor mange eksterne verksemder som vil bruka han. Han vil operera i underkant av 200 dagar i året.
Dyrt å frakta fisk
Laksen vil verta teken om bord, bedøvd med elektrisk straum, stukken i hjellane slik at blodet renn ut – bløgga – og kjølt ned med CO₂ som kuldemedium.
Kva for slakteri som skal sløya og slakta fisken, er ikkje avgjort enno.
Brønnbåtar, som har vore mykje brukt, fraktar levande fisk. Med denne båten vil ein starta slakteprosessen på merdkanten. Fisken vert ikkje sett ut i sjøen att, men frakta til eit slakteri.
– Økonomisk vil båten ikkje spara oss for veldig mykje, anna enn at i dag er me avhengige av andre leverandørar når det gjeld frakt av slaktefisk. Prisane på området har skote i vêret. Nokre seier at oppdrettarane har hatt superprofitt dei siste åra, men er det nokon som har hatt superprofitt, så er det brønnbåtreiarane. Det er snakk om ei tre–firedobling av kostnadene. Der kan det vera me vil spara litt, men me vil òg sikra oss fleksibilitet. Me tek hand om ein ekstremt viktig del av verdikjeda vår. Å kunna levera fisken med høg kvalitet er heilt kritisk for oss.
Når det gjeld betalinga for båten, så vart valutaen sikra på eit anna nivå enn i dag.
– Det er positivt, seier Botnen.
Sjømatrådet seier på seafood.no at ei svekt norsk krone bidreg til å dempa noko av effekten knytt til lågare etterspurnad etter norsk fisk.
