— Det viktigaste er at ungdommane har det bra på jobb
— Nokre punkt er gjengangarar. Som at dei tilsette ikkje har verneombod, til dømes.
Det seier Tommy Tverdal, leiar i LO Indre Hardanger. Han og Nina Haug, ungdomstillitsvald i LO Indre Hardanger, er LO sin sommarpatrulje i Hardanger i år. Mange har sitt fyrste møte med arbeidslivet om sommaren. Haug og Tverdal skal besøkja bedrifter for å sjå til at ungdommar i sommarjobbar har det bra. Torsdag 8. juli var patruljen på gjennomkøyring i kommunen. Då hadde han allereie vore innom Røldal, Odda og Jondal.
— Kva arbeidsplassar er det de besøkjer?
— Me er innom der me sjølv tenkjer det er ungdommar som har sommarjobb, seier Haug.
— Det hender òg at me får tips om å besøkja visse stader, seier Tverdal.
Mest til statistikk
Over 50 unge tillitsvalde i Vestland reiser rundt denne sommaren. I fjor vart det oppdaga brot ved 36,9 prosent av besøka som vart gjennomførte i regionen. Det er unnateke bedrifter kor det einaste brotet er knytt til verneombod.
Nokre spørsmål stiller patruljen alle saman. Har du det bra på jobb? Har du kontrakt? Har du verneombod? Haug og Tverdal registrerer svara anonymt og brukar det i statistikk. Då er det enkelt å sjå tilbake på om ting vert betra.
Nokre ting går att år etter år, ifylgje Tverdal. Det at tilsette ikkje har verneombod, til dømes, eller at det er sjefen som er verneombod. Det er ikkje lov. Det er dei tilsette som skal bestemma kven som er verneombod.
Også mangel på vaktliste er ein gjengangar. Folk veit ikkje når dei skal på jobb, men lova seier at du skal vita det minimum to veker før.
— Det er jo ikkje store kriser dette, men me ynskjer at det skal vera ryddige forhold, seier Tverdal.
Kva har du rett på?
Det handlar mest om å opplysa. I dag har mange yrke ei lovfesta minstelønn, men det er ikkje alle arbeidstakarar klar over. Nokre har heller ikkje fått kontrakt, sjølv om dei har jobba i bedrifta i lang tid.
— Kva gjer de når de kjem over avvik?
— Me kan ikkje gjera noko om ikkje arbeidstakaren ynskjer det sjølv. Me registrerer i hovudsak informasjon til statistikk. Men om arbeidstakaren ynskjer det, hjelper me han, seier Haug.
Erfaringa er at det oftast hjelper på å berre opplysa ungdommane om kva ein har rett på og ikkje.
— Me ser på det som førebygging, seier Tverdal.
