Skipsportrettbok klar for sal
Forfattar Morten Hesthammer har nett fått boka Norske skipsportrettkunstnere tilbake frå trykkjeriet.
Ho handlar om norske kunstnarar som måla skutebilete i perioden frå kring 1800 til i dag. Boka er på 327 sider og har like mange skutebilete. Opplaget er på 800 eksemplar.
Bok nummer to
Hesthammer er til dagleg avdelingsleiar for fartøyvern ved Hardanger fartøyvernsenter i Norheimsund. Han har tidlegare gjeve ut boka Bankskøyta og vore med på å skriva nokre andre bøker.
Skipsportrettboka har han halde på med i fem år. Det som tok lang tid, var å spora opp alle personane som er med i boka. Forfattaren har fått lånt måleri frå museum og privatpersonar over heile landet.
Hesthammer har hatt god hjelp i Nasjonalbiblioteket, der mykje ligg på nett. Han har òg snakka med etterkomarar og folk som målar sjølve. Han har nytta digitalarkivet.no for å finna ut når folk har vorte fødde og har døydd. Nokre gonger måtte han gå i kyrkjebøkene, andre gonger heldt det å snakka med folk. Nokre målarar er framleis aktive.
Skilnad i dugleik
Det er stor skilnad på kor dyktige kunstnarane er.
– Nokre er fantastisk flinke, andre kan vera litt meir amatørmessige, men arbeidet held likevel ein viss stil. Ein gledeleg ting var at ein målar frå Tørvikbygd, Peder Tveiten, var svært flink. Han døydde på 1950-talet. Målarar frå både Jondal, Kvam og Kvinnherad er med, seier Hesthammer.
På eit tidspunkt gav han seg med å samla stønad for boka og spytta inn dei siste 50.000 kronene sjølv. Han er avhengig av å få selt nokre bøker for å få dekt eigne utgifter.
Utforminga av boka står Hesthammer for sjølv. Han er særs godt nøgd med det latviske trykkjeriet, som tok 150.000 kroner for jobben. I fyrste omgang freistar Hesthammer selja boka til bibliotek, museum og privatpersonar.
God respons
– Kva betyr desse bileta for deg?
– Då eg byrja, betydde dei ikkje noko anna enn at det var båtar, men etter kvart som eg har jobba med stoffet – no jobbar eg med fartøyvern –, har eg sett at det er noko å henta i detaljane. På nokre bilete kan ein sjå korleis ein har ordna det med segla. Det har vorte noko me kan bruka, til ein viss grad, i staden for noko som me berre hengjer på veggen, seier Hesthammer.
Boka er eit privatprosjekt, så forfattaren har ikkje ropa høgt om henne på jobben. Men dei som har sett boka og fått bla i henne, har gjeve god respons.
Ho kan vera interessant for folk som er interesserte i måleri eller ynskjer å sjå kven som har måla dei ulike båtane, seier forfattaren.
– For museum, antikvitetshandlarar og samlarar burde boka vera midt i blinken, seier Hesthammer.
Eit døme på ein skipsportrettmålar er steinhoggar, båtbyggjar og husmålar Simon Bringeland (1906–1986). Han voks opp i Lysefjorden. Dårleg høyrsel førte til at han var ein del åleine, og då sysla han med teikning og måling. Han såg stadig dampskipsflåten som trafikkerte Lysefjorden og Høgsfjorden, og fekk eit lidenskapeleg og personleg tilhøve til denne. Det finst ein heil del skipsportrett etter Bringeland av fjordbåtar frå Rogaland, Hordaland og Sogn og Fjordane.
– Eit «must»
Avdelingsleiar Tron Wigeland Nilsen ved Oslofjordmuseet skriv i ein bokomtale på bloggen Båtbyggere og småbåter i Larviksdistriktet at Hesthammer har gjort eit imponerande arbeid med å samla informasjon om fleire hundre skipsportrettørar.
– Ei gåvebok i stort format, med flotte bilete og interessante opplysingar, med engelske samandrag. I dag vert det teke millionar av bilete med mobilkamera. Dette er noko anna, skriv Nilsen.
– I tillegg til den estetiske dimensjonen representerer bileta eit unikt kjeldemateriale, skriv han.
Hesthammer lanserte boka og heldt eit føredrag om arbeidet med henne på Hardanger fartøyvernsenter 29. august.
