Skildrar eineståande tvillingar i film, bok og utstilling
To tvillingar frå Øystese som kommuniserer på ein heilt eigen måte, er hovudpersonar i dokumentarfilmen Tvillingsong.
Filmen er laga av kunstnar Anne Tveit Knutsen, som bur og arbeider i Bergen. Ho fortel at tvillingane Eli Kristine og Toril Vibekke Moldstad budde i kvar sitt bufellesskap i Øystese heilt til Toril døydde av nyresvikt i mars 2019.
Når tvillingane var saman, kommuniserte dei på ein måte det kunne vera vanskeleg for andre å forstå.
– Dei brukte ord og setningar dei plukka opp frå andre, men la ikkje det same i orda som me andre gjer. Orda er viktige, men meir på grunn av stemninga og toneleiet enn sjølve innhaldet. Likevel følte ein at dei forstod kvarandre så godt. Det er denne kommunikasjonen eg freistar skildra i filmen, fortel Knutsen.
Snakka gjennom kosedyr
Kosedyr var viktige for tvillingane. Dei hadde to Julius-dokker, altså dokker inspirerte av sjimpansen Julius, som spela ei viktig rolle i samtalane mellom dei.
– Når dei låg i senga saman, heldt dei kosedyra inntil kvarandre og snakka gjennom dei, fortel Knutsen.
Filmen er delt i tre. Den første delen handlar om tvillingane saman, den andre om at Toril vert sjuk og døyr, og den siste om Eli som er att åleine.
Fekk ideen frå fotografi
Knutsen er både sjukepleiar og kunstnar. Ho kjenner den eine søstera til tvillingane frå studietida.
– I 2018 publiserte ho eit fotografi på Facebook. Det synte tvillingane som låg mot kvarandre i ei seng. Eg vart fascinert av den kommunikasjonen det såg ut til å vera mellom dei. Biletet gav meg ideen om å laga eit filmportrett, fortel ho.
Eigentleg hadde Knutsen tenkt å laga filmen åleine. Under det første møtet med tvillingane skjøna ho at ho trong hjelp. Dermed vart det leigt inn både fotograf, lydfolk og produsent.
Filmen vart ferdig i 2021. Knutsen har arbeidd med den i periodar sidan 2018.
Skal til Nasjonalmuseet
Filmen vart vist i Kunsthuset Kabuso 26. februar, med om lag 120 sjåarar i salen. Eli var til stades, men venta i foajeen medan filmen vart vist.
– Ho har sett filmen tidlegare, men eg trur det hadde vorte litt for sterkt å sjå alle desse bileta av Toril ein gong til, fortel Knutsen.
Tvillingsong har mellom anna vore vist på Bergen Internasjonale Filmfestival. Den vart vist i Hordaland kunstsenter i Bergen i februar. Der var det ei utstilling knytt til filmen. Knudsen har òg laga boka Tvillingsong. Den er basert på samtalane med tvillingane og er illustrert med teikningar Eli har laga.
Neste gong filmen skal visast, vert han del av utstillinga Eg kallar det kunst. Den opnar i juni og er opningsutstillinga til det nye Nasjonalmuseet.
