Peer Gynt lagar sirkus

Men også mellom løveteljarar, akrobatar og linedansarar finn den fantasifulle og ville Peer etter ein del om og men både rom til å vera seg sjølv og ikkje minst glede i samværet med sjelevenen Solveig.

Undervegs overvinn han utfordringar han møter i livets sirkus, mellom anna «bygdebøygen» som baktalar og hånar han, pluss ymse andre mørke krefter, som saman motarbeider fridomen hans til å vera den han er.

– Eg vert mobba og føler ikkje at eg passar inn, og så prøver eg å finna rolla mi og vera meg sjølv, fortel hovudrolleinnehavar Emilie Samland.

Frå mørkt til sirkus

Elevane har arbeidd med stykket, som dramalærar og instruktør Siv Mælen Strømmen har skrive, kvar torsdag heile kulturskuleåret. Mellom anna har dei sett fleire versjonar av framsyninga på film. I innspurten er øvingsinnsatsen intensivert. Nokre av elevane er så rutinerte at dei har vore med på den same framsyninga før.

Ei stund var stykket monaleg dystrare enn sluttresultatet, fortel Strømmen, inntil det ein dag gjekk opp for henne korleis det kunne «lettast» og fargesetjast. Sirkuset var den perfekte ramma for eit stykke der den raude tråden er balansen mellom å vera seg sjølv og iscenesetja seg sjølv.

Sjølv om originalstykket er kraftig omarbeidd, finn ein mykje att av verket til Henrik Ibsen i form av både replikkar og scener. Til dømes er den klassiske opningsscena – «bukkerittet» – med. Også Dovregubben – på Jonsvoll kalla «Dovrelady» – dukkar opp i form av sirkusdirektøren, gestalta av Victoria Linjord Solberg. Linea Storli Håvik spelar slangetemjaren, inspirert av «den grønkledde» i originalstykket.

Pugging og pugging

Den einaste kvemmingen som er med, Mathilde Skår Bakke, spelar Solveig, som forelskar seg i avvikaren Peer og freistar ta han med seg heim. Den forsmådde Ingrid – spela av den einaste tilreisande oddingen – står att.

Den lenge venelause Peer – eller Emilie – er på scena nær sagt heile tida. Hovudrolleinnehavaren har såleis store mengder tekst å hugsa, attåt koreografi og dans. Likevel var ho ikkje nervøs før generalprøven – og ho hugsa det aller meste utan sufflørhjelp, sjølv om ho tilstår at ho knabba ein replikk frå ein annan.

– Eg har sete kvar kveld og lese replikkar. Det vart masse pugging, seier ho.

– Då dansane og koreografien var i boks, var det litt lettare og kjekkare. Då kunne me ha fulle gjennomgangar, fortel Sara Lammedal Hammer.

Samland meiner teater er ein god måte å læra seg å stå på ei scene på. Om ein gjer feil, hjelper andre i det dramatiske fellesskapet deg. Elevane kjenner kvarandre godt og er trygge på einannan, fortel dei.

– Det er ikkje som å gløyma ein halv tale. Ein står saman med andre, seier ho.

Oppmodinga frå gjengen HF snakkar med, er eintydig:

– Begynn med teater!

Gjester kom med ferja

På generalprøven på Jonsvoll var dei om lag tjue dramaelevane i kulturskulen i Kvam, med eit utval foreldre, gjester. Etter framsyninga fekk dei høve til å stilla spørsmål til skodespelarane.

– De var veldig flinke, alle. Det såg ut som det var heilt ekte, nesten, sa ei jente.

– Det var kjempekjekt, sa ei anna.

– Var de redde for å gå på scena?

– Eg var eigentleg ikkje så redd for det, for eg har gjort det før, seier ei.

– Eg var kjemperedd, seier ei anna.

Tradisjon tilseier at ein dårleg generalprøve gjev ein god premiere.

– Dette gjekk litt for bra. Men lyset fungerte ikkje. Og pisken fungerte ikkje. Så kanskje det kjem til å gå bra? seier Siv Mælen Strømmen, som er dramalærar både i Jondal og Kvam.

Valde noko tyngre

I fjor sette dramagjengen i Jondal opp komedien Ein midtsommarnattsdraum. I år ynskte dei å arbeida med tyngre, mørkare og tristare tematikk. Samstundes rommar framsyninga – i alle fall etter at ho vart til eit sirkus – både humor og fargar.

Stykket, som ber namnet Sirkus Peer, vert framført fire gonger for skuleelevar og barnehageborn i både Kvam og Jondal torsdag og fredag denne veka. Laurdag er det ei open framsyning der både familie og andre kan koma – endåtil mot inngangspengar denne gongen.

Også kulturskulen i Kvam, der elevane jamt over er mykje ferskare enn i Jondal, skal setja opp Peer Gynt i juni. Det gjer dei i ei litt anna og meir moderne drakt der hovudrolla er ei kvinne, i form av ei framsyning med tittelen Liv, du lyver. Ho er skriven av Vibeke Flesland Havre.