Må gje slepp på universet i Gamleskulen

Det går fram av eit brev Kvam herad har sendt til Geelen om Gamleskulen på Norheim.

I brevet står det at branntryggleiken i 2. etasje ikkje er tilfredsstillande, og at etasjen ikkje skal nyttast før tryggleiken er akseptabel. Stein Rykkje, leiar for forvalting, drift og vedlikehald (FDV) av bygg i Kvam herad, seier at det berre er éin rømmingsveg.

Geelen fortel at ho har nytta bygget i 17–18 år, og aldri har opplevd bygget som utrygt. Ho vil gjerne bruka det på eige ansvar, men forstår at heradet ikkje ynskjer å ha ansvaret om noko skulle skje.

– Det er usannsynleg at det skal byrja å brenna, men om det skulle skje når eg er her, hadde eg nok lagt merke til det, seier ho.

Til vanleg er kunstnaren i atelieret rundt to gongar i veka. I periodar er ho der meir og nokre veker vert mindre. Dei siste åra har ho brukt lokalet meir intensivt, så det er kjipt at oppseiinga skjer no, seier ho.

Geelen seier at ho hadde kome seg ut om ho hadde kjent lukt av røyk. Viss trappa hadde stått i brann, kunne ho klatra ut av vindauga i atelieret.

– Det er ikkje så langt ned. Kanskje eg hadde brekt ankelen, men eg hadde nok overlevd, seier Geelen.

– Skal rydda opp

Grannehjelpa låner Gamleskulen av heradet, men det finst ingen leigeavtale mellom partane. Ifylgje Rykkje har det truleg vore ein avtale med Grannehjelpa ein gong før hans tid i heradet. Rykkje seier det vart gjort eit forsøk på ein avtale i 2017, der heradet skulle bidra med reinhald. Avtalen vart avslutta fordi det vart for mykje å rydda opp etter utleige i helgane. Han har ikkje funne andre avtalar.

– Mykje er uavklart. Me skal rydda opp i huset og sjå kva me kan nytta det til i framtida. Då er det greit å byrja på «scratch», seier Rykkje.

Dagleg leiar i Grannehjelpa, Siriann Lillevik, har snakka med Rykkje om branntryggleiken i bygget. Heradet har etter det kjøpt inn røykvarslarar, brannteppe og pulverapparat, seier Lillevik.

– Eg opplever at bygget er tryggare no, seier ho.

– Fint at bygget kan nyttast

Grannehjelpa betalar ikkje leige for huset, men betalar for straum og vasking, ifylgje Lillevik. Sjølv om leigetakarane i andre etasje har fått beskjed om å pakka saman, har ikkje Grannehjelpa fått varsel om det. Rykkje seier det er fint om kommunale bygg kan nyttast av folk som lagar aktivitetar for andre.

– Det viktigaste er at huset er i bruk. Det er trasig når bygg står tomme, seier Rykkje.

Sidan Lillevik ikkje har vore lenge i jobben, veit ho ikkje om det finst nokon avtale med Geelen om bruk av bygget. Geelen fortel at ho ikkje har leigeavtale, men at ho årleg får faktura frå Grannehjelpa for straumutgiftene.

– Husfliden nytta tidlegare romma i andre etasje. Då dei var på veg ut, inviterte dei meg inn, og sidan har eg hatt atelieret mitt her. Det er eit fantastisk lokale, seier Geelen.

– Trist og vemodig

I brevet frå heradet står det at framtidig bruk av bygget også vert vurdert. Difor ber heradet Geelen om å slutta med å bruka lokalet straks, rydda og reingjera det og levera nøkkelen til heradet. Fristen for å vera ute er sett til 1. mars neste år.

Kunstnaren seier ho helst ville hatt atelieret lenger, og kunne gjerne ha sett opp ein brannstige på utsida om det hadde gjort bygget tryggare.

Ho synest det er trist og vemodig å måtta rydda ut av lokalet, men ho vil etterkoma krava frå heradet utan å laga oppstyr.

– Det er heilt forferdeleg, men eg er svært takksam for alle åra eg har fått. Det har vore tilfluktsrommet mitt. Her kan eg leggja vekk alt som er heime, rota og styra på. Eg går inn i ei boble, mitt eige univers, seier Geelen.

I tillegg til å gje kunstnarisk fridom har lokalet bidrege til økonomisk fridom. Geelen seier ho ikkje har følt at ho må prestera for å selja heile tida. På grunn av det rimelige lokalet har ho laga akkurat det ho har lyst til og som kjennest rett. Det er ein mental fridom som er fantastisk, seier ho.

Kvar ho skal flytta, har ho ikkje bestemt. Kanskje lagar ho til eit atelier heime eller flyttar alt tilbake til Kunstnarhuset Messen i Ålvik, der ho har vore før.

– Ofte har eg korte dagar, og det er litt langt å køyra til Ålvik, så eg vil helst ikkje det, seier Geelen.

– Betyr noko for huset

Heradet skriv at det skal vera fleire målarar i bygget som korkje heradet eller Grannehjelpa kjenner til. Rykkje seier det ikkje er lett for heradet å varsla målarane, sidan han ikkje veit kven dei er. Han reknar med at problemet løyser seg av seg sjølv når lokalet er rydda innan fristen.

– Nokon må ha gjeve dei ein nøkkel ein gong. Eg har andre ting å gjera enn å leita etter målarar som nyttar kommunale bygg. Sidan dei har teke bygget i bruk på denne måten, vil eg ha dei vekk, seier Rykkje.

Heller ikkje Geelen kjenner målarane som nyttar det andre rommet. Ho seier at dei kom til henne og spurde om å få nytta det eine rommet i andre. etasje, og at ho ikkje hadde hjarta til å seia nei.

– Eg har ikkje tenkt at det er mitt ansvar å ha kontroll på kven som nyttar rommet på den andre sida, seier Geelen.

Ho lurer på om utfallet kunne vore annleis om ho hadde hatt betre dialog med Grannehjelpa og heradet. Ho undrast om ein meir transparent prosess der dei hadde delt uroa med henne, kunne ha hindra oppseiinga av forholdet.

– Med tanke på at det andre rommet vert nytta av eldre damer, kan det henda utfallet hadde blitt det same uansett, seier Geelen.

Kunstnaren trur at atelieret har vore bra for Gamleskulen. Ho uroar seg for at det skal stå tomt når tinga hennar er rydda ut.

– Sidan eg har halde det varmt her oppe, vert det mindre mugg og fuktskadar. Det betyr noko for huset, for det er betre for eit hus å bli brukt enn å ikkje verta det, seier ho.

Rykkje fortel at representantar for Ungdomsbasen skal på synfaring for å sjå om dei kan nytta bygget. Dersom det vert aktuelt, må det gjerast fleire endringar. Mellom anna ynskjer Rykkje at det skal lagast ei dør ut i trapperommet, slik at det er to moglegheiter for å koma seg ut frå salen i hovudetasjen. Han utelukkar uansett ingen typar aktivitet i huset.

– Om det skal vera målarar i huset i framtida, må dei inngå avtale med kommunen, seier Rykkje.