Dugnadsmuseum ynskjer gjester velkomne

– Ein kan kalla det eit dugnadsmuseum. Me kosar oss her, og tykkjer det er kjekt med besøk, seier Olaug Værland.

Ho har vore styreleiar i Viketunet Aktivitetslag i to år, og er klar for nok ein sommar med ope tun.

– Mange tykkjer det er spanande å sjå og læra om gamle reiskapar og levemåtar, fortel Værland.

Fram til midten av august skal Viketunet halda ope kvar måndag og torsdag. I tillegg vert det arrangert familiedag og to bakekveldar seinare i sommar. Værland tykkjer det er kjekt med eit levande tun og mykje aktivitet.

– I vårt tilfelle treng husa folk. Husa har godt av litt lufting og bruk, fortel Værland.

Laurdag 6. juli inviterer aktivitetslaget til konsert. Då er det Karen Fadnes Brattebø og Anne Karin Stormyr som skal fylla tunet med tonar. Brattebø syng folketonar, visepop og «grense-country». Stormyr skal akkopagnera med fløyte og toradar. Ifølgje Værland er det viktig med eit overkommeleg aktivitetsnivå. Ein må ikkje arrangera for mykje. Dei frivillige skal ha tid og overskot til å stilla opp, seier ho.

Gardstunet stammar frå 1600-talet og består av sju hus. Ullensvang kommune eig bygga, medan aktivitetslaget har ansvar for alt som skjer der. Viketunet vert drifta på dugnadsarbeid. Mange stiller opp for å baka, rydda, vaska og ta på seg vakter i løpet av sommaren.

– Det er viktig å ha respekt for dei som kom før oss og korleis dei levde. Me ynskjer å ta vare på og formidla historia til tunet, seier Værland.

Nysgjerrige gjester

Både nordmenn og utlendingar gjev positive tilbakemeldingar, fortel Værland. I fjor sommar var det om lag 750 innom, og i vår har det vore eit opplegg for to leirskuleklassar på tunet. Elevane kom frå Odda og Bergen, og fekk mellom anna baka og teikna med kolstiftar.

– Eg vart positivt overraska over kor nysgjerrige og engasjerte elevane var, seier Værland.

Aktivitetslaget har jobba for å betra dei ulike utstillingane i år. Mange har levert inn gamle møblar og gjenstandar som kan nyttast. Ein kan mellom anna sjå ei vev- og handverksutstilling. Gamle, broderte blomedukar er henta fram frå skuffer og skap.

– Mange av dukane har nesten aldri vore i bruk, fordi dei er for fine. Det er koseleg å sjå slike dukar att, fortel Værland.

Ein gammal kystskipperdress frå Jondal har òg fått sin plass på ei utstillingsdokke. Bygda fekk ikkje bilveg før i 1968, så ein måtte nytta sjøen for å transportera både folk og gjenstandar.

– Rutebåtar og frakteskuter var ein viktig del av samfunnet, fortel Værland.

Treng midlar

Hausten 2022 etterlyste aktivitetslaget betre vedlikehald og meir interesse for tunet frå Ullensvang kommune. Heile sommaren hadde det mangla vatn i hovudhuset, golv laut sikrast og veggar målast, for å nemna noko.

Hausten etter fekk aktivitetslaget til eit møte med kultur- og idrettssjef Else Marie Sandal. Ho opplyste at kommunen ikkje har eigne pengar i budsjettet til kommunale bygdetun, men kunne bidra med pengar frå driftsbudsjettet til løpande vedlikehald.

Kommunen har framleis ikkje øyremerka pengar til Viketunet, så aktivitetslaget må søkja om midlar til enkeltsaker. Kommunen si nemnd for kulturmiljøplan arbeider med å setja opp eit budsjett for å disponera pengar til bygdetun og kulturminner.

– Eg vonar dette vert klart i løpet av neste år, seier Værland.

No arbeider aktivitetslaget med å oppgradera verkstaden på Viketunet. Steinhelletaket er utrygt, og må difor takast ned. Eine hjørnet på bygget har søkkt saman, så bygget må rettast opp før ein kan leggja taket på nytt. Aktivitetslaget jobbar med å få pengar til prosjektet frå kommunen. Værland vonar det vil gå i orden i løpet av hausten.

– Har tru på at kommunen tek tak