Smaklaust

Tenk deg å koma inn i eit hus fylt med dufter. I desember kjenner eg gjerne lukt av klementinar og peparkaker, kakao eller gløgg. På julaftan slår lukta av pinnekjøt mot meg når eg opnar ytterdøra. Pinnekjøt, kålrotstappe og poteter fyller huset med stemning. Så set eg meg ned med det fint pynta bordet. Eg auser raust på tallerken og ser fram til å setja tennene i sauen. Nedturen kjem idet eg puttar den fyrste biten i munnen. Det smakar ingenting.

I februar er det tre år sidan. Ein fredagsmorgon var smakssansen min vekke. Eit par dagar seinare viste testen to strekar. Covid-19. Corona. Omikron. Delta. Pandemi. Me fekk mange nye ord i vokabularet på den tida.

Nokre månader seinare spurde mannen min legen om kor lenge eg kunne risikera å gå utan smakssans. Svaret var nedslåande. Åtte–ni månader var vanleg. Hadde det berre vore så vel. Då kunne eg ha kjent smaken av pinnekjøtet allereie den jula.

Etter halvtanna år byrja eg verta ganske desperat. Alle råd var kjærkomne. Fyrst prøvde eg sinktablettar. Ni månader med ekstra mineral i skrotten skulle gjera at smaken vende attende. Det gjorde han ikkje.

Heller ikkje fjernhealing fungerte, sjølv om eg ikkje hadde det minste tru på at det skulle hjelpa. Eg var innom homeopatiske pillar òg. Dei små sukkerpillane skulle takast i hopetal og vekevis. Fyrst den eine varianten og så den andre varianten. Heller ikkje denne gongen var det forbetring.

Ein nevrorefleksolog var heilag overtydd om at ho kunne hjelpa. Eg såg tusenlappane fly for at ho skulle trykka på vonde punkt og plassera magnetar i øyra mine. Men smakssansen vende ikkje tilbake av det heller.

Dei siste åra har eg oppdaga kor mykje av matopplevinga som er knytt til smaken. Eg har kjent på skuffelsen av å kjenna kor godt det luktar, men ikkje få nyta smaken. Men ein ting er eg blitt god på. Eg vurderer alt på konsistens. Smaklaus mat må ha passe tyggjemotstand, ikkje vera for mjuk og helst ha litt krønsj.

Eigentleg burde eg ha ete alt det sunne kroppen vil ha, men det aller beste er ein pose med smågodt. Sukkeret utløyser positive kjensler, og produsentane har forstått at ei blanding av søtt, surt og syrleg er perfekt sjølv for ei som ikkje kjenner kva det smakar.