Helsing til ein sprek gamlis

Torgeir Næss, ordførar i Kvam herad

Fram til eg var ti–tolv år var forholdet mitt til Hordaland Folkeblad fjernt. Avisa vår heime var Bergens Arbeiderblad. Det hang nok saman med at ingen av foreldra mine hadde røtene sine i Kvam. Mor mi var frå Lofoten og far min frå Luster. Dessutan budde me på Mundheim. Før eg var fødd, budde foreldra mine i Strandebarm. Men dei følte ikkje så mykje tilknyting med «dei inne i Kvam», som dei sa. Ein skal hugsa på at dei ytre delane i det som no er Kvam herad, før 1965 høyrde til andre kommunar. Høvesvis Strandebarm kommune og Varaldsøy kommune. Det tek tid å skapa ein sams identitet.

Det var vesleguten Torgeir som oppdaga at det fanst ei lokalavis for Kvam og Jondal som også ein hende gong skreiv om ting som vedrørte oss. Eg hugsar ikkje beint, men eg går ut frå at eg kom med krav om tinging av HF etter eit høve der eg hadde slumpa til å få eit bilete i avisa, og ein kompis fortalde meg det. For det var litt store greier på den tida. Å ikkje ha tilgang då – det var litt krise. Elles hugsar eg at eg argumenterte med at me var nøydde å ha ei avis som brukte nynorsk. Bergens Tidende var ikkje aktuelt. Verken papen eller mammå ville tinga ei avis som dei såg på som borgarleg. Så då vart det HF.

Det var nok eg som mest las i bladet dei fyrste åra. Det var fotballstoff som var den største interessa, men også litt lokalpolitikk. Særleg interessant var det om nokre av representantane frå Mundheim var siterte. Eg kan hugsa at veglys var ei sak som engasjerte, og som rett som det var kom opp i bladet.

Etter at eg flytte frå Mundheim som 16-åring, har eg stort sett tinga HF. Eg har alltid likt avisa. Den er nær, den forsøker å dekka det som skjer i heile nedslagsfeltet. Som i lokalavisområde flest er det ingen grender som er heilt nøgde med dekninga av det som skjer nett der. Jondølingane har vel alltid klaga over for lite jondalsstoff. Medan me på rett side av fjorden har tykt at det er reint for mykje (ei russeavis kalla HF «Jondalsnytt» ved eit høve). Eg hugsar det ein gong var ein artikkel med tittelen «Ny oppslagstavle i Jondal». Det tykte til og med me på Mundheim var noko … provinsielt. Men me var sjølvsagt svært indignerte over kor lite mundheimsstoff det var i avisa.

Etter kvart så vart eg meir aktiv i politikken. Og HF var tidvis ei viktigare kjelde til politisk informasjon enn det sakspapir var, særleg før dokument vart tilgjengelege digitalt. Referering av formannskaps- og heradsstyremøte har så lenge eg kan hugsa vore ei høgt prioritert oppgåve for HF. Eg må seia at eg er imponert over den innsikta og oversikta journalistane i lokalavisa har over lokalpolitikken. Det gjev seg ikkje sjølv. Bladstyraren er ein natig kar på innsynskrav og krav til opne prosessar. Det har opp gjennom tidene vore dei som har tykt at dette er plagsamt. Eg tykkjer tvert om. Det er av umåteleg stor verdi å ha ei lokalpresse som pressar på for openheit og innsyn. Over tid har det gjort prosessane i administrasjon og politikk langt opnare, slik at folk flest kan få innblikk i kva som skjer og kvifor.

Me har ei solid og pågåande fjerde statsmakt i HF. Me er betre stilt her enn «andre stader det er naturleg å samanlikna seg med». Det skal me vera glade for.

Eit ankepunkt mot HF er også at dei skriv for lite gladsaker og vinklar for lite positivt. Eg vil påstå at det er feil både i innhald og i haldning. Om ein skal anka på noko, så er det at det kan bli i meste laget av slike saker. Det ER meir interessant å lesa om noko som går feil enn noko som går som forventa. «Fly landa trygt på Flesland» er ikkje interessant, sjølv om det heldigvis er det vanlege. Det bør både politikarar, administrasjon og næringsliv leggja seg på hjartet. Fokuseringa som pressa har på avvik, kan derimot følast sårt for ho som driv ei bedrift, eller han som saksbehandlar byggjesaker. For dei gjer stort sett alt på godt og rett vis utan at nokon bryr seg. Det kan kjennast urettvist når dei einaste oppslaga dei får, er når noko ein sjeldan gong avvik frå normalen.

Her tenkjer eg at både politikarar, administrasjon og næringsliv har eit potensial for eiga marknadsføring. Inviter avisa med på «ein vanleg dag». Det vil gje både avis og innbyggjarar eit interessant innblikk på område dei i utgangspunktet veit lite om. Og balansen mellom dårlege og gode oppslag vert betre og kjennest meir rettvis.

Heilt til slutt, eit ynskje til jubilanten: Ikkje slutt med å bruka ord og overskrifter som ingen under 102 år skjønar. Eg elskar det når eg ser eit uforståeleg ord. Då kan eg læra noko nytt. Og så vert det så herlege ordskifte i Facebook av det.

Kjære HF: Eg er glad i deg. Du ber åra dine godt, du er heller sprek, og eg håpar og trur du overlever oss alle. Til lukke med dei hundreogfemti!