Milliardkravet frå bøndene er levert

Norges Bondelag krev til saman 6,9 milliardar kroner i jordbruksoppgjeret. Det skal gi bøndene ein inntektsvekst på 171.300 kroner per årsverk.

– Den økonomiske situasjonen i landbruket er alvorleg, og behovet for å løfte inntektene er stort. Vi må sikre at bonden framleis vil vere matprodusent, seier leiar Bjørn Gimming i Norges Bondelag.

Bøndene krev ein inntektsvekst på 171.300 kroner per årsverk neste år. Av dette går 120.000 kroner til å tette gapet mellom bonden og andre grupper – eit mål regjeringa har programfesta i Hurdalsplattforma.

– Vi treng eit kraftig inntektsløft for å få med bonden vidare og sørgje for matproduksjon over heile landet. Dette kravet er det vi meiner må til, seier Gimming.

Norsk Bonde- og Småbrukarlag er ikkje del av forhandlingane i år. For første gong sidan ordninga vart innført i 1950, klarte ikkje organisasjonane til bøndene å bli samde om eit felles krav. Bondelaget forhandlar derfor åleine på vegner av heile jordbruket.

Krev kompensasjon

Gimming overleverte onsdag kravet frå bøndene om inntektsvekst og kostnadsdekning for neste år til landbruks- og matminister Sandra Borch (Sp). Jordbruksforhandlingane startar først etter at regjeringa har gitt tilbodet sitt og viss Bondelaget vel å gå i forhandlingar etter å ha vurdert tilbodet.

• Ramma på kravet er 6,9 milliardar kroner. Av dette er 1,1 milliard kroner kostnadsdekning og 888 millionar kroner i kompensasjon for tapte inntekter i åra frå 2021 til 2023.

• Finansieringa blir foreslått gjort gjennom auka målprisar med 1,07 milliard kroner og budsjettoverføringar på 5,4 milliardar kroner.

• Jordbruksfrådrag og ledige midlar utgjer 433 millionar kroner.

– Eg er særleg bekymra for den dårlege lønnsemda for mjølkebonden. Derfor krev vi ei særskild prioritering av mjølk. Produksjonen er ein berebjelke for å halde oppe matproduksjonen i distrikta, seier Gimming.

Låg vekst i år

– For at bonden framleis skal kunne produsere mat over heile landet, er det tvingande nødvendig å løfte inntekta for alle bønder og produksjonar. Då sikrar vi også beredskap og auka sjølvforsyning i ei framleis uroleg tid, seier Gimming.

Bøndene ligg an til å få 12.700 kroner meir å rutte med i år, tilsvarande 2,7 prosent, etter å ha hatt ein solid inntektsvekst i fjor. Det viser tal frå Budsjettnemnda for jordbruket, som dannar grunnlaget for forhandlingane i jordbruksoppgjeret.

Til gjengjeld viser fasiten for fjoråret at den samla inntekta til bonden – vederlag for arbeid og eigenkapital inkludert effekten av jordbruksfrådraget – steig med 14,4 prosent, tilsvarande 58.900 kroner.

– Veksten frå 2021 til 2023 er litt mindre enn oppgjeret i fjor søkte å leggje til rette for. Vi vil gå grundig inn i tala og legg dei til grunn for forhandlingane om ein ny jordbruksavtale, sa statsråd Borch då budsjettnemnda offentleggjorde tala sine.