Krev at skattytarane sjølve dokumenterer feil i taksten

Mange av dei som er misnøgde med eigedomsskatten, må fram med måleband og fotoapparat i starten av påsken.

Klagane på dei nye takstane har strøymt inn til Kvam herad dei siste vekene. Den ordinære klagefristen er fyrst 12. april.

Bunken med klagar har no vakse seg så stor at rådmann Anita Hesthamar ser seg nøydd til å ta grep. Handsaminga av klagane vil nemleg verta så omfattande at ho vil vera heilt uoverkomeleg for den sakkunnige nemnda som er ansvarleg for å fastsetja takstane.

For å redusera arbeidsmengda, varslar rådmannen allereie no at dei som vil ha eit reelt håp om å få taksten endra, sjølve må dokumentera kva som eventuelt er feil. Gjer dei ikkje det, må dei rekna med å få klagane avviste.

Må måla opp

I praksis inneber dette at klagarane må fram med måleband og fotoapparatet i dei tilfella der til dømes areal eller standard er feil. Ein treng ikkje nødvendigvis måla opp eller dokumentera alle bygg og heile eigedomen, berre dei delane som er relevante som klagegrunnlag.

— Om ein meiner kjellararealet er feil, treng ein berre dokumentera dette og ikkje 2. etasje, forsikrar Hesthamar.

Om ein meiner den såkalla faktoren som fastset standarden på eigedomen er feil, er fotodokumentasjon i dei fleste tilfella den beste løysinga, meiner Hesthamar. Også om ein meiner bruken av eigedomen er ein annan enn det som er opplyst i takstsetelen, er bilete truleg naudsynte.

Kort frist

Dei som klaga på taksten innan sundag 28. mars, må gjera jobben seinast i løpet av påskeaftan. Dei som allereie har klaga eller kjem til å klaga etter 28. mars, vil få ein seinare frist for å dokumentera manglane. Denne fristen kjem Kvam herad til å kunngjera etter påske. All dokumentasjon til Kvam herad må sendast på e-post til postmottak@kvam.kommune.no.

— Me kan ikkje senda ut dei som har taksert eigedomane, ein gong til. Det vil kosta oss så mykje at vinninga går opp i spinninga. Likeins kan me ikkje handtera «snigelpost» når det er snakk om slike mengder som det er i dette tilfellet. Har du ikkje tilgang til elektronisk databehandling (EDB, red. merknad) og e-post sjølv, må du spørja andre om hjelp, seier Hesthamar.

Heradet kjem til å ha tilsette i arbeid på heilagdagane i påsken for å setja i gang med å vurdera dokumentasjonen som kjem inn og førebu sakene for handsaming i sakkunnig nemnd.

– Me har inga tid å mista om me skal nå fristane sette i eigedomsskattelova. Rett nok var me seint ute med å senda ut det nye takstgrunnlaget, men på dette feltet er reglane og fristane strenge, seier rådmannen.

Forventar reaksjonar

Ho er budd på at det vil koma reaksjonar på dokumentasjonskravet, men viser til at forvaltingslova legg «bevisbøra» på klagaren. Det er med andre ord ikkje Kvam herad, men skattytarane, som må dokumentera manglane. Korleis dei ynskjer å gjera det, vert opp til kvar enkelt å vurdera. Er dokumentasjonen for dårleg, vil klagane verta avviste, seier Hesthamar.

Ho har forståing for at det kan verka drastisk å krevja dokumentasjonen tilsend i påskehelga, men seier omfanget er så enormt at det er naudsynt. Ideelt sett burde kravet ha vore varsla med brev til skattytarane, men Hesthamar reknar med at dei fleste får det med seg når heradet går ut i pressa. Eit skriftleg varsel vil verta sendt ut etter påske, og det vil verta høve til å gjera unntak frå fristen i spesielle tilfelle. Har ein særleg gode grunnar for å få utsetjing, kan ein søkja om det, seier rådmannen.

Rådmannen viser til at folk flest har fri i påsken. Når dei som har klaga så langt, får både skjærtorsdag, langfredag og påskeaftan på seg, bør det vera mogeleg for dei fleste å overhalda fristen.

— Dette er uansett ein spesiell påske der me ikkje kan gjennomføra mange av dei vanlege aktivitetane våre, og mange kjem til å vera heime. Kvifor ikkje ta måling og fotografering som ein slags familieleik der alle kan involverast? Her kan det liggja mykje god læring for både store og små, til dømes når ein skal rekna ut areal, seier rådmannen.

— Gjeld klagen fritidsbustaden, er dette eit fint høve til å få seg ein tur til fjells eller til skogs. Det er jo meldt bra vêr dei neste dagane, så vêret kan ein vanskeleg bruka som grunnlag for å få utsett frist, seier ho.

Ho understrekar at alle må retta seg etter vanlege smittevernreglar. Klagaren bør såleis ikkje involvera folk utanfor eigen kohort i «påskemoroa», formanar rådmannen.

Forventar reaksjonar

Hesthamar har rett i at ho bør vera førebudd på reaksjonar. Den fyrste kjem her:

— Dette har eg åtvara mot heile vegen, seier varaordførar Frode Nygård (Frp), som sjølv har klaga på taksten og må i sving med tommestokken og fotoapparat dei neste dagane.

Han var ein av dei som røysta mot å setja i gang ny taksering av alle eigedomane. Han er ikkje overraska over klageomfanget, og meiner rådmannen burde ha forstått at dette kunne skje når mange av takstane brått aukar monaleg. Nygård har sett fleire døme på at takstane er meir enn dobla.

At folk no sjølve må dokumentera feil i takstgrunnlaget, synest Nygård er håplaust. Han er ikkje like overtydd som rådmannen om at kravet er i tråd med forvaltingslova, og kjem til å ta tak i formalitetane i saka rett etter påske.

— Eg er ingen jurist, men dette verkar rart. Me bør i alle fall vita at det formelle lovgrunnlaget for handlemåten er på plass, seier Nygård, som reagerer spesielt på den korte fristen ein del av klagarane får.

— I påsken skal folk helst slappa av og ikkje springa rundt husnovene og gjera jobben Kvam herad sjølv burde gjera, seier han.

— Ikkje å venta

Ein som er jurist, er ordførar Torgeir Næss (Ap). Han vil på ståande fot ikkje ha sterke meiningar om lovgrunnlaget for kravet rådmannen stiller, men er i utgangspunktet samd med henne i at det for dei fleste bør vera overkomeleg å dokumentera feila.

— Når så mange klagar, er dette nesten uunngåeleg. Det seier seg sjølv at ein ikkje kan forventa at sakkunnig nemnd eigenhendig oppsøkjer hundrevis av eigedomar, seier ordføraren.

Han ser ikkje vekk frå at ettersom dei nye takstane har utløyst så mange klagar, risikerer heradet at inntektene kan minka monaleg. Vert tapet for stort, kan ikkje Næss utelukka at heradsstyret må vurdera skattesatsen på nytt. Inntektene er svært viktige for Kvam herad, påpeikar han.

— Satsen på 3,2 promille vart fastsett for å sikra like store inntekter som før. Vert svært mange av takstane reduserte, trur eg det kan verta naudsynt å drøfta ein auke, sjølv om det sjølvsagt ikkje er ideelt, seier Næss.

Me gjer merksam på at denne artikkelen var ein aprilspøk. Dei medverkande har gjeve samtykke. Red.