Naturen eksploderer i fargar akkurat no!

Søndag 14. juni er det villblomdagen. Norsk Botanisk Forening oppfordrar alle til å ta turen ut i naturen denne sommardagen – enten det er ein arrangert tur eller på eiga hand – for å kikke på fargehavet som er i skog og mark eller i strandsona og langs grøftekanten. Kanskje finn du noko spesielt?

Målet med markeringa av denne dagen er å auke interessa til Kari og Ola Nordmann for det som veks vilt rundt oss. På villblomdagen vert det arrangert blomstervandringar fleire stader i landet, der dei frammøtte får lære om nokre av dei mest vanlege blomstrane, og om kor viktig dei er for økosystemet og for samfunnet slik vi kjenner det.

Nedgang for ville blomsterartar

– Ein vil ikkje ta vare på noko ein ikkje elskar, og ein kan ikkje elske noko ein ikkje kjenner, seier, Jeanette Viken, botanikar og organisasjonsrådgivar for Norsk Botanisk Forening (NBF).

Ein av fire blomsterartar i Noreg er komne på Norsk raudliste for artar. Det vil seie at dei står i fare for å forsvinne. 80 prosent av blomsterengene er blitt borte dei siste 100 åra. For å bremse denne negative utviklinga jobbar Norsk Botanisk Forening med å auke kunnskapsnivået blant befolkninga om mangfaldet av villblomstrane som finst her i landet. Eitt av tiltaka er det årlege fellesnordiske samarbeidsprosjektet «Villblomdagen».

Vakker og intrikat blomsterverd

– Eg trur dei fleste knyter sommaren til blømande vegkantar og plukking av markblomstrar. I ei tid der vi står i fare for å miste dryge 25 prosent av alle blomsterartar er det ekstra viktig å oppleve magien før han blir borte, seier Jeanette Viken.

NBF inviterer til blomsterturar over heile landet. På turane kan ein bli kjent med dei vanlegaste villblomstrane våre, som for eksempel skogstorkenebb, smørblomster og blåklokke.

– Nokre plantar skiftar farge etter at dei har hatt besøk av ein pollinator, andre plantar har mønster, eller til og med landingsstriper for å vise humler og bier vegen inn i matfatet. Den hemmelege verda til blomstrane er utruleg og med desse blomstervandringane håpar vi at fleire får opna auga sine for kor utruleg vakker og intrikat den ville naturen er, fortel botanikar Viken.

Varierte, men færre turar i år

Turane er gratis og opne for alle, uavhengig av kunnskapsnivå.

– Grunna koronasituasjonen er det dessverre ein del lokallag som har valt å droppe arrangement på villblomdagen i år. Vi hadde til dømes om lag 50 arrangement i fjor, mot rundt 30 i år. Men for å bøte på dette gjer vi ein ekstra innsats med digitale tilbod i år. På søndag morgon arrangerer vi til dømes eit lynkurs på nettet om plantefamiliar. Dessutan har vi lagt ut ei lenke til eit skjema med 100 ulike villblomstrar ein kan finne i Noreg. Så kan ein krysse av dersom ein går på blomstertur på eiga hand, fortel Jeanette Viken.

Dei turane og arrangementa som går som planlagt i samband med villblomdagen, følgjer dei nasjonale retningslinjene for smittevern. Det vil mellom anna seie at det stort sett er påmelding på førehand og at ein må halde seg heime ved teikn på sjukdom.

På nettsidene til Norsk Botanisk Foreining finn du oversikt over turane. På Stord skal dei til dømes ha natursti. På Bremsåsen i Buskerud er ville orkidear i fokus. I Sunndal i Møre og Romsdal er vegkantfloraen tema, medan ein på Nesodden skal bli betre kjend med villblomstrar i skog og eng. På Flekkerøya ved Kristiansand er det blomsterriket i strandeng og på svaberg ein får lære meir om. På Fornebu i Bærum er det floraen i kalksteinslandskapet som står på programmet.

For dei som ikkje har eit villblomar-arrangement i nærleiken og heller ikkje kjem seg ut på eiga hand, går det an å oppleve plantegleda heime i eiga stova. NBF byr på digitale foredrag om villblomverda, og youtube-kanalen har mange lærerike villblomvideoar.

Villblomdagen har vore arrangert i Danmark sidan 1988. I 2002 tok Sverige og Noreg etter. Og i 2003 kom Finland med. No er botaniske miljø i alle nordiske land og regionar med og markerer dagen.

For alle planteinteresserte

Norsk Botanisk Forening vart stifta i 1935 og er ein frivillig, landsdekkjande organisasjon for alle som er interessert i å lære om ville plantar, mose og lav i den norske naturen. Alle aktivitetar og turar er organisert av eldsjeler og frivillige i foreininga. NBF har i dag over 2. 000 medlemmer med variert kunnskapsnivå og bakgrunn, og arrangerer kvart år hundrevis av turar, ekskursjonar, kurs, foredrag, samlingar og dugnader.