– Nav må visa skjøn

Låginntektsfamiliar i Kvam kan ha fått mindre sosialstønad enn dei har krav på.

Kvam herad sikrar ikkje at vedtak om økonomisk stønad til personar med forsytaransvar for born byggjer på forsvarlege kartleggingar og vurderingar av behova til søkjaren.

Det er konklusjonen frå Fylkesmannen i eit utkast til rapport frå eit tilsyn med korleis Nav Kvam handsamar søknader om økonomisk stønad etter lovene.

Heradet har brote pålegg i sosialtenestelova, forvaltingslova og internkontrollforskrifta, ifølgje rapportutkastet.

– Ikkje forsvarleg

Styringa til heradet sikrar ikkje at det vert gjennomført forsvarleg kartlegging og utøvd forsvarleg skjøn i saker som gjeld økonomisk stønad til personar med forsytaransvar for born, skriv Fylkesmannen.

Det er ikkje sikra at sakene er godt nok opplyste med tanke på behova til søkjaren og borna før det vert gjort vedtak. Styringa sikrar ikkje at alle vedtak byggjer på konkrete, individuelle vurderingar av behov ved utmåling av stønaden. Manglande dokumentasjon av situasjonen og behova til søkjaren gjer at leiinga i heradet ikkje kan vita sikkert om søkjarane har fått naudsynt hjelp frå Nav, skriv Fylkesmannen.

Desse manglane ved styringa til heradet kan føra til at søkjarar med forsytaransvar for born ikkje får den økonomiske stønaden dei har rett til. Styringa til heradet sikrar såleis ikkje at born i familiar med låg inntekt får den hjelpa dei treng, heiter det i rapportutkastet.

– Hovudprinsippet for handsaming av søknader om økonomisk stønad er at Nav skal gjera konkrete og individuelle vurderingar av hjelpebehov, stønadssum og stønadsform. Nav har både rett og plikt til å utøva skjøn i kvar enkelt sak, skriv Fylkesmannen.

– Legg satsane til grunn

Ved tildeling av økonomisk stønad skal heradet mellom anna ta omsyn til trongen borna har for klede og utstyr til fritidsaktivitetar, skuleutstyr og trygge bustadtilhøve.

– Det er viktig at heradet greier ut situasjonen til familien godt nok til at Nav kan gjera konkrete, individuelle vurderingar av kva som skal til for å sikra borna ein verdig barndom, skriv statens mann.

– Det verkar for oss som om Nav Kvam i staden for å kartleggja behova til søkjaren, legg sosialhjelpssatsane til grunn som faktum for delar av utgiftene til søkjaren, skriv han.

Nav Kvam nyttar sosialhjelpssatsane utan å gjera nærare greie for konkrete, individuelle vurderingar av behova til søkjaren. Dei statlege rettleiande satsane for livsopphald vert dermed nytta som norm, ikkje som utgangspunkt, for skjønet til Nav, skriv Fylkesmannen.

Han har inntrykk av at Nav-kontoret i Kvam i stor grad legg ansvaret for opplysing av saka på søkjaren, og at Nav-kontoret legg stor vekt på at søkjaren må leggja fram dokumentasjon.

– Me vil difor understreka at det er ansvaret til Nav-kontoret å sikra at saka er godt nok opplyst, og at Nav-kontoret må vurdera konkret i kva grad det er naudsynt å henta inn dokumentasjon frå søkjaren, skriv Fylkesmannen.

Samd i funna

Utkastet til rapport er datert 18. februar. 6. mars sende leier i Nav Kvam, Terje Langeland, tilbakemelding. Han avviser ikkje funna i rapporten, men meiner dei er avdekte også i eige kontrollarbeid. Arbeid er sett i gang for å utbetra manglane, forsikrar han. Han meiner såleis at det er feil at kontrollrutinane ved kontoret ikkje avdekkjer manglane.

Dessutan skriv Langeland at det i svært liten grad er gjeve avslag på søknader av di søkjaren ikkje har skaffa god nok dokumentasjon, og at det difor er misvisande for praksisen på kontoret å slå fast at dette er «hovudregelen».

Ein endeleg rapport har enno ikkje dukka opp i den kommunale postjournalen.