Spente på smitteråd om barnehage- og skuledrift

Korleis vert kvardagen når barnehagane og skulane opnar att? Kan urolege foreldre halda borna heime?

Spørsmåla vert stilte i mange kommunar denne veka, også i Ullensvang.

– Det er ein del spørsmål me ikkje har svar på i dag, sa kommunalsjef for oppvekst og utdanning, Morten Vevatne, då han orienterte utval for kultur og levekår i nettmøtet tysdag kveld.

– Umogeleg å halda avstand

Måndag kan barnehagane opna. Veka etter skal skulane opna for born i 1.–4. klasse. Men kva med smittefaren? Er borna og familiane deira trygge? Onsdag er det varsla offentleggjering av ein nasjonal rettleiar. Same dag skal kriseleiinga drøfta opplegget.

– Me er spente på innhaldet. Me skal ha møte med styrarane og tillitsvalde for å gjera ein del avklaringar som gjeld til dømes reinhald og avstand. For våre minste vil det vera så å seia umogeleg å ha ein avstand på to meter til kvar tid. Me må dela i soner og ha mykje uteaktivitet, sa Vevatne.

Han la ikkje skjul på at det er uro blant både foreldre og tilsette som spør seg om det er trygt, til dømes med tanke på born i familiar med personar i risikogrupper. Han sa at ein lyt støtta seg til råda frå Folkehelseinstituttet, som viser til at få born vert smitta og at dei får svake symptom.

– Det finst ikkje svart-kvitt-løysingar på alt. Me skal prøva å finna gode løysingar, sa Vevatne.

Han viser til at ein del foreldre er i ferd med å gå tomme for omsorgsdagar. Slik sett er det positivt med ei gradvis opning no.

– Stresstest

Han rosa tenestene han rår over for å ha omstilt seg raskt då kommunen 12. mars brått vart sett på det han kalla ein «stresstest». Kommunen er pålagd å både yta tilbod til borna som er heime og gje plass til born som anten har foreldre i samfunnskritiske funksjonar eller har spesielle omsorgsbehov.

At ein er komen langt med å innføra digitale arbeidsmetodar i Ullensvang, gjorde fyrstnemnde truleg enklare enn i ein del andre kommunar, meiner Vevatne.

Han opplyste at Ullensvang har vore meir lempeleg med tanke på kravet om foreldre med samfunnskritiske funksjonar. Kommunen har såleis berre kravd at éin forelder har slik funksjon for at kommunen skal gje barnehage- eller skuletilbod til borna. Målet har vore å sikra god tilgang på helsepersonell.

Raustleiken kunne kanskje ha ført til at mange nytta tilbodet, men mange foreldre har funne alternative løysingar, sa Vevatne. Såleis har berre 25–30 born møtt opp på dei i alt 22 skulane og barnehagane i kommunen.

Han opplyste at folk i oppvekstsektoren er på arbeid og mellom anna legg til rette tilboda til borna. Kommunen får tilbakemeldingar om at det ligg ein tryggleik i at borna får snakka med lærarane, sa han.

Dess meir tid tiltaka varar, dess meir utsette kan born som treng ekstra støtte og tryggleik, verta, påpeika kommunalsjefen. Han forsikra at barnevernet rettar ekstra merksemd mot dei aktuelle borna.

– Me strekkjer oss langt for å gje tilbod til dei, sa han.

Størst utan smitte

Kommuneoverlege Daniela Brühl opplyste at Ullensvang gledeleg nok framleis er den mest folkerike kommunen utan påvist koronasmitte i Vestland. Alle dei vel hundre testane som er gjennomførte, var negative.

Helsetenesta har førebudd seg på ein smittetopp, som no er varsla ein gong i juni, med mellom anna ein smittevernklinikk og ei eiga koronaavdeling.

Framleis vantar ein smittevernutstyr, men det hjelper at flyktningar i Kinsarvik har byrja sy smittevernfrakkar til kommunen. Slik har ein nok i ein periode, opplyste Brühl.

– Har knapt byrja

Leiar for helse og omsorg, Torbjørn Reisæter, opplyste at talet på tilsette i karantene har minka sakte heilt ned til éin. Om lag lag femti tilsette er av ulike årsaker ekstra utsette. Både organisasjonen og folk flest har verkeleg lagt seg i selen for å redusera smittefaren, ifølgje leiaren. Til dømes er sjukefråværet kraftig redusert i det siste, og privatpersonar har takka nei til heimehjelpstenester både av omsyn til seg sjølve og dei tilsette.

Han opplyste at det ikkje er nokon automatikk at sjukeheimspasientar som vert smitta, vert flytta til koronaavdelinga. Avhengig av situasjonen og sjukdomsbiletet kan det vera direkte uetisk å flytta dei, og det må vurderast i kvart tilfelle, sa Reisæter.

Han understreka at kampen mot viruset knapt nok har byrja.

– Om me samanliknar med ein fotballkamp, har me knapt spela fem–ti minutt av 1. omgang. Dei som har greie på fotball veit at ein kamp varar i 90 minutt og eventuelt med ekstraomgangar. Det er ein krevjande kamp me står overfor, sa han.